۴۲ ماه پس از مناظره جنجالی میرحسین موسوی و محمود احمدی‌نژاد، کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس، که این روز‌ها سخت مشغول بازبینی و اصلاح قانون انتخابات ریاست است، پیشنهادی را تصویب کرد که براساس آن مناظره‌های انتخاباتی تلویزیونی کاندیداهای ریاست جمهوری دیگر به صورت زنده پخش نخواهد شد.
ساعت ۱۰ شب ۱۳ خرداد سال ۸۸ صدا و سیما رویدادی بی سابقه را شاهد بود که تا آن زمان در جمهوری اسلامی سابقه نداشت. میرحسین موسوی و محمود احمدی نژاد در مناظره زنده تلویزیونی چشم در چشم یکدیگر دوختند تا درباره برنامه های انتخاباتی خود مناظره کنند.
محمود احمدی نژاد که عنوان نخستین رییس دولت جمهوری اسلامی را به خود اختصاص داد که در یک مناظره زنده تلویزیونی شرکت کرده، انگشت اتهام را به سوی بخشی از تاریخ جمهوری اسلامی و همچنین چهره های پراهمیت حکومت دراز کرد.
وی در آن مناظره هاشمی رفسنجانی را متهم به ضربه زدن به دولت، فساد اقتصادی و ارتباط غیرقانونی و پنهانی با ملک عبدالله پادشاه عربستان کرد: “در همان اوایل دولت آقای هاشمی پیغامی برای یکی از پادشاهان حاشیه خلیج فارس فرستاد که شما نگران نباشید ظرف شش ماه این دولت ساقط می شود اما بعداً افرادی رفتند و توضیح دادند و مسئله تا حدودی حل شد.”
او در ادامه گفت: “باور ما این است که صحنه گردان اصلی اصلاً آقای هاشمی است بالاخره ما می بینیم چه کسی رئیس ستاد انتخاباتی چه کسی است؟ اینها از کجا می روند جلسه می گذارند، ارتباطاتشان را برقرار می کنند؟”
وی سپس با زدن اتهام به برخی از مدیران جمهوری اسلامی، اظهار کرد: “آقای صفایی فراهانی مدیر دولت شماست که از دولت شما پولدار شده و فهرست بلندی در این زمینه است و نمی خواهم در اینجا اسم ببرم اما شما می گویید میلیاردر شده اند. پسران آقای هاشمی در کشور چه کار می کنند؟ پسر آقای ناطق چگونه میلیاردر شد؟ و اکنون چگونه زندگی می کند؟ اینها حامیان شمایند.”
چنین بود که محمود احمدی نژاد با چند جمله موجی از اعتراض میان فعالان سیاسی و آنهایی که نامشان در مناظره آورده شده بود را موجب شد. دفتر هاشمی رفسنجانی، فردای همان روز با ارسال نامه‌ای خطاب به عزت‌الله ضرغامی رییس رسانه ملی، خواستار تعیین فرصتی پیش از پایان مهلت تبلیغات انتخاباتی برای پاسخگویی به اتهاماتی شد که از سوی احمدی نژاد متوجه هاشمی و فرزندانش شده بود: “در پی نسبت دادن دروغ‌ها و تهمت‌های مکرر به شخص آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و فرزندان ایشان و ایجاد شبهه در فضای انتخاباتی توسط آقای احمدی‌نژاد که فرصت دفاع و پاسخگویی نیز وجود نداشت، خواهشمند است دستور فرمایید قبل از اتمام مهلت تبلیغات انتخاباتی فرصت مناسب، در اسرع وقت در همان شبکه، جهت پاسخگویی و شفاف سازی در خصوص موارد کذب ادعا شده فراهم گردد.”
فرزند ناطق نوری نیز با تشکر از صبر و متانت میرحسین موسوی، نسبت به آنچه “دروغ های احمدی نژاد” نامید اعتراض کرد. محسن صفایی فراهانی هم ضمن شکایت از احمدی نژاد خواستار مناظره تلویزیونی با او شد.
اکبر هاشمی رفسنجانی هم در واکنش به اظهارات احمدی نژاد،در نامه ای بدو ن سلام خطاب به رهبر جمهوری اسلامی ، بنی صدر را یادآوری کرد و نوشت: “البته اینجانب قصد ندارم که دولت موجود را مثل دولت بنی‌صدر معرفی کنم و یا سرنوشتی شبیه آن دولت را برای این دولت بخواهم، بلکه مقصود این است که باید مانع گرفتار شدن کشور به سرنوشت آن روزگار شد.”
وی همچنین در بخش پایانی نامه خود خطاب به آیت الله خامنه ای نوشت: “از جناب‌عالی با توجه به مقام و مسئولیت و شخصیتتان انتظار است برای حل این مشکل و برای رفع فتنه‌های خطرناک و خاموش کردن آتشی که هم اکنون دودش در فضا قابل مشاهده است، هرگونه که صلاح می‌دانید اقدام مؤثری بنمایید و مانع شعله‌ورتر شدن این آتش در جریان انتخابات و پس از آن شوید.”
با این حال نه تنها صدا و سیما به هیچ کدام از شاکیان آن مناظره فرصت پاسخگویی نداد و آن را موکول به پس از انتخابات کرد که بعضی از شاکیان مانند محسن صفایی فراهانی پس از انتخابات بازداشت و روانه زندان شدند.
به اعتقاد برخی اصلاح طلبان، رفتار احمدی نژاد در مناظره های تلویزیونی روشی بود برای برنده شدن در تلویزیون اما با حمایت های رهبر جمهوری اسلامی از او در نمازجمعه ۲۹ خرداد مشخص شد که مناظره‌ها اسم رمز پروژه برخورد با فعالان سیاسی حامی میرحسین موسوی بوده است.
به گفته برخی منابع آگاه نزدیک به احمدی‌نژاد تا “۴۸ ساعت قبل از مناظره آقای احمدی نژاد با آقای موسوی اصلا برنامه ای برای نام بردن از کسی وجود نداشت. احمدی نژاد دو متن را به بیت رهبری ارسال می کند و در نهایت با اضافه شدن برخی بخش ها و نام ها به او گفته می شود که متن دوم را اجرا کند.”
با این حال احمدی نژاد از همان زمان اعلام نتایج، راهش را از حامیان خود جدا کرد، مشایی را به سمت های مهم منصوب و حتی برای ۱۱ روز با آیت الله خامنه ای قهر کرد و سر کار حاضر نشد.
حالا برخی از چهره های جمهوری اسلامی تصمیم گرفته اند کاری کنند تا خاطرات تلخ مناظره ها دیگر تکرار نشود. در این میان کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس که مدتی است درگیر تغییر قانون انتخابات ریاست جمهوری است طرحی را به تصویب کمیسیون رسانده که براساس آن دیگر مناظره ها به صورت زنده پخش نمی شوند تا پس از تایید یک کمیته ویژه، پخش شوند.
براساس این مصوبه “کمیسیون تبلیغات انتخاباتی متشکل از دادستان کل کشور، وزیر کشور، رئیس سازمان صدا و سیما، دبیر هیات مرکزی نظارت انتخابات و رئیس شورای نظارت بر سازمان صدا و سیما یا یکی از اعضای آن تشکیل و بر روند تبلیغات انتخاباتی نامزدهای ریاست جمهوری نظارت کند.”
در این مصوبه همچنین مقرر شده اگر در مناظرات تلویزیونی توهینی به کسی شد، صدا و سیما باید به ذی‌نفع به اندازه همان مدت زمانی که به او اهانت شده، فرصت دفاع دهد.
پیش از این نیز مجمع تشخیص مصلحت جمهوری اسلامی که اکبر هاشمی رفسنجانی ریاست آن را بر عهده دارد، در نخستین جلسه خود پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم، ماده واحده ای را به اساسنامه صدا و سیما اضافه کرده بود که براساس آن “چنانچه در برنامه های پخش شده سازمان (اعم از خبری، گزارشی، تولیدی در قالب های مختلف بیانی- تصویری و نمایشی) از شبکه های محلی، سراسری و بین المللی یا در اطلاعیه های صادره از سوی آن سازمان، مطالبی مشتمل بر توهین، افترا یا خلاف واقع نسبت به هر شخص (اعم از حقیقی یا حقوقی) باشد یا به هر نحوی اظهارات اشخاص تعریف گردد مراحل ذیل برای احقاق حق طی خواهد شد.”
همچنین “مدعی می تواند اعتراض خود را کتباً به سازمان صدا و سیما منعکس نماید. سازمان صدا و سیما در صورت قبول اعتراض ظرف ۲۴ ساعت پاسخ را به صورت عادلانه و حداقل دو برابر زمان اصل مطلب که از پنج دقیقه کمتر نباشد در همان برنامه و ساعت و در همان شبکه به صورت رایگان پخش نماید.”
صدا و سیمای جمهوری اسلامی توسط نزدیکان حکومت اداره می شود، و مناصب بالای آن در انحصار یکی از احزاب نزدیک به سیدمجتبی خامنه ای فرزند آیت الله علی خامنه ای است؛جمعیت ایثارگران. عزت الله ضرغامی رییس صدا و سیما عضو هیات موسس جمعیت ایثارگران است و علی دارابی معاون سیما نیز از اعضای شورای مرکزی این تشکل . محمود احمدی نژاد هم خود ازاعضای هیات موسس جمعیت ایثارگران است.
