هنر روز، در بخش کتاب می کوشد کتاب ها و نشریاتی را که در حوزه اندیشه و هنر مباحث نظری را منعکس می کنند یا در مسائل اجتماعی و سیاسی مباحثی درخور دارند، به خوانندگان خود معرفی کند. ارجحیت با کتاب های روز خواهد بود، ولی این امر به معنای غفلت از آثارمنتشر شده در گذشته دور یا نزدیک نیست. کتاب های منتشره از پدیدآورندگان ایرانی به زبان های دیگر یا ترجمه شده به این زیان ها هم در کتاب روزجای ویژه ای خواهند داشت. ناشران و پدید آورندگان آثار می توانند برای معرفی یک نسخه کتاب به نشانی زیر بفرستند.
P.O.Box 94000 creteil cedex
France10014
کلنل وزیری
نویسنده: تورج زاهدی
142ص، تهران: شرکت سهامی کتاب های جیبی، 1387، چاپ اول
این کتاب، شرح حال، فعالیت ها و آثار «علینقی وزیری»، استاد برجسته موسیقی ایران است. او یکی از شخصیت های ممتاز فرهنگ معاصر ایران به شمار می رود که به جز نوازندگی، در رشته های دیگر موسیقی، هم چون آهنگ سازی و تحقیق و تدریس زیبایی شناسی نیز تلاش کرد و آثار زیادی در این زمینه ها از خود به یادگار گذاشت. عناوین مباحث اصلی کتاب عبارتنداز: «شرح حال کلنل علینقی خان وزیری»، «ابتکارات وزیری»، «جایگاه وزیری در نظرگاه اهل موسیقی» و «آثار کلنل علینقی وزیری».
روانکاوی و ادبیات: دو متن، دو انسان، دو جهان
نویسنده: حورا یاوری
320ص، تهران: انتشارات سخن، 1387، چاپ اول
عنوان کامل این کتاب، «روانکاوی و ادبیات: دو متن، دو انسان، دو جهان: از بهرام گور تا راوی بوف کور» است. همان گونه که از نام کتاب بر می آید، این اثر حاصل نگاهی است بر دو شاهکار ادبیات فارسی، یعنی «هفت پیکر نظامی» و «بوف کور هدایت»، برای بازشناسی پیوند میان ساختارهای روایی و زیبای شناختی این دو متن با ساختار روان «بهرام گور» و «راوی بوف کور». هدف اصلی این بررسی، تاملی در این پرسش بنیانی در نقد روانشناختی فرهنگی است که آیا می توان از راه سنجش همسانی ها و ناهمسانی های این دو سیمای انسانی (بهرام گور و راوی بوف کور)، دگرگونی هایی را که در فاصله زمانی میان این دو متن (حدود هفتصد و پنجاه سال) در لایه های ژرف ناخودآگاه جمعی ما روی داده است بازشناسی کرد؟
جنبش جدیدیه در تاتارستان
نویسنده: رحیم رئیس نیا
237ص، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه، 1387، چاپ اول
تا اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، در مناطق مسلمان نشین روسیه، مکتب ها امر تعلیم و تربیت ابتدایی را به عهده داشتند و شیوه آموزش سنتی در آنها حاکم بود. در سال های پایانی قرن نوزدهم و نخستین سال های قرن بیستم، گروهی از روشنفکران و اصلاح طلبان مناطق مسلمان نشین، از جمله تاتارستان، جنبشی اجتماعی و فرهنگی را برای تغییر نظام آموزشی و تعلیم و تربیت به راه انداختند. این گروه که به «جدیدیه» مشهور شدند، مدارسی متفاوت با مدارس قدیم و بر اساس اصول آموزش و پرورش نوین را در مناطق گوناگون ماوراء النهر و آسیای میانه تاسیس کردند. کتاب حاضر گزارشی است ارزشمند از چگونگی شکل گیری و اقدامات این جنبش در تاتارستان. عناوین مباحث اصلی کتاب عبارتنداز: «جدیدیه در قازان»، «بازسازی هویت دینی و ملی»، «موسی جارالله سرشناس ترین اصلاح طلب جنبش جدیدیه»، «دیگر نمایندگان جنبش جدیدیه»، «گذر به شیوه اصول جدید» و «جدیدیه سیاسی».
علی دشتی و نقد ادبی
نویسنده: ایرج پارسی نژاد
270ص، تهران: انتشارات سخن، 1387، چاپ اول
این کتاب، بحثی است در ادامه کتاب «روشنگران ایرانی و نقد ادبی» که به همین قلم، در سال های گذشته چاپ و منتشر شد. هدف نویسنده بررسی افکار و آثار «علی دشتی» در حوزه نقد ادبی و نشان دادن سهم او در نگرش انتقادی بر ادبیات در ایران معاصر است. او ضمن معرفی و نقد آثار «دشتی» در حوزه نقد ادبی، به تحلیل انتقادی این آثار پرداخته و نقاط ضعف و قوت آنها را بررسی کرده است. آثار «دشتی» که در این بررسی مورد توجه قرار گرفته اند عبارتنداز: «سایه»، «نقد شعر صوفیه»، «نقشی از حافظ»، «سیری در دیوان شمس»، «در قلمرو سعدی»، «شاعری دیر آشنا»، «دمی با خیام»، «کاخ ابداع»، «نگاهی به صائب» و «تصویری از ناصر خسرو».
قصه روزنامجات عهد بوق
نویسنده: سید علی کاشفی خوانساری
148ص، تهران: انتشارات حوا، 1387، چاپ اول
این کتاب، گزارشی کوتاه و ساده از تاریخ رونامه نگاری در ایران است. اگر چه کتاب برای نوجوانان نوشته شده است، ولی برای همه علاقمندان به تاریخ مطبوعات ایران نیز می تواند به عنوان گزارشی مختصر و مفید جالب باشد.
دو روایت از سلیم جواهری
به همراه دو مقاله از: اولریش مارزلف، مارگارت میلز
به کوشش: محمد جعفری
267ص، تهران: انتشارات مازیار، 1387، چاپ اول
داستان «سلیم جواهری» یکی از جذاب ترین و خوش ساخت ترین داستان های ادبیات شفاهی فارسی است که علاوه بر ارزش های اجتماعی، دارای ارزش های ادبی فراوان نیز هست. این داستان، در روزگاری نه چندان دور، در میان مردم فارسی زبان محبوبیتی ویژه داشته و در بسیاری از محافل و مجامع، توسط افسانه گویان و دفتر خوانان نقل می گردیده است. در کتاب حاضر با استفاده از هیجده نسخه خطی و چاپ سنگی، دو روایت کاملا متفاوت از این داستان چاپ شده است که یکی از آنها برای نخستین بار به علاقمندان معرفی می شود. این کتاب، با دو مقاله از دو پژوهشگر برجسته ادبیات شفاهی ایران، یعنی «اولریش مارزلف» و «مارگارت میلز»، با عنوان های «ارزش های اجتماعی در داستان عامیانه سلیم جواهری» و «با مردم بد نشست و برخاست مکن»، به پایان می رسد.
تاریخچه و معرفی مرکز روانپزشکی رازی
تحقیق و پژوهش: دکتر جعفر بابا پور
88ص، تهران: انتشارات کتاب میر، 1387، چاپ اول
در این کتاب، «مرکز آموزشی و درمانی روانپزشکی رازی» که با پیشینه نود ساله خود قدیمی ترین و بزرگترین مرکز روانپزشکی ایران و خاورمیانه به شمار می آید، معرفی شده است. تیمارستان تهران با نام «دار المجانین» در سال 1297 خورشیدی (1918 میلادی) تاسیس شد. این تیمارستان، بعدها با کوشش نخستین متخصصان روانپزشکی ایران هم چون دکتر «عبدالحسین میرسپاسی»، دکتر «حسین رضاعی» و دکتر «سید ابراهیم چهرازی» به صورت مرکز روانپزشکی بزرگ و معتبری برای نگهداری و معالجه بیماران روانی درآمد. کتاب حاضر، گزارشی مستند و همراه با تصاویر تاریخی از شکل گیری و گسترش این مرکز روانپزشکی و تلاش های پزشکان ایرانی در این زمینه ارائه می کند.
ثعلبیه (روباه نامه)
سراینده: محمد باقر خلخالی کاغذ کنانی
تصحیح و تحقیق: اکبر پرندی
ترجمه به فارسی: مهین دارائی زنجانی
180ص، تهران: انتشارات زیبا، 1387، چاپ اول
مثنوی «ثعلبیه» یا «روباه نامه» که به زبان آذری سروده شده، یکی از آثار محبوب ادبی در آذربایجان است. سراینده این مثنوی یعنی «ملا محمد باقر کاغذ کنانی» حدود سال 1244 ه. ق در روستای «قره بلاغ» از توابع «کاغذ کنان» به دنیا آمد. او پس از تحصیل علوم مختلف اسلامی در شهرهای مختلف به درجه اجتهاد رسید و به زادگاه خود بازگشت. در آنجا مدرسه ای به نام «دارالعلم» تاسیس کرد و به تعلیم طلاب علوم دینی پرداخت. مثنوی «ثعلبیه» که در چاپ کنونی، متن کامل و تصحیح شده آن، همراه با ترجمه فارسی ارائه گردیده، یک منظومه فلسفی، عرفانی، اجتماعی و انتقادی در قالب طنز است. قهرمان تمثیلی این منظومه، «روباه» است. «ملا محمد باقر»، نظریه های فلسفی، کلامی و فقهی خود را به زبان شیرین از دهان روباه و دیگر حیوانات بیان می کند و علاوه بر آن، برای حل معضلات اجتماعی عصر خود، راه حل هایی ارائه می دهد. «ثعلبیه» از محبوب ترین آثار ادبیات آذری است که از زمان خلق آن، در میان مردم آذربایجان مقبولیت ویژه ای داشته است.
شماره جد ید نگاه نو
هفتاد و هشتمین شماره فصلنامه “نگاه نو” با نگاهی به شعر، داستان و ترجمه امروز ایران و جهان منتشر شد.
این فصلنامه در 156 صفحه، مجموعه‌ای از نظرات و آثار شاعران، مترجمان، داستان‌نویسان و نمایشنامه‌نویسان را گردآورده و به تحولات هر یک از این حوزه‌ها پرداخته است.
از میان اسامی که در این نشریه یا از آنها اثری چاپ شده یا با آنها گفت‌وگویی انجام شده می‌توان عزت‌اله فولادوند، داریوش آشوری، ایزابل آلنده، گلی امامی، هاینریش بل، سائول بلو، علی‌محمد حق‌شناس، نیما یوشیج، مصطفی ملکیان، محمدعلی موحد و سیدعلی صالحی را مثال زد.
این شماره از نگاه نو گفت‌وگوهایی با عزت‌اله فولادوند و سائول بلو و نیز مقاله‌ای درباره ایزابل آلنده را چاپ کرده است.
بخش شعر نگاه نو به ترتیب شعرهایی از مریم آموسا، روجا چمنکار، سیدعلی صالحی، لیلا خادم‌زاده و لیلا کردبچه را در خود جای داده است.
داستان “دوشیزه و مرگ” نوشته “ری برادبری” با ترجمه پرویز دوایی در صفحه 86 و نمایش‌نامه “پایین دم در” نوشته “هاینریش بل” با ترجمه علی امینی در صفحه 109 این نشریه به چاپ رسیده است.
شماره 78 نگاه نو در 156 صفحه، شمارگان 5000 نسخه در گیشه روزنامه‌فروشی‌هاست.
نافه جدید درآمد
این نشریه در بخش گزارش، به برگزاری جشنواره‌ی پیامکی داستان کوتاه که در اندیمشک برگزار شد، پرداخته و همراه با گزارشی از جشنواره، معرفی برگزیدگان، و ارائه‌ی 30 نمونه از داستان‌های پیامکی، با خلیل رشنوی - دبیر جشنواره - گفت‌وگو کرده است.
اما بخش داستان کوتاه و شعر از دیگر قسمت‌های نشریه هستند که در بخش شعر، “زنگوله‌های کاروان” از شاعر تازه درگذشته منصور بنی‌مجیدی منتشر شده است.
بخش نقد پس از ارائه‌ی گزارش سخنرانی محمد بهارلو با موضوع “تقابل و توازی رسانه و ادبیات؛ نگاهی گذرا به ادبیات معاصر”، به “نگاهی به شخصیت و شخصیت‌پردازی در رمان “تهران مخوف”، «مشکل کیفی یا نزول هنری شعر مدرن فارسی در روزگار ما”، “ کالبدشکافی شعر”زنان تلخ” در دفتری از احمدرضا احمدی” و همچنین “در تکاپوی انسان شدن”درباره‌ی سیلوینا اوکامپو - شاعر و نویسنده‌ی آرژانتینی - می‌پردازد.
بخش فرهنگ و اندیشه گفت‌وگویی است با محمد عارف با موضوع “فولکلور؛ گردآوری، نگهداری و نقش پویای آن در زندگی امروز” و بخش گوناگون با نوشته‌ی ناهید توسلی درباره‌ی پروین دولت‌آبادی و نوشته‌ی پوران فرخزاد با عنوان “شبی در تونل زمان” (با رفتگان نارفته؛ از نیما تا نادر ابراهیمی) و با یاد پروین دولت‌آبادی همراه است.
در بخش معرفی کتاب نیز به “فصل‌نامه‌ی نقد ادبی” با مدیرمسؤلی ابراهیم خدایار و سردبیری حسین پاینده، مجموعه‌ی نمایش‌نامه‌ی “جاده لغزنده است” نوشته‌ی حسین صفی و مجموعه‌ی شعر “تا آخر دنیا برایت می‌نویسم” سروده‌ی علیرضا بهرامی پرداخته شده است.
شماره‌ی 38 (مسلسل 95 تا 96) “نافه” با صاحب‌امتیازی، مدیرمسؤولی و سردبیری ناهید توسلی منتشر شده است