گفت و گو با هادی شفیعی دبیرهیات انتخاب مسابقه شعر ژاله
مسابقه شعر ژاله؛ تلاشی برای معرفی نسل جوان…
هادی شفیعی از جمله ی اعضای هیات انتخاب مسابقه ی شعر ژاله است. مسابقه ای که با توجه به عمر کوتاه مدتش توانسته است تا شعرای جوان بسیاری را گرد هم آورد و تریبونی بسازد برای معرفی استعداد های ناب شعر فارسی. در حاشیه ی مراسم سالانه ی بنیاد ژاله با او همکلام شدیم تا از چند و چون کار و شیوه ی انتخاب و گزینش اشعار متخب بیشتر بدانیم. شرح گفت و گوی همکارمان در لندن با هادی شفیعی را در ادامه از پی بگیرید…
آقای شفیعی برای شروع لطفاً از ترکیب هیات داوران بگویید..
هیات ژوری شامل شاعران و منتقدین ادبی به نام هستند. آقای دکتر اسماعیل خویی، آقای محمود کیانوش، آقای عنایت فانی، خانم دکتر شاداب وجدی و خانم لعبت والا و کوچکترین عضو گروه که من هستم.
گویا این دومین دور مسابقه ی شعر بنیاد ژاله بود، درست است؟
بله. این دومین دوره ی مسابقه ی شعر ژاله بود. ما سال قبل هم این برنامه را داشتیم. اما متاسفانه اعلام فراخوان ما با حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری ایرن همزمان شد. از دیگر سو، سال اول مسابقه هم بود و هنوز عده ی بسیاری از شعرای جوان ما از این مسابقه ی ادبی مطلع نبودند. بنابراین استقبال چندانی از این مسابقه نشد. اما امسال استقبال گسترده ای داشتیم و شعرای زیادی در این مسابقه شرکت کرده بودند.
برای مسابقه ی امسال مجموعاً چند شعر به بنیاد ژاله اصفهانی ارسال شد؟
ما امسال صد و پانزده شرکت کننده داشتیم که به موقع کارهایشان را ارسال کرده بودند و پس از مهلت نهایی ارسال آثار نیز حدود بیست شعر دیگر به دست ما رسید که متاسفانه آنها از شرکت در مسابقه بازماندند. یعنی مجموع شعرایی که برای شرکت در این مسابقه تمایل داشتند حدود صد و سی، چهل نفر بودند که این میزان برای یک مسابقه ی ادبی که تنها دو سال از عمر فعالیتش می گذرد آمار مطلوبی به حساب می آید.
با توجه به شناخت خوب تاجیک ها از ژاله اصفهانی، آیا شعرای فارسی زبان تاجیک هم در این مسابقه شرکت کرده بودند؟
متاسفانه ما از افغانستان و تاجیکستان شرکت کنندگان معدودی داشتیم. شاید تنها هفت هشت شاعر. من فکر می کنم شاید علت این موضوع عدم دسترسی ما به مدیاهای داخل افغانستان و تاجیکستان بوده باشد. یعنی آنهایی ما را پیدا کرده بودند که به وب سایت ها و وبلاگ های ایرانی دسترسی داشتند. حالا ما امیدواریم که برای دور بعدی با راهیابی و خبر رسانی به مدیاهای داخلی افغانستان و تاجیکستان از این کشورها شرکت کنندگان بیشتری داشته باشیم.
اساساً این مسابقه هیچ محدودیت جغراقیایی ای را شامل نمی شد، درست است؟
بله فراخوان ما هیچ محدودیت جغرافیایی را شامل نمی شود و تمام فارسی زبانان از سراسر دنیا می توانند در این مسابقه شرکت کنند. البته بنا به خواست و میل ژاله که بیشتر دوست داشت جوان ترها را تشویق کند و تریبونی درست کند برای آنهایی که شاید راهی برای پخش کارهایشان وجود نداشته باشد، بنیاد ژاله تنها شرط سنی را برای شعرا قائل شد. یعنی ما اعلام کردیم که این مسابقه تنها برای شعرای زیر سی سال است.
لطفاً کمی هم درباره ی سیستم انتخاب صحبت کنید… شیوه ی کار هیات داوران چگونه بود؟
سیستم قضاوت یک سیستم امتیازی بود. یعنی شاعرها هر کدام ده تا شعر فرستاده بودند و ما برای هر شعر یک سیستم امتیاز بندی بین یک تا بیست داشتیم. این طور که هر کدام از اعضای هیات انتخاب به هر شعر نمره ای می داد و بعد مجموع این نمرات امتیاز و رتبه ی شاعر را مشخص می کرد.
و این امتیازات توسط چه معیاری لحاظ می شدند؟
ساختن مضمون، زبان روان، پرهیز از مبهم گویی های متداولی که متاسفانه در شعر امروز ایران بسیار باب شده… به عبارت دیگر ساده نگاشتن شعر و نه ساده انگاشتن… دیگر از موارد ذکر شده هم، تصویر پردازی، ترکیب های تازه، حفظ ساختار زبان و بافت شعر، استقلال زبانی و یا حالا حتی تلاش برای رسیدن به یک استقلال زبانی، داشتن نگرش متفاوت و غیر تکراری و به کار گرفتن فنون و آرایه های رایج ادبی و شگردهای کلامی… همه ی اینها در کنار هم باعث می شد تا با توجه به امتیاز هیات داوران، نفرات برگزیده انتخاب و معرفی شوند.
بناید ژاله آیا برنامه ای هم برای تقدیر از شعرا تدارک دیده است؟
بله. نفر اول برنده ی ما به هزینه ی بنیاد به لندن خواهد آمد تا در برنامه ی آتی ما حضور داشته باشد. برنامه ای که البته در همین سال 2011 خواهد بود چون حتماً در جریان هستنید که برنامه ی ما از نوامبر پارسال به تعویق افتاده بود. بنابراین به احتمال خیلی زیاد ما در این سال میلادی دو برنامه خواهیم داشت. به هر روی ما از نفر برگزیده دعوت خواهیم کرد تا به لندن بیاید. البته متاسفانه شرایط سفر برای برنده ی سال قبل ما مهیا نشد. بنابراین ما تنها هزینه ای که برای سفر و اقامت او پیش بینی کرده بودیم را به صورت نقدی به ایشان تقدیم کردیم. اما امیدواریم که برنده ی امسال مان را در مراسم آتی در کنارمان داشته باشیم. تا بیاید و از نزدیک با فعالیت های بنیاد آشنا شود و در بازگشت به ایران پیامبری از جانب ما باشد و پیام بنیاد ژاله را به گوش دیگران برساند.
این بنیاد برنامه ای برای گسترش و رشد این مسابقه هم دارد؟
خب، ما تلاش خواهیم کرد تا با جذب منابع مالی برای بنیاد، این امکان را در اختیار نفرات دوم و سوم هم قرار دهیم. تا شعرای بیشتری از نسل جوان ایران را از نزدیک شاهد باشیم. حتی اگر امکان پذیر باشد بنا داریم تا کتاب های شعر این عزیزان را هم از طریق بنیاد ژاله به چاپ برسانیم.
سوال آخر من درباره ی دیگر فعالیت های بنیاد ژاله است. این بنیاد سوا از مسابقه ی شعر ژاله چه فعالیت های دیگری انجام داده است؟
عمده ترین فعالیتی که لابد از آن خبردار هم شده اید، جمع آوری آرشیو عظیم ژاله بوده است. ژاله یک آرشیو بسیار بزرگ و بسیار شلوغی داشت که عده ی بسیاری از خانمها با همکاری و وقت زیادی که صرف کرده اند، توانسته اند تا این آرشیو را جمع آوری، فایل بندی و اسکن کنند و در نهایت برای انتشار در سایت ژاله آماده کنند تا علاقه مندان و دانشجویانی که می خواهند بیشتر از ژاله بدانند و درباره ی او تحقیق کنند از کلیت آثار و حواشی ارتباط او با دیگر شعرا آگاه باشند.
دیگر از این هم ما برای زنده نگه داشتن فعالیت های ادبی که به موازات دیگر برنامه های بیناد مشغول فعالیت است، یک کارگاه نقد و بررسی شعر به صورت فصلی ترتیب داده ایم. که نخستین فصلش در زمستان گذشته انجام شد و در آینده ای نزدیک نیز دومین فصل آن برگزار خواهد شد.
ما سعی خواهیم کرد تا در این میان نقش پلی را ایفا کنیم میان علاقه مندان جوانی که دوست دارند از تجربیات بزرگترها استفاده کنند و بزرگترهایی که دوست دارند تا بیایند و برای ما صحبت کنند و گاه حتی خودشان را هم به بوته نقد بسپارند.