البرز محمودی
آیت الله یوسف صانعی از جمله مراجع قم است ضمن سخنانی “صدور و اجرای حکم سنگسار در غیبت امام معصوم” را “جایز” ندانست. این نظر آیت الله صانعی که از 22 سالگی اجازه اجتهاد یافته و اکنون پنجاه سال سابق اجتهاد دارد، در شرایطی بیان می شود که برخی دیگر از مقام های مذهبی نه تنها “اجرای سنگسار” را “واجب” می دانند بلکه هرگونه کوتاهی در اجرای آن را مترادف با “بر زمین ماندن حکم خدا” می خوانند.
این روحانی بلند پایه مذهبی در گفتگو با “اعتماد ملی” با بیان اینکه “بارها گفته‌ام ولی گوش شنوایی وجود ندارد و فریاد ما نیز به جایی نمی‌رسد” خواستار ایجاد تغییرات در قانون مجازات اسلا‌می شده و در مورد اجرای مجازات هایی چون “پرتاب از کوه” و “سنگسار” گفته است: “بر همان مبنایی که میرزای قمی(ره) فرموده که «حدود» تنها اختصاص به زمان حضور امام معصوم (علیه‌السلا‌م) دارد که از چند و چون آن آگاه است اما در زمان غیبت، تنها راهکار مقابله با جرائم در بخش مجازات‌ها تکیه بر تعزیزات است که در آن مجلس می‌تواند با استفاده از کارشناسان روانشناس و جامعه‌شناس و رعایت تناسب بین جرم و جزا، مجازات‌ها را معین کند. شیوه‌ای که در همه دنیا اعمال می‌شود و در کاهش جرم هم تاثیرگذار است… باید مشکل را ریشه‌ای حل کرد و راه چاره این مشکل تغییر در آیین دادرسی و انحصار ادله اثبات در همان دو راه که تحققش مشکل است خواهد بود و یا برحسب نظریه میرزای قمی قانونی وضع شود که حدود مربوط به زمان غیبت نیست و در زمان غیبت باید به تعزیر اکتفا کرد و این راه حل با قانون اساسی که موازین اسلا‌می را مطرح می‌کند سازگار است، نمی‌دانم چرا برخی اصرار دارند گره‌ای را که می‌توان با دست باز نمود با دندان باز کنند این شیوه که با بخشنامه جلوی اجرای قانون گرفته شود علا‌وه بر آنکه خلا‌ف دموکراسی و منطق قانونگذاری در دنیای امروز است، راه حلی اساسی نیست.”
اظهارات آیت الله صانعی در حالی بیان می شود که روحانیون حامی دولت و وابسته به جناح راست،به صراحت از سنگسار دفاع کرده و در مورد آن حکم داده اند. چندی پیش پس از آنکه مردی به دلیل ارتباط با زنی به نام مکرمه در تاکستان قزوین سنگسار شد، برخی مراجع اعلام کردند که همسر وی مکرمه نباید سنگسار شود و متعاقب آن با دستور مقامات قضایی مقدمات آزادی این زن فراهم شد.
اما در واکنش به این آزادی، آیت الله امینی، امام جمعه قم در اولین نماز جمعه این شهر در سال جدید نه تنها خواستار اجرای حکم سنگسار شد بلکه تاکید کرد که: “سنگسار و حد شرعی زناکار باید در ملاءعام اجرا شود”.
وی همچنین با اشاره به نظر سایر کشورها در مورد اجرای این حکم گفت: “نباید از اینکه دشمنان، اسلام را دینی خشن معرفی کنند، حدود شرعی را در خفا اجرا کنیم. اگر احکام اسلام دقیق اجرا شود همین مقدار زنا هم در جامعه از بین می‌رود.”
پوشیدن چکمه تبرج نیست
آیت الله صانعی که سابقه نمایندگی آیت الله خمینی درشورای نگهبان را نیز دارد در پاسخ به خبرنگار اعتماد، پوشیدن چکمه را هم “تبرج” ندانسته و گفته است: “چه مانعی دارد؟ در زمستان چکمه می‌پوشند دیگر. در تابستان هم کلا‌ه‌هایی سرشان می‌گذارند برای اینکه در آفتاب اذیت نشوند. چه اشکال دارد؟ تبرج اصلا این حرف‌ها نیست. تبرج آرایشی است که ممکن است زنی بکند و نعوذبالله بخواهد روسپی‌گری کند که حالا به آن وارد نمی‌شویم…. من فقط می‌گویم خودنمایی نباید کرد. چه زن و چه مرد. خودنمایی زن برای جلب توجه مردان حرام و خودنمایی مرد هم برای جلب توجه زنان حرام است… چکمه تبرج نیست. چکمه را می‌پوشند چون برف می‌بارد.”
اظهارات آیت الله صانعی در شرایطی بیان می شود که پاییز گذشته “رادان فرمانده نیروی انتظامی استان تهران در سخنانی گفته بود: پوتین بر روی شلوار از لحاظ شرعی نوعی تبرج به شمار می‌رود و بر این اساس با توجه به این که تبرج از مصادیق بد پوششی است، با این قبیل موارد نیز برخورد خواهد شد، چراکه برای نمونه قرار گرفتن چکمه بر روی شلوار به دلیل نشان دادن بخشی از برجستگی‌های بدن از مصادیق شرع است و تبرج به حساب می‌آید.”
اصلاح حقوق زنان
بخش دیگری از گفتگو با آیت الله صانعی به دیدگاه وی درباره “ضرورت اصلاح برخی قوانین در مورد زنان است”. وی در این مورد گفته است: “ضرورت تغییر در قوانین وجود دارد. لا‌زمه این تغییر هم در درجه اول آزادی مراجع تقلید (حفظهم الله) در فتوا است که فقه شیعه بر این آزادی استوار است اما میان قانون و فتوا تفاوت وجود دارد چرا که فقیه برداشت خود را از فقه بیان می‌کند و این قانونگذار است که باید با رعایت مصالح بر اساس فتوا قانون بنویسد و آنچه در نظر فقیه مطرح است دلا‌یل اعم از کتاب و سنت و عقل است که بر اساس متدهای فقهی استنباط خود را از آن بیان می‌کند اما قانونگذار باید از میان این فتاوا آنچه را که نفع اجتماع و مردم در آن است به عنوان قانون بنویسد. حالا شما بروید ببینید ازنظر آقایان چه چیزبرای جامعه انفع است. من نمی‌دانم. خودشان می‌دانند.”
وی همچنین با تایید اینکه اگر “امام خمینی(ره) امروز در قید حیات بودند با تغییر در قوانین مربوط به زنان موافقت می‌کردند” گفته است: “به نظر من اگر امام (سلا‌م‌الله علیه) بود با توجه به هوش سرشار و دانش عمیق و عشق و دلسوزی وافری که نسبت به اسلام داشتند که برای آن از همه چیز گذشتند و حاضر به تبعید و تحمل زندان شدند، بی‌تردید با هر آنچه که در خصوص تغییر قوانین در جهت حل معضل و رفع مشکل مردم و بیشترکردن علا‌قه مردم به اسلام و کارآمد نشان‌دادن احکام اسلا‌می نوشته می‌شد، ولو با نظر فقهی شخص ایشان موافق نبود، مخالفتی نداشت چرا که ایشان اسلام خواه واقعی بود و بارها در زمان خود ایشان اتفاق افتاد که جهت خروج از بن بست و حل مشکل، نظرات فقهی دیگر بزرگان را در تغییر قوانین پذیرا بود و اینجانب هم در برخی مواقع که مشکلا‌تی پیش می‌آمد و به ایشان نامه می‌نوشتم با توجه به عنایت و لطف ویژه‌ای که به بنده داشت می‌پذیرفتند و دستور عمل می‌دادند و این معنی را در تعریف‌هایی که فرموده‌اند می‌توانید ببینید. امام همه چیزش را برای اسلام داد. ایشان به غیراز کسانی هست که اسلام برایشان تماما منفعت بوده است.”