بابک دهقان پیشه
محمود احمدی نژاد و علی لاریجانی، رئیس مجلس در جلسه ای که بطور زنده از رادیو پخش می شد به یکدیگر توهین کردند و نمایندگان شوکه شده مجلس نیز با داد و فریاد مخالفت خود را نشان دادند.
این جنجال زمانی به اوج خود رسید که احمدی نژآد ویدئویی را منتشر کرد که در آن برادر رئیس مجلس، فاضل لاریجانی، در تلاش است که حمایت سیاسی یکی از نزدیکان احمدی نژاد، دادستان سابق تهران، سعید مرتضوی را جلب کند.
اما جنگ اصلی احمدی نژاد که منجر به این افشاگری ها شده است با رهبر ایران، آیت الله علی خامنه ای است.
اواخر ماه اکتبر، خامنه ای هشدار داد که اگر روسای سه قوه دعوا هایشان را در زمانی که نزدیک به انتخابات بعدی هستیم ادامه بدهند، خیانت کرده اند.
احمدی نژاد به پایان دور دوم ریاست جمهوری اش نزدیک می شود و نمی تواند برای بار سوم کاندیدا بشود اما می تواند از عوامل و متحدانش دفاع کند. او به نظر می رسد هشدار رهبر را در این ماه جدی نگرفت.
عباس میلانی، مدیر بخش مطالعات ایران دانشگاه استنفورد می گوید: “به چالش کشیدن خامنه ای در ملاعام بی سابقه است. این نشان می دهد که خامنه ای قدرت گذشته اش را ندارد. هیچ یک از دو رئیس جمهور سابق؛ هرگز خامنه ای را مثل احمدی نژاد به مبارزه نطلبیده بودند.”
برای خامنه ای و حامیان قدرتمندش در سپاه، هریک از چالش های بیشرمانه رئیس جمهور نه تنها قدرت سیاسی آنها را به خطر می اندازد بلکه چهره نظام را هم مخدوش می کند.
زدن اتهام فساد مالی و اختلاس که بین مقامات عالی کشور رایج شده است، درست در زمانی صورت می گیرد که ایران تحت تحریم های اقتصادی غرب قرار دارد و زندگی میلیون ها نفر از مردم عادی این کشور دشوار شده است.
تحلیلگران معتقد هستند که تاثیر این موضوع که مقامات عالی دست به اختلاس زده اند می تواند موجب ناآرامی ها بشود.
مهدی خلجی، از موسسه سیاست خاورنزدیک واشنگتن می گوید: “خامنه ای از این می ترسد که وضعیت بد اقتصادی منجر به نارضایتی سیاسی بشود.”
خلجی می گوید ترس بزرگ خامنه ای این است که مردم بجای دنبال کردن راهی که دولت در پیش گرفته است و همه مشکلات را ناشی از تحریم اقتصادی می داند، حکومت را مقصر بدانند.
برنامه های بازنشستگی
خطری که احمدی نژاد را تهدید می کند نه تنها میراث دو دوره ریاست جمهور اش بلکه برای رفاهی که برای خود و اطرافیانش بدست آورده نیز مورد تهدید قرار گرفته است.
بسیاری از مشاورانش به اتهامات جدی محکوم شده اند که ممکن است زندانی شود. برخی از آنان هم اکنون در زندان هستند.
خود احمدی نژاد ممکن است به دلیل رفتاری که این هفته در مجلس داشت، متهم شود.
سه شنبه گذشته، صادق لاریجانی، برادر رئیس مجلس و رئیس قوه قضائیه یک جلسه فوق العاده با رهبر برگزار کرد.
روز بعد از این جلسه، صادق در دیدار با مقامات قضائی گفت که او احمدی نژاد را مجرم می داند اما در این مورد در بیت رهبری حرفی نزده است.
وی گفت: “با اینکه نسبت‌های رییس‌جمهوری در مورد قضات قوه قضائیه و نمایندگان مجلس و روسای قوا را کذب و افترا و برخلاف تمام موازین شرعی و قانونی و جرم می دانم، فعلا به خاطر مصالح نظام و تبعیت از اوامر رهبر انقلاب سکوت می کنم.”
وی در ادامه افزود: “من بعدا در مورد جزئیات این موضوع حرف خواهم زد و در فرصتی دیگر به تفصیل درباب آن سخن خواهم گفت و ماهیت جریان‌های انحراف و فتنه و فساد اقتصادی و عقیدتی و عملی آنان را فاش خواهم کرد”.
برخورد اصلاح طلبان
ریشه اختلافات به انتخابات ریاست جمهور سال 2009 بر می گردد که ده ها هزار ایرانی برای اعتراض به پیروزی مخدوش احمدی نژاد بر موسوی به خیابان آمدند.
در آن زمان رهبر انقلاب یک انتخاب در پیش رو داشت: یا از احمدی نژاد دفاع کند یا او را کنار بگذارد. خامنه ای راه اول را انتخاب کرد. در پی این انتخاب یک سرکوب خونین صورت گرفت که منجر به کشته شدن ده ها نفر و زندانی شدن صد ها نفر شد.
با وجود اینکه خامنه ای سرمایه سیاسی اش را برای احمدی نژاد خرج کرد، اما وفاداری کمی در قبال این کار نصیب اش شد.
در بهار سال 2011، احمدی نژاد وزیر اطلاعات را که از نزدیکان به رهبری بود، برکنار کرد. بعد از چند روز رهبر مداخله کرد و مصلحی را دوباره بر سر کار برگرداند و احمدی نژاد از جلسات هیئت دولت قهر کرد.
بعد از اینکه درگیری ها آشکار شد، طرفداران خامنه ای بیش از ده نفر از مقامات نزدیک به احمدی نژاد از جمله مشاور اصلی اش، اسفندیار رحیم مشایی را بازداشت کردند.
افزایش فشار
در پاییز سال 2011، مخالفان احمدی نژاد تلاش کردند تا جنجال اختلاس 2.6 میلیارد دلاری را به مشایی نسبت بدهند. این اختلاس بزرگترین اختلاس در تاریخ ایران است و او در این مورد با اتهاماتی روبرو شد. سپتامبر سال گذشته، مشاور رسانه ای احمدی نژاد، علی اکبر جوانفکر،برای چاپ مقاله ای که قوانین حجاب را مورد نقد قرار داده بود، زندانی شد.
همین هفته هم مرتضوی، دادستان بدنام تهران که اصلاح طلبان او را “ قصاب روزنامه ها” می نامند، دستگیر و به زندان اوین فرستاده شد، جایی که خودش دیگران را به آنجا می فرستاد.
به نقل از خبرگزاری فارس، او به جرم فساد مالی دستگیر شد. مرتضوی که در حال حاضر آزاد شده است متهم به مرگ معترضان سال 2009 در زندان کهریزک است.
اگر احمدی نژاد مبارزه اش را به خامنه ای ببازد، متحدانش هم با او حذف می شوند.
خلجی می گوید: “زمانی که ریاست جمهوری احمدی نژاد به پایان برسد، قوه قضائیه احمدی نژاد و یارانش را دستگیر می کند.” احمدی نژاد می داند که اگر رئیس جمهوری سابق بشود که به حاشیه رفته است و قدرتی ندارد، همه مردان اصلی اش از بین خواهند رفت.
سیاست تضمین
تا به اینجا، ابزار اصلی مبارزه احمدی نژاد انگ زدن های سیاسی و تهدید رقبایش بوده است، تاکتیکی که بارها از آن استفاده کرده و نتیجه گرفته است و از آن با عنوان سیاست “ بگم، بگم” یاد می کنند.
بعد از اتفاقات روز یکشنبه در مجلس، یکی از یاران احمدی نژاد در وزارت کشور گفت که هزاران پرونده وجود دارد که رئیس جمهور می تواند آن را افشا کند.
میلانی از دانشگاه استنفورد می گوید: “او می خواهد هزینه حکومت را درصورت دستگیری خودش و یارانش، بالا ببرد.”
او بهترین روش را برای دفاع از خودش و گروه اش انتخاب کرده است و آن ترساندن رقبا با ارائه اسناد و مدارک است تا شاید بتواند بعضی از یارانش را در دولت ابقا کند.
تحلیلگران می گویند وی بهترین راه برای حمایت از خود و گروهش نه تنها ترساندن رقیب با اسناد و مدارکی رازهایی که از زندگی آنان در درست دارد است، بلکه با این روش تا آنجا که می تواند افراد گروه خودش را در دولت حفظ می کند.
احمدی نژاد مدت های طولانی مشاور اصلی اش ، مشائی را که پدرزن پسرش نیز هست، بعنوان جانشین ریاست جمهوری، حفظ کرده است.
اما مشائی به دلیل اظهار نظر های جنجالی اش، مورد نفرت بسیاری از تندروها است. مثلا وی در سال 2008 گفته بود که ایران و اسرائیل دوست هستند. بعید است که او بتواند برای کاندیدا شدن در انتخابات از سد شورای نگهبان بگذرد.
احمدی نژاد هنوز هم این قدرت را دارد که بتواند طرفدارانش را برای طرفداری از کاندیدای مورد نظرش در انتخابات به خیابان بکشاند. بعد از دستگیری مرتضوی در اوایل همین هفته، در حدود 50 نفر از طرفداران احمدی نژاد دربرابر ساختمان دادگستری دست به اعتراض زدند.
درحالی که شانس کاندیدای مورد نظر احمدی نژاد بسیار کم است، بعید به نظر می رسد که به کاندیدای اصلاح طلبان اجازه شرکت در انتخابات داده شود. دو کاندیدای ریاست جمهوری اصلاح طلب در سال 2009، موسوی و کروبی، به جرم ایجاد شورش بعد از انتخابات دوسال است که در حصر خانگی هستند.
خامنه ای و سپاه به دقت زیاد روند انتخابات را زیر نظر گرفته اند و زیرا به اعتقاد خلجی: “این انتخابات یکی از حساس ترین انتخابات های تاریخ ایران است.”
در تنش بین رهبر و رئیس جمهور، نقش داوری به عهده برخی از فرماندهان سپاه است که کنترل بخش بزرگی از اقتصاد ایران را به عهده دارند و قدرتمند ترین نهاد امنیتی کشور هم هستند.
در حال حاضر سپاه وارد این منازعه نشده است اما احتمال دارد بشود بخصوص اگر در انتخابات پیش رو، نا آرامی هایی در بگیرد.
هافینگتون، 8 فوریه
