سیمون پتیت
شیرین عبادی، وکیل ایرانی و برنده جایزه صلح نوبل در سال ۲۰۰۳، نگران این است که وضعیت فاجعه بار حقوق بشر در ایران به باد فراموشی سپرده شود.
او یکی از معدود زنانی است که توانسته اند جایزه صلح نوبل را از آن خود کنند. او این جایزه را در سال ۲۰۰۳ دریافت کرد. او قبل از دریافت صلح نوبل یادداشت های بسیاری نوشته بود و قرار است قسمت دوم این یادداشت ها، “ازجمله به زبان فرانسه”، تا پایان سال جاری منتشر شود. او طی این مدت از شهرت خود برای خدمت به پیشروی جریان آزادی در ایران استفاده کرده است. او از سال ۲۰۰۹ در لندن در تبعید بسر می برد. وی در مصاحبه با لوتان به سؤالاتی درخصوص وضعیت حقوق بشر در ایران پاسخ گفته. این مصاحبه را در زیر می خوانید.
آیا شما فکر می کردید که توافق نامه هسته ای تا پایان ماه مارس امضاء شود؟
من این آرزو را داشتم که توافق انجام شود. تحریم های بین المللی خسارات بسیاری به مردم ایران وارد کرده و لغو آنها آرزوی هر کسی است. البته بسیاری از افراد نزدیک به حاکمیت تهران از وجود تحریم ها سود می برند.
برخی اطلاعات حاکی از آن است که رهبر انقلاب علی خامنه ای بیمار است. آیا زمان تحولات بزرگ در ایران فرا رسیده؟
سران حکومت این اطلاعات را تکذیب کرده اند. درحال حاضر، نگاه من به بدتر شدن وضعیت حقوق بشر در ایران معطوف شده. به گفته گزارشگر ویژه سازمان ملل، طی ۱۰ سال اخیر تعداد اعدام ها هیچ گاه تا این حد زیاد نبوده. امیدوارم آمریکایی ها و اروپایی ها پس از عقد این توافق نامه به سوی بازار ایران شتاب نکنند و حقوق بشر را به کلی به باد فراموشی نسپارند. کشورهای غربی به جز پرونده هسته ای باید درخصوص حقوق بشر نیز مذاکره کنند.
آیا واقعاً فکر می کنید این کار را بکنند؟
چرا نکنند؟ آمریکایی ها و اروپایی ها مدام تکرار می کنند که حقوق بشر مسأله مهمی است. باید این ادعاها را با عمل ثابت کنند.
ایران دو وجهه دارد: یکی وجهه خندان محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ، و دیگری رهبر انقلاب علی خامنه‌ای که بسیار نگران کننده است. به عقیده شما، کدام یک را باید مد نظر قرار داد؟
اکنون که توافق انجام شده باید ببینیم آیا این لبخندها واقعی بوده یا خیر. من بیم آن دارم که وضعیت آزادی باز هم بدتر شود. اکنون حکومت ایران نه تنها با کدورت و رنجش مردم روبروست، بلکه در حاکمیت‌اش میان تندروها و میانه روها فاصله ایجاد شده.
شما شش سال پیش مجبور به ترک ایران شدید. آیا هنوز دیدگاه روشنی از آنچه در ایران درحال وقوع است دارید؟
من به طور مداوم با کشورم در ارتباط هستم و بی شک روزی به ایران بازخواهم گشت. من ریاست کانون مدافعان حقوق بشر را برعهده دارم که مقرش در تهران است. بسیاری از همکاران من، مانند عبدالفتاح سلطانی که به ۱۳ سال زندان محکوم شده یا محمد سیف زاده که به شش سال زندان محکوم شده، پشت میله های زندان هستند. با پولی که از جایزه صلح نوبل به دست آوردم، آپارتمانی خریدم که محل استقرار کانون شد. بقیه آن را نیز برای خانواده قربانیان سرکوب ها هزینه کردم. ولی مقامات ایرانی تمامی دارایی های مرا توقیف کردند و آن را به مزایده گذاشتند. همسر و دخترم بازداشت شدند و تنها پس از قرار وثیقه آزاد شدند. هدف آنها این بود که مرا وادار به سکوت کنند. این وعده به من داده شد که اگر سکوت اختیار کنم، همه چیز به روال عادی بازخواهد گشت. کاملاً مشخص است که من هیچ کاری نکرده بودم و همچنان نیز تهدیدها علیه من ادامه دارد.
پس درواقع این جایزه برای شما بیشتر دردسر به همراه داشته تا امتیاز؟
ارتباطی ندارد. مشکل اصلی به ماهیت خودکامه این حکومت بازمی گردد. با این حال، ایران تصمیم گرفته میثاق‌های بین‌المللی حقوق بشر را به تصویب برساند. ولی ازسوی دیگر شاهد آن هستیم که قوانین تبعیض آمیز علیه زنان و همچنین اقلیت های نژادی و مذهبی همچنان به قوت خود باقی است. من رقیب سیاسی هیچ کس نیستم. من صرفاً از آزادی ها دفاع می کنم و هر کاری که می کنم نیز مستند است.
منبع: لوتان، ۲۹ مارس ۲۰۱۵
