آرمین عارفی
این مسأله دیگر مسجل شده. تا زمانی که اتحادیه اروپا با تردید نسبت به تأمین تسلیحات به شورشیان سوری عمل کند، همواره گروهی وجود خواهد داشت که در کنار نیروهای بشاراسد به مبارزه ادامه دهد. صدها مبارز لبنانی حزب الله بلافاصله به محل اعزام شدند تا سربازان ارتش آزاد سوریه و دیگر جهادگرایان حامی اپوزیسیون را شکست دهند. اکنون در حدود یک هفته است که حزب الله حمله گسترده ای را برای تصاحب قصیر که شهری استراتژیک در غرب این کشور است، آغاز کرده.
عناصر این جنبش شیعه از تابستان ۲۰۱۲ در نبردهای محدودی در اطراف مرقد مقدس سیده زینب، دختر امام علی، حضور داشته اند و سپس در ژانویه ۲۰۱۳ به قصیر که در نزدیکی مرز لبنان است اعزام شدند. آخرین حمله آنها در این شهر بسیار شدید بود. به گزارش فرانس پرس و به نقل از منبعی نزدیک به این جنبش شیعه، واحد اعزام شده به قصیر متشکل از ۱۷۰۰ نفر بوده و خشونت به کار رفته در حملات اخیر بی سابقه بوده است.
وعده حزب الله به پیروزی در سوریه
رامی عبدالرحمان، رییس سازمان ناظر بر حقوق بشر سوریه، به عنوان یک سازمان غیردولتی مستقر در لندن که دارای شبکه ای از ناظران در سوریه است، به لوپوئن اظهار داشت: “۷۹ رزمنده حزب الله از تاریخ ۱۹ مه تاکنون و ۱۴۱ نفر از ابتدای درگیری ها کشته شده اند.” ازسوی دیگر، حسن نصرالله، رهبر حزب الله، از این پس مداخله مستقیم خود را در سوریه پنهان نمی کند: او حتی روز شنبه به طرفداران خود وعده پیروزی در سوریه را داد. و به نظر می رسد که این استراتژی جدید درحال به ثمر نشستن است.
منبع دیگری نزدیک به این جنبش شیعه روز شنبه به فرانس پرست گفت که ۸۰ درصد از شهر قصیر توسط ارتش سوریه و حزب الله لبنان کنترل می شود. این موضوع ازسوی زیاد ماجد، استاد علوم سیاسی و کارشناس خاورمیانه در دانشگاه آمریکایی پاریس نیز مورد تأیید قرار گرفته. او می گوید: “مطمئناً نیروهای اسد به سوی این شهر پیشروی کرده اند که دلیل آن به ویژه کمبود تسلیحات در نزد مخالفان بوده است. ممکن است قصیر سقوط کند و این مسأله تسخیر حمص را هم آسان خواهد کرد.” قصیر درواقع یک شهر استراتژیک است؛ به این دلیل که در میانه محور دمشق-حمص-لاذقیه قرار گرفته. این محور پایتخت سوریه را به کرانه های مدیترانه متصل می کند.
صدور دستور ازسوی تهران
پایگاه دریایی روسیه در طرطوس نیز در همین کرانه قرار دارد و تسلیحات تأمین شده ازسوی مسکو از این پایگاه به نیروهای سوری تحویل می شود. زیاد ماجد می گوید: “حکومت برای ادامه کنترل بر دمشق نباید از این کرانه منزوی شود. ولی دمشق کلید حکومت سوریه است.” ورود حزب الله به نبردها برای جلوگیری از وقوع چنین سناریویی انجام شده. این درحالی است که دستور ورود حزب الله به نبردها، نه ازسوی بیروت که ازسوی تهران صادر شده. محمدرضا جلیلی، استاد برجسته در مؤسسه مطالعات عالی بین المللی و توسعه، می گوید: “از دید سران ایرانی، این نبرد بسیار حائزاهمیت است، زیرا ۳۰ سال سرمایه گذاری سیاسی، ایدئولوژیکی و نظامی در سمت مدیترانه شرقی انجام داده اند.”
درواقع شکست در سوریه برای جمهوری اسلامی که تمامی سیاست خارجی خود را روی محور شیعه تهران-بغداد-دمشق-بیروت پایه ریزی کرده، فاجعه آمیز خواهد بود. شکست در سوریه باعث خواهد شد تا جمهوری اسلامی از حزب الله لبنان که به مانند حماس فلسطین از آن حمایت می کند، دور بیفتد. جمهوری اسلامی با حفظ این متحدان درواقع نفوذ منطقه ای خود را حفظ می کند. محمدرضا جلیلی می گوید: “اکنون که حکومت تهران احساس می کند شرایط به نفع بشاراسد درحال رقم خوردن است، تلاش های خود را دو برابر کرده تا رییس جمهور سوریه در این نبرد پیروز شود.”
نظارت ایران
تهران برای تضمین این پیروزی، اخیراً دو خط اعتباری به میزان چهار میلیارد دلار در دمشق افتتاح کرده تا به این کشور کمک کند. به لحاظ نظامی، مقادیر زیادی تسلیحات به طور مستقیم با هواپیما ازطریق آسمان عراق به دمشق ارسال شده. جمهوری اسلامی اعضای سپاه پاسداران را به محل اعزام کرده تا بر نبردها نظارت داشته باشند. رامی عبدالرحمان به لوپوئن گفت: “آنها در دمشق، حلب و قصیر به حکومت سوریه کمک های لجستیکی تأمین می کنند.”
محمدرضا جلیلی در ادامه می افزاید: “بین حزب الله و دولت ایران هماهنگی زیادی وجود دارد، زیرا جنبش شیعه بدون امکانات و لجستیک تأمین شده ازسوی ایران نمی تواند نبرد کند.” جدا از اعتقادات این گروه به همان اسلام جمهوری اسلامی، چه مورد دیگری باعث شده تا حزب الله تا این حد نسبت به ایران حرف شنوی داشته باشد؟ زیاد ماجد در پاسخ به این سؤال می گوید: “اگر بشار سقوط کند، تأمین تسلیحات برای حزب الله تا حد قابل توجهی کاهش خواهد یافت و در صحنه منطقه ای تضعیف خواهد شد. بدین ترتیب مشخصه و نقش اش در صحنه سیاسی لبنان عوض خواهد شد.”
ایران، مخاطب غیرقابل اجتناب
سرعت بخشیدن به رویدادهای سوریه بی جهت انجام نشده. زیاد ماجد می گوید: “استراتژی ایران این است که هر کاری بکند تا موضع حکومت سوریه قبل از فاز آتی مذاکرات تضعیف نشود.” ایالات متحده و روسیه که به طور کامل با مداخله کشورهای غربی در سوریه مخالف اند، بر برگزاری نشست دوم ژنو، پس از شکست نشست اول در ژوئن ۲۰۱۲، تأکید می ورزند. در نشست دوم ژنو برای اولین بار سران حکومت سوریه و مسؤولان اپوزیسیون دور یک میز گردهم خواهند آمد.
واشنگتن به مانند مسکو خواستار حضور تمامی عوامل کلیدی درگیری های سوریه است؛ ازجمله عربستان سعودی و قطر که به لحاظ مالی و نظامی به مخالفان کمک می کنند. مسکو بر حضور ایران، به عنوان “یکی از کشورهای مهم” تأکید ورزیده، ولی کشورهای غربی، به ویژه فرانسه، با حضور تهران مخالف اند. لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه، روز چهارشنبه به فرانس انتر گفت: “اگر شما کسانی را به کنفرانس دعوت کنید که می خواهند از رسیدن به یک نتیجه مثبت جلوگیری بعمل آورند، ما معتقدیم این عمل اشتباه است.”
ولی از نظر محمدرضا جلیلی، اشتباه این است که ایران به این کنفرانس دعوت نشود. او دراین خصوص می گوید: “دیپلماسی دقیقاً برای همین است که بتوان با کشورهایی که روابط مشکل دارند، گفتمان کرد. باید واقعیت را پذیرفت. ایران یکی از عوامل دخیل در این درگیری هاست.” او در پایان می گوید: “از این حیث، سیاست ایران همواره روشن بوده. چه درخصوص پرونده هسته ای و چه در مورد سوریه، این کشور می خواهد به عنوان یک قدرت منطقه ای به رسمیت شناخته شود.”
منبع: لوپوئن، ۳۱ مه
