قانون اجرا نشد، قیمت ها گران شد

نویسنده
نازنین کامدار

» درآمد 60 هزار میلیاردی دولت از اجرا نکردن هدفمند سازی

با وجود آنکه بر اساس مصوبه مجلس و نیز سخنان وزرای کابینه و  محمود احمدی نژاد، نیمه دوم مهرماه موعد اجرای طرح هدفمندسازی یارانه بود، روز گذشته و با اعلام تغییر قیمت گاز از اسفندماه و نیز عدم تغییر قیمت و سهمیه بندی بنزین آذر ماه، پیش بینی صاحبنظران اقتصادی محقق شد و هدفمندسازی یارانه ها بار دیگر به تعویق افتاد.این در حالیست که از یک سو رئیس دولت تاکید کرده بودتا نیمه دوم مهر ماه این طرح را که به “جراحی پر درد اقتصاد ایران” مشهور شده، اجرا خواهد کرد واز طرف دیگر شوک تورمی ناشی از آزادسازی قیمت ها، هم به رکود در بازار ها دامن زده و هم موجب افزایش 30 درصدی کالاهای مصرفی شده است.

بر پایه گزارش خبرگزاری های دولتی، محمد رضا رویانیان، رئیس ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور، روز گذشته و پس از نشست کابینه درباره تعیین قیمت بنزین در جمع خبرنگاران حاضر شد و اعلام کرد که نحوه سهمیه بندی و قیمت بنزین در آذر ماه نیز تفاوتی نخواهد کرد.
به نوشته ایلنا، رویانیان گفته است: “سهمیه بنزین برای آذرماه در حد همان 60 لیتر باقی می‌ماند و با این حساب شهروندان در آذرماه هم می‌توانند مثل آبان ماه مشتری بنزین باشند”.
ایلنا، خبرگزاری مستقل کارگری در پایان گزارش خود از نشست کابینه درباره سوخت نوشته است: “به نظر می‌رسد هنوز دولتی‌ها راهکاری برای برون رفت از کلاف بنزین پیدا نکرده‌اند. درواقع به رغم آن که بارها مسئولین اقتصادی از آزاد سازی بنزین سخن گفته‌‌اند اما هنوز در نهمین ماه از سال بنزین سهمیه‌ای با نرخ 100 تومان در کارت‌ها شارژ می‌شود”.
روز گذشته همچنین علاوه بر تثبیت دوباره نرخ بنزین، وزیر نیرونیز از تغییر تعرفه گاز در اسفندماه خبر داد و به این ترتیب عملا از عدم اجرای هدفمندسازی یارانه ها تا پایان سال خبر داد.
مجید نامجو، به خبرگزاری فارس گفته است: “سناریوهای برق بسته شده است اما اینکه چه زمانی سناریوی برق، گاز و حامل‌های انرژی با هم اعلام شود این را هیچ کس نمی‌داند”.
به نوشته فارس، وزیر نیرو در پاسخ به این سؤال که گفته می‌شد قیمت جدید برق از آذرماه اعمال می‌شود گفته است: “ما هم فکر می‌کردیم که در آذرماه این اتفاق رخ دهد اما در حال حاضر خبری از این که این اتفاق در چه ماهی رقم خواهد خورد نداریم و هنوز هم که آذرماه تمام نشده است”.
وی افزود: “مردم اثر هدفمندی یارانه‌ها را در قبض‌های برق از نیمه اسفند‌ماه خواهند دید. چون ما قبوض برق را دو ماهه صادر می‌کنیم و در برنامه داریم که یک ماهه قبوض را صادر کنیم”.

تصمیم جدید دولت در آزادسازی قیمت روز گذشته در حالی علنی شد که طی روزهای گذشته زمزمه های مبنی تعویق مجدد طرح هدفمندسازی شنیده می شد.

طی روزهای گذشته برخی از نمایندگان مجلس، از جمله کاظم دلخوش و عبدالرضا ترابی که هر دو از اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس هستند، از به تعویق افتادن غیر رسمی هدفمندسازی یارانه ها سخن گفته بودند.

بنا به نوشته سایت خانه ملت، عبدالرضا ترابی گفته است: “هدفمندی یارانه‌ها عملاً آغاز نشده است، و پیش‌بینی می شود که اجرایی شدن قانون مذکور و آزادسازی قیمت‌ها، به اواخر آذرماه ـ یعنی یک ماه دیگر ـ موکول شود”.
علاوه بر وی، کاظم دلخوش نماینده صومعه سرا نیز در مصاحبه با باشگاه خبرنگاران جوان خبر از تعویق اجرای این طرح داده است.
او گفته است: “زمان اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها حداقل یک ماه دیگر و شروع فصل زمستان خواهد بود”.
روز گذشته همچنین، جمشید انصاری یکی دیگر از اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس، در گفت و گو با سایت آفتاب خبر داد که پول واریز شده به حساب خانوار ها نیز پس از تغییر و آزادسازی قیمت ها قابل برداشت نخواهد بود.به این ترتیب و با اعلام حفظ یارانه های سوخت، مبلغ واریز شده نیز دستکم تا دی ماه قابل برداشت نیست.
به نوشته سایت آفتاب، این نماینده مجلس گفته است: “از آنجا که برنامه‌ریزی‌های دولت برای اجرای این قانون مغایر با واقعیت‌هایی است که باید پیش از این درک می‌شد دولت هم اکنون عملا در اجرا مشکل پیدا کرده است. دولت با توقعی که برای مردم در میزان پرداخت یارانه‌ها ایجاد کرده است اگر بخواهدآن مبلغ را تامین کند باید اجرای قانون را با شیب تند درنظر بگیرد تا آن مبالغ تامین شود حال دولت درعمل متوجه شده است که نمی‌تواند چنین کند و درواقع از نظر اجرایی کار سخت شده است”. 
این عضو کمیسیون ویژه مجلس در طرح تحول اقتصادی افزوده است: “هم اکنون هم دولت برای آذرماه سهمیه بنزین در نظر گرفته است هرچند که درنظر گرفتن سهمیه یا عدم آن دلیل اجرا یا عدم اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها نیست زیرا ما در قانون ممنوعیت برای درنظر گرفتن سهمیه نداشتیم اما تاکید بر این بود که قیمت حامل‌های انرژی افزایش یابد. علت اینکه سهمیه بنزین برای آذرماه اعلام شد این بود که دولت هنوز قیمت حامل‌های انرژی را افزایش نداده است بنابراین نمی‌توانست مردم را بلاتکلیف قرار دهد و ناچار به اعلام سهمیه شد. با این روندی که دولت در پیش گرفته نباید اجازه برداشت از یارانه‌های واریزی به حساب مردم داده شود زیرا دولت تا زمانی که افزایش قیمت درحامل‌های انرژی نداشته منبعی برای پرداخت یارانه ندارد”.
همچنین بنا به نوشته سایت کلمه، مجلس نیز جلسه‌ای غیرعلنی داشته که جزئیات آن به رسانه‌ها درز کرده و مشخص شده که در جلسه مذکور، مصباحی مقدم، رئیس کمیسیون ویژه بررسی طرح تحول اقتصادی، به دیدار خود و چند عضو دیگر این کمیسیون با وزیر اقتصاد، معاون پارلمانی احمدی نژاد و رئیس کارگروه طرح تحول اقتصادی اشاره و تصریح کرده است که: “دولت در قبال سئوالات نمایندگان سکوت کرده و در پی اجرای مرحله به مرحله و اطلاع رسانی قطره چکانی است تا به قول خودش مانع از برخی سوء استفاده ها شود”.
کلمه می افزاید که مصباحی مقدم در این جلسه از کسب درآمد غیرقانونی از سوی دولت به بهانه اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها پرده برداشته و به نمایندگان گزارش داده شده است: “ارائه یارانه ۸۱هزار تومانی به هر خانوار برای دوماه، گویای کسب درآمد ۸۰ هزارمیلیارد تومانی دولت در سال اول اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‎هاست. این در حالی است که بر اساس مصوبه مجلس، دولت باید در سال اول حداکثر ۲۰ هزار میلیارد تومان درآمد کسب کند. از این رو کسب درآمد بیشتر بر خلاف قانون مصوب مجلس به شمار می‌رود”.
وی همچنین گفته است: “کسب چنین درآمدی در ازای افزایش قیمت حامل‎های انرژی است. این در حالی است که دولت تا کنون، نرخ حامل‎های انرژی پس از اجرای این قانون را اعلام نکرده است و این دومین تخلف دولت است”.
سایت کلمه، سایت نزدیک به میر حسین موسوی درباره افشای تخلفات دولت و تعویق مجدد طرح هدفمندسازی یارانه ها نوشته است: “بدین ترتیب حتی اگر طرح هدفمند شدن یارانه‌ها در ابتدای فصل زمستان هم اجرا شود، معنایی جز این ندارد که دولت بودجه یک ساله این طرح را برای سه ماه خرج خواهد کرد و با افزایش چهار برابری منابع و نیز کسب درآمدهای غیرقانونی، آنطور که در گزارش به مجلس اشاره شده، سعی می‌کند ناکارآمدی‌ها و مشکلات طرح را بپوشاند.اما واضح است همه این زمان خریدن ها و تعویق‌ها و تاخیرها برای امسال و این چند ماه ممکن است، و از این رو این سؤال مطرح می‌شود که آیا دولت، فارغ از رویه کلی و سابقه‌دار نزدیک‌بینی و برنامه‌ریزی‌های بدون آینده‌نگری خود، در زمینه طرح هدفمندی و پرداخت یارانه‌های نقدی و مهار قیمت‌ها و دیگر ابعاد این طرح تکان‌دهنده اقتصادی، برای سال بعد و سالهای بعد هم فکری کرده است؟”

اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها در حالی بار دیگر به تعویق افتاد که تهدید های امنیتی درباره اعتراضات اجتماعی ناشی از افزایش قیمت ها همچنان از سوی نهادهای نظامی و انتظامی شنیده می شود.

روز گذشته، علاوه بر اینکه اعلام شد سپاه قرار است در هفته بسیج “مانور هوایی” در تهران برپا کند، محمد رضا رادان، جانشین فرمانده نیروی انتظامی و یکی از متهمان جنایت کهریزک نیز به تهدید مردم پرداخت و به نوشته رجا نیوز گفت: “پیش‌بینی‌های لازم برای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها انجام شده و بعید است مشکلی در این زمینه بوجود بیاید.پلیس جوانب این طرح را سنجیده و آمادگی کامل را برای اجرای این طرح دارد. احساس می‌کنیم برای اجرای این طرح اتفاق امنیتی و انتظامی روی ندهد”.