فعالیت دو موسسه طراحی لباس از سوی کارگروه ساماندهی مد و لباس متوقف شد. یکی از این موسسات به تازگی مجوز نمایش زنده مد و لباس را هم دریافت کرده بود اما آنچه باعث برخورد با آنها و ممنوعیت فعالیتشان شده، استفاده از طرح پرچم ایران روی لباس‌هایی است که به مناسبت جام جهانی طراحی و عرضه شده بودند. این لباس‌های زنانه کاملا پوشیده بود اما کارگروه ساماندهی مد و لباس آن را توهین به “ ساحت ارزشمند پرچم مقدس جمهوری اسلامی” دانسته است.
شوی مانتوهای ورزشگاهی، مجاز بود یا نبود؟
کارگروه ساماندهی مد و لباس، مولود قانون ساماندهی مد و لباس است که توسط مجلس هفتم در دی ماه ۱۳۸۵ تصویب شد. در دولت جدید حمید قبادی به عنوان دبیر این کارگروه انتخاب شد و در اسفند ماه ۹۲ نیز سومین “جشنواره بین‌المللی مد و لباس فجر” را برگزار کرد. اما خبرسازترین اقدام در عمر این کارگروه موقعی انجام شد که در بهمن ماه با استفتاء از رهبر جمهوری اسلامی، مجوز فعالیت در زمینه مدلینگ اسلامی و انتشار عکس و فیلم مانکن‌هایی که لباس‌های اسلامی به تن داشته باشند را دریافت کرد. به این ترتیب قبادی در تیر ماه ۱۳۹۳ خبر داد که نمایش زنده مد و لباس در ایران ممکن شده است. یکی از موسسات دریافت کننده مجوز اجرای نمایش زنده مد و لباس، “ویولت” بود که اکنون فعالیتش ممنوع شده است.
ویولت به همراه “خانه مد” همزمان با جام جهانی فوتبال، چهار نوع مانتو برای حضور در ورزشگاه طراحی کردند و توسط مانکن‌ها از آنها رونمایی شد.(عکس: 1، 2، 3، 4، 5، 6 ) انتشار عکس‌های این نمایش با انتقاد برخی رسانه‌های اصولگرا مواجه شد. از جمله وبسایت امنیتی بولتن‌نیوز نوشت: “ آیا نحوه‌ی اجرای این مراسم که تأییدات دولتی را هم دارد، متناسب با ارزش‌های فرهنگی و اخلاقی جامعه‌ی ماست؟ آیا واقعا رژه رفتن زنان بزک کرده در برابر مردهای غریبه و انتشار عکس‌های آن در جامعه، طبق معیارهای دینی ماست؟ آیا آنهایی که به این مراسمات مجوز داده‌اند، بر آنها نظارت هم دارند و اصلا می‌‌دانند در آن مکان‌ها چه اتفاقاتی می‌افتد؟” این وبسایت تندرو اضافه کرده بود: “هرچند از دولتی که خود را در برابر سعادت اخروی مردم مسئول نمی‌داند هیچ توقعی نیست که برای مقابله با بد حجابی کار مفیدی انجام دهد، اما حداقل انتظار می‌رود که با مجوزهایش آنها را به سمت جهنم هل ندهد. شما همانکه بی‌خیال این چیزها باشید خیلی بهتر است. به قول معروف، ما را به خیر تو امید نیست، شر مرسان.”
وبسایت تابناک هم از جنبه دیگری منتقد این طرح‌ها بود و نوشت که “حتی اگر بر فرض ضعیف، اگر این پوشش‌ها با اقبال عمومی روبه رو شوند، آیا دیگر نهادها همچون ضابطین، این طرح ها را پذیرفته اند و بانوان کشورمان می‌توانند با چنین پوشش‌هایی در معابر عمومی ظاهر شوند و با تذکر نهادهایی چون گشت ارشاد مواجه نخواهند شد؟” به اعتقاد نویسنده تابناک، “نشانه‌هایی چون پرچم آنچنان گل درشت در طرح‌ها مورد پردازش قرار گرفته‌اند که کمتر زن ایرانی حاضر به پوشیدنش در محیط های عمومی خواهد شد و در ورزشگاه ها نیز طبیعتاً امکان حضوری وجود ندارد که قرار باشد این لباس ها کاربرد داشته باشد و صرفاً در ورزشگاه ها استفاده شود!”
به نظر می‌رسد انتقادهایی از این دست، کارگروه ساماندهی مد و لباس را وادار به موضعگیری کرده است. این کارگروه در بیانیه‌ای که با سه هفته تاخیر در تاریخ بیستم تیر ماه منتشر شده آورده است: “موسسات «خانه مد» و «ویولت» بدون اخذ مجوزهای قانونی اقدام به عمل مذکور کرده‌اند. متاسفانه در روزهای گذشته شاهد رونمایی غیرقانونی و بدون مجوز این دو موسسه بودیم که در این نمایش ها، از پرچم مقدس جمهوری اسلامی الهام گرفته شده بود و به ساحت ارزشمند این نماد ملی توهین شده بود که در این اقدام کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور، بلافاصله با برخورد قانونی و بر اساس موازین مصوب، از ادامه فعالیت هر دو موسسه جلوگیری کرده و در حال بررسی برای اخذ تصمیم های لازم در این باره است.”
همچنین ادعا شده که مدیران این دو موسسه “ اشتباه و تخلف انجام شده” را پذیرفته و “مسوولیت قانونی و عوارض مربوطه” را برعهده گرفته‌اند. این کارگروه هشدار داده است که “کمترین اقدام غیر قانونی و دور از موازین اسلامی و قوانین جمهوری اسلامی” با واکنش موثر و سریع رو به رو خواهد شد.
در پایان هم بار دیگر به “به مردم شریف و مومن کشورمان” اطمینان خاطر داده شده که با متخلفان “کمترین اغماض” نخواهد شد.
این در حالی است که مریم مویدی، مدیر موسسه خانه مد ایران در هنگام رونمایی از مانتوهای ورزشگاهی عنوان کرده بود که این طرح‌ها یک ماه در وزارت ارشاد در انتظار ثبت رسمی گذرانده و حتی همین موضوع باعث شده تا رونمایی از آنها دیر انجام بشود.
اما حمید قبادی، دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس به ایسنا توضیح داده که اگر چه این موسسات، برای برگزاری اجرای زنده مجوز داشتند اما “ این نمونه فاقد مجوز قانونی برای اجرا بوده است”.
او تاکید کرده است: “نحوه اجرای کار این مجموعه به هیچ عنوان مورد تایید ما نیست و هر فعالیتی که بخواهد در قالب اجرای زنده صورت بگیر باید تابع مقررات و با مجوز انجام شود. در مورد خانه مد نه گروه طراحی و نه گروه برگزارکننده برای اجرای خود مجوز تهیه نکردند و اجرای کارشان نیز مغایر با ضوابط است.”
این مدیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی عنوان کرده که “انتظار داریم که تخلف این موسسه به گردن کارگروه ساماندهی مد و لباس نیافتد. ما در ابتدای راه هستیم و اقدامات ما در این زمینه نیز نشان می‌دهد که فعالیت‌های ما قانونی است و ما کار خود را درست انجام می‌دهیم.”
کارگروه ساماندهی و مجوز رهبری
کارگروه ساماندهی مد و لباس از از آیت‌الله خامنه‌ای پرسیده بود: “آیا فعالیت کاری آقایان و بانوانی که در راستای ترویج پوشش‌های مناسب و مورد تأیید اسلامی فعالیت تبلیغاتی انجام می‌دهند یعنی عکس و تصویر ایشان در جراید یا رسانه‌های مورد تأیید منتشر می‌گردد و یا دیگران لباس پوشیده شده توسط ایشان را می‌بینند، از لحاظ شرعی ایراد دارد؟”
پاسخ رهبر جمهوری اسلامی از این قرار بود: “با حفظ پوشش کامل و حریم ضوابط شرعی و مقررات اسلامی، مانعی ندارد.”
این کارگروه پیش از این هم کوشیده بود با استناد به نظرات رهبر جمهوری اسلامی، در زمینه تهیه و ترویج مد اسلامی فعال باشد و نمایشگاه‌هایی هم برگزار کرده است. در فراخوان نمایشگاه سال گذشته بنیاد ملی مد و لباس اسلامی هم سخنی از آیت‌الله خامنه‌ای ذکر شده بود: “بنده با مد خیلی موافقم. جزء آدم‌هایی هستم که به مد گرایش دارم اما مدی که از داخل جوشیده باشد. چون مد یعنی ابتکار و نو آوری نه چیزی که از بیرون بیاید. مد آرایش مو و لباس و حرف زدن ما، همه‌اش دارد از بیرون می‌آید.”
پیش از این هم در استفتاء دیگری از آیت الله خامنه ای درباره حکم خرید و فروش و نگهداری مجلاّت لباس‌های زنانه که عکس “زنان اجنبی” در آنها وجود دارد و برای انتخاب لباس بکار می رود، پرسیده شده و او پاسخ داده بود: “مجرّد وجود عکس‌های زنان اجنبی در این مجلاّت مانع جواز خرید و فروش و بهره برداری از آنها برای انتخاب لباس نیست مگر آنکه عکسها، به گونه ای باشد که موجب مفسده شود.”
آیت‌الله خامنه‌ای تاکنون چندین بار به مقوله مد ورود کرده و خواستار تهیه مد اسلامی-ایرانی شده است. او از جمله گفته: “تقلید فرهنگی خطر خیلی بزرگی است، اما این حرف اشتباه نشود با این‌که بنده با مُد و تنوع و تحول در روشهای زندگی مخالفم؛ نخیر، مُدگرایی و نوگرایی اگر افراطی نباشد، اگر روی چشم و همچشمیِ رقابتهای کودکانه نباشد، عیبی ندارد.”
وی در بهمن ماه سال ۱۳۹۰ هم عنوان کرد: “ما طراح داریم، خیاط داریم، هنرمند داریم؛ بنشینند بر اساس همین سنتهای گذشته، برای زنمان، برای مردمان، یک لباس درست کنند و آن را الگو قرار دهند؛ این کارها را می‌شود کرد؛ منتها اگر شما امروز این کار را شروع کنید، بیست سال دیگر نتیجه خواهد داد.”
اما شوی زنده لباس با وجود کسب مجوز از رهبری در اولین گام با شکست مواجه شده و کارگروه دولتی متولی آن هم سریعا دست به عقب‌نشینی زده و وعده مجازات دو موسسه برگزار کننده را داده است. پیش از این هم پیش‌بینی می‌شد که اجرای مانکن‌های زن در اماکنی که تماشاچیان مرد هم حضور داشته باشند و انتشار عکس آن در رسانه‌ها، با مقاومت و مخالفت مواجه خواهد شد، حتی اگر لباس‌هایشان کاملا پوشیده باشد. شاید دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم صلاح ندیده در شرایطی که در حوزه حجاب مورد انتقاد شدید است، بابت این نوآوری هزینه بپردازد.
