در سالگرد انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری و آغاز اعتراضاتی که در ادبیات حکومتی ها “دوران فتنه” نامیده میشود، نیروی انتظامی جمهوری اسلامی دو سینما را پلمب کرد و با بازداشت شهروندانی که قصد حضور در یک کنسرت موسیقی را داشتند، باعث لغو این کنسرت مجوزدار و قانونی شد. در میان بازداشتشدگان یک بازیگر زن سینما و تلویزیون نیز حضور دارد.
این اقدامات تنها یک روز پس از آن رخ داد که سردار بهمن کارگر، معاون اجتماعی ناجا اعلام کرد از پوشش بازیگران سینما راضی نیست و اجازه برگزاری مراسمی که هنرمندان “بدپوشش” در آن حضور پیدا کنند، را نخواهد داد. کارگر از نزدیکان محمود احمدینژاد و همان سرداری است که پیش از این نیروی انتظامی را “خط مقدم مبارزه با فتنه” نامیده و اقتدار و جدیت آن را ستوده بود.
لیلا اوتادی در بازداشت؟
کنسرت مازیار فلاحی، خواننده پاپ، در اولین شب اجرا در برج میلاد با حضور پررنگ ونهای گشت ارشاد همراه و با بازداشت گسترده شهروندانی که قصد حضور در این کنسرت را داشتند، لغو شد.
خبرگزاری مهر ضمن مخابره این خبر گزارش داده که “این حرکت نیروی انتظامی با واکنش برخی از حاضران روبرو شد؛ اما با برخورد مناسب نیروهای گشت ارشاد هیچ تنش و درگیری گزارش نشده است.”
این خبرگزاری بازداشتشدگان را “هنجارشکن” نامیده و در گفتوگو با جانشین فرمانده نیروی انتظامی از حضور یک هنرپیشه زن در میان بازداشتشدگان خبر داده است. اما خبرگزاری فارس اطلاعات بیشتری در این زمینه داده و نام اختصاری بازیگر دستگیر شده را “ل ـ– الف” عنوان کرده است. اخبار تایید نشده حاکی از آن است که فرد دستگیر شده، لیلا اوتادی، بازیگر سینما و تلویزیون است که پیش از این در پی اعلام خبر بازی در نقش ندا آقا سلطان خبرساز شده بود. اما او با اعلام شکستگی پا از حضور در فیلم جنجالی “پایاننامه” انصراف داد.
خبرگزاری مهر سپس بلافاصله سراغ لاله افتخاری یکی از نمایندگان مجلس رفته و از قول او “ قاطعیت ناجا در برخورد با شرکت کنندگان بدحجاب در کنسرت موسیقی” را ستوده است. افتخاری معتقد است: “مجریان برنامه هایی از این قبیل که مجوز برگزاری یک برنامه را می گیرند باید بدانند که باید قوانین را رعایت کرده و از ورود چنین افرادی ممانعت کنند. برخورد با چنین مسائلی در حقیقت ایجاد امنیت و دفاع از حق شهروندان دیگر است.”
همزمان با این تحرکات جدید پلیس، مرکز اطلاعرسانی فرماندهی انتظامی تهران بزرگ، اعلام کرد: “در پی فروش بلیت مسابقات فوتبال جام ملتهای اروپا به بانوان توسط پردیس سینمایی زندگی، ماموران پلیس اماکن با مراجعه به این محل نسبت به پلمپ واحد مذکور، اقدام کردند.”
این مرکز تاکید کرده که تماشای مسابقات فوتبال تنها برای آقایان مجاز است. اما تنها ساعاتی بعد، مدیرکل اداره نظارت و ارزشیابی وزارت وزارت ارشاد در موضعی دور از انتظار به انتقاد از پلیس پرداخت و عنوان کرد: “تمامی تصمیمات و اتفاقات مربوط به سالنهای نمایش فیلم را منحصرا برعهده اداره کل نظارت و ارزشیابی وزارت ارشاد است و دیگر نهادها در این باب مسئولیتی ندارند. وظیفه و مسئولیت دیگر نهادها به خارج از سالنها و سطح جامعه مربوط میشود.”
مدیر انجمن سینماداران هم از ادامه پخش فوتبال در سینماها بدون محدودیت جنسیتی خبر داد و در توضیح حساسیتهای به وجود آمده گفت: “فضای سالن های سینمایی نمی گذارد تنش ایجاد شود و حرفهای استادیومی بین مخاطبان رد و بدل شود. زیرا با دیدن چنین صحنه هایی به آنها تذکر داده خواهد شد.”
به این ترتیب و به گفته یکی از مدیران سالنهای سینما، خانواده ها و خانمهای مجرد در یک طرف سالن و آقایان هم در طرف دیگر مینشینند و بازی را تماشا خواهند کرد. ضمن اینکه دو مامور نیروی انتظامی هم در سالن حضور خواهند داشت.
اما هیچ کدام از این امیدواریها عملی نشد و دوشنبه شب، سینما ملت هم با حضور ماموران نیروی انتظامی پلمب شد؛ آن هم در حالی که تعداد زیادی از شهروندان با خرید بلیط برای تماشای فوتبال در سینما حضور داشتند.
معاون ناجا، تندتر از فرمانده ناجا
سردار بهمن کارگر، رییس دفتر سابق فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که از حامیان و نزدیکان محمود احمدینژاد است و در سفر سال 86 به نیویورک او را همراهی میکرد، در مقام معاون اجتماعی فرماندهی ناجا موضع تندی در قبال سینما و سینماگران دارد.
او روز یکشنبه 21 خرداد اعلام کرد: “پلیس مستندسازی زیادی از حضور زنان و مردان در هنگام بازی فوتبال در سراسر کشور انجام داده است و متوجه شدیم که هنگامی که زنان و مردان با یکدیگر به تماشای فوتبال میپرداند، وضعیت مناسبی نیست.”
کارگر با تاکید بر ممنوعیت حضور همزمان مردان و زنان در سینما برای تماشای فوتبال گفت: “فوتبال بازی هیجانی است و فردی در هنگام تماشای این بازی حواسش جمع نیست. مردان در هنگام بازی فوتبال هیجانی شده و بعضا فحشهای رکیک داده یا شوخیهای بدی انجام میدهند، آیا این در شان زنان است که در این مکان حضور بیابند؟ و زنان باید از نیروی انتظامی در این زمینه تشکر کنند.”
نمایندگان سینمای ایران در جشنوارههای خارجی هم از گزند انتقادات او در امان نماندند: “برخی از زنان هنرمند به جشنوارههایی مانند کن میروند و با کشف حجاب و لباس با مرد نامحرم دست میدهند. این فرد میتواند الگو باشد، ما انقلاب کردیم، چطور سینماگران صدایشان در این مورد در نمیآید آن وقت یک هنرمند وقتی راجع به زن در سینما اظهار نظر میکند، کلی سر و صدا ایجاد شده و صدای خیلی از این افراد در میآید اما چرا این زن که با این قیافه در جشنوارههای خارجی حاضر میشود صدای هیچ سینماگری در نیامد. دختران و زنان ما باید از این افراد الگو بگیرند؟”
این در حالیست که لباس لیلا حاتمی در جشنواره اخیر کن، کاملا پوشیده بود. اما سردار کارگر صحبتهای دیگری هم داشت از جمله اینکه به سینماگران هشدار داد که “ ادای اپوزیسیون را درنیاورند که مردم آنها را سر جایشان خواهند نشاند.”
او با انتقاد شدید از وضعیت سینمای ایران عنوان کرد: “سینما نباید ترویج دهنده بدپوششی و بدحجابی باشد. جشنها یا جشنوارههایی که برگزار میشود و سایتهای هنرمندان در فضای مجازی ترویج دهنده این موضوع است. وزارت ارشاد باید جلوی فعالیت این سایتها را بگیرد.”
و اقدام نیروی انتظامی تنها یک روز پس از این صحبتها نشان داد، عزم سردار برای “تمیزکاری” در سینما و هنر جدی است.
هرچند سردار اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی چند ساعتی قبل از اقدامات عصر دوشنبه پلیس، موضعی ملایمتر اتخاذ کرده بود: “آنچه که مردم می بینند فیلمها و سریالهاست و پلیس به پشت صحنه سینما کاری ندارد و وظیفه ای در این مورد نداریم. پلیس به این مسائل که آیا کارگردان یا تهیه کنندهای اعتقاد و التزام داشته باشد، کاری ندارد اما یکی از مسائل این صنف، جشنواره ها و مراسمهای رسمی است که تا حدودی ضوابط در آنها رعایت نمی شود.”
او حتی تاکید کرد که “پلیس طرح جدیدی در حوزه سینما ندارد.” اما بازداشت گسترده شرکتکنندگان یک کنسرت موسیقی و پلمب یک سینما به هشدارهای معاون ناجا نزدیکتر است تا فرمانده آن.