جایزه حقوق بشر امسال شهر بوخوم آلمان یکشنبه ۸ دسامبر ۲۰۱۳ به وکیل ایرانی مائده قادری اهدا شد. این جایزه سه سال است که از طرف کانون ایران آزاد، کلیسای کریستوس بوخوم، با حمایت شهرداری بوخوم و سازمان عفو بینالملل به مناسبت روز جهانی حقوق بشر اهدا میشود و هدف از آن تقدیر از تلاشهای فعالان این حوزه در شرایط دشوار است.
مائده قادری وکیل تعدادی از فعالان سیاسی کرد بوده و به همین دلیل در سال ۲۰۱۰ پروندهی وکالتش لغو و او بازداشت میشود. او در سال ۲۰۱۲ به اتهام اقدام علیه امنیت ملی به یک سال زندان محکوم میشود. دادگاه تجدید نظر این حکم را به پنج سال حبس تعلیقی تغییر میدهد. او بهار امسال ایران را ترک کرد و در شرایط ناامنی در کردستان عراق به سر میبرد. با تلاش فعالان شهر بوخوم، برگزارکنندگان مراسم و به ویژه نماینده مجلس آلمان آکسل شفر (از حزب سوسیال دموکرات) سفر مائده قادری به آلمان ممکن شد. برگزارکنندگان نام او را به دلایل امنیتی تا روز برنامه اعلام نکردند.
در مراسم اهدای این جایزه شیرین عبادی برنده جایزه صلح نوبل، آسترید پلاتزمن شولتن شهردار بوخوم، اولیور هندریش سخنگوی هیات رئیسه بخش آلمان سازمان عفو بینالملل و خدیجه مقدم فعال حقوق بشر حضور داشتند.
در آغاز برنامه آزیتا سیدی عضو هیات مدیره کانون ایران آزاد با اشاره به وضع وخیم حقوق بشر در ایران از اینکه منافع اقتصادی برای کشورهای غربی همواره بر رعایت حقوق بشر اولویت داشته انتقاد کرد. او از اعدامهای دههی شصت در ایران نام برد و خواستار به رسمیت شناخته شدن این اعدامها به عنوان جنایت علیه بشریت شد.
سخنران بعدی شهردار بوخوم آسترید پلاتزمن شولتن وضعیت حقوق بشر در جهان را “هراس انگیز” خواند و از وجود سازمانهایی مانند “ایران آزاد” که در راه تحقق حقوق بشر تلاش میکنند ابراز خرسندی کرد. او از فعالیتهای مائده قادری تقدیر کرد و گفت: “او به خاطر تحمل زندان، لغو پرونده وکالتش و تجربه جاسوسی نیروهای امنیتی در زندگی خصوصیش شایسته احترام و همبستگی ماست.” شهردار بوخوم در پایان از حقوق بشر به عنوان حقوق اساسی انسانها در همه جای دنیا نام برد و گفت: “بیایید همه ما برای احقاق این حقوق در تمام جهان تلاش کنیم.”
تحریم سیاسی به جای تحریم اقتصادی
شیرین عبادی در سخنان خود با اشاره به امیدی که انتخاب حسن روحانی به عنوان رییسجمهور در جامعه ایران ایجاد کرد، از بدتر شدن وضعیت حقوق بشر در مقایسه با همین دوره زمانی در سال گذشته گفت. او از افزایش اعدامها، دستگیری فعالان اینترنتی و تعطیلی روزنامهها انتقاد کرد. شیرین عبادی همچنین به فشار نیروهای امنیتی بر وکلای ایرانی پرداخت و گفت: “از سال ۲۰۰۹ تا کنون ۵۵ وکیل دادگستری تحت پیگرد قضایی قرار گرفتهاند و بعضی از آنها مانند عبدالفتاح سلطانی، محمد سیفزاده و مصطفی دانشجو هنوز در زندان به سر میبرند.” او ضمن تشکر از حمایتها برای جاوید هوتن کیان برنده سال گذشته جایزه حقوق بشر شهر بوخوم آزادی او را نتیجه همین تلاشها دانست.
شیرین عبادی مائده قادری را وکیل جوانی خواند که به خاطر دفاع از موکلانش تحت تعقیب کیفری قرار گرفت و به زندان افتاد. او ضمن تشکر از تلاشها برای انتقال مائده قادری به آلمان این سوال را مطرح کرد که چه بر سر بقیه وکلایی میآید که در ایران در زمینه حقوق بشر فعالیت میکنند؟ او با تاکید بر اینکه اشخاص حکومتی ایران فاسد هستند و پولهای خود را به بانکهای اروپایی منتقل میکنند گفت: “این پولهای کثیف را قبول نکنید.” شیرین عبادی با انتقاد از تحریمهای اقتصادی از کشورهای اروپایی خواست تا با تحریم سیاسی مانع سفر ناقضین حقوق بشر به اروپا شوند. او همچنین از شرکتهای اروپایی خواست نگذارند جمهوری اسلامی با استفاده از ماهوارههای آنها تبلیغات سوء خود را در منطقه گسترش دهد. سخنرانی شیرین عبادی با استقبال گرمی از سوی حاضرین در کلیسای کریستوس روبرو شد.
در ادامه مراسم اولیور هندریش سخنگوی هیات رئیسه بخش آلمان سازمان عفو بینالملل از سرکوب اقلیتها، خبرنگاران، فعالان کارگری و دانشجویی در ایران انتقاد کرد و گفت: “قولهای انتخاباتی روحانی تا به حال در حد حرف باقی ماندهاند.” او با اشاره به روند غیرعادلانه محاکمههای قضایی در ایران خواستار توقف اجرای احکام صادره اعدام به عنوان قدم اول و لغو کامل حکم اعدام در آینده شد. اولیور هندریش دولت آلمان را موظف دانست که خواستار “عمل و نه حرف” از سوی دولت ایران باشد.
شکنجه در زندان وکیل آباد
مائده قادری پس از دریافت جایزه از دست شیرین عبادی در سخنانی به نقض حقوق بشر در ایران پرداخت و از جمله از اعدام زندانیان سیاسی کرد نام برد. او از کولبران کرد هم یاد کرد و گفت: “آنها بدون هیچ محاکمهای هدف گلوله نیروهای امنیتی قرار میگیرند و در لحظهای زندگی خود را از دست میدهند.” مائده قادری همچنین از تجربیات خود در زندان وکیلآباد مشهد گفت: “من صدای فریاد دختران جوانی را میشنیدم که زیر شکنجه از شکنجهگر خود کمک میخواستند. برای من بسیار غمانگیز بود که نمیتوانستم به آنها کمکی کنم.” او سخنان خود را با آرزوی آزادی و دموکراسی برای ایران به پایان برد.