در رابطه با احیای طرح نظام پارلمانی ابتدا لازم است توضیحی کوتاه در مورد این نظام حکومتی ارائه کرد. درواقع نظام پارلمانی نظام حکومتی است که در آن تفکیک نسبی قوا ایجاد می‌شود. در نظام‌های پارلمانی رئیس کشور و رئیس قوه مجریه دو شخص متفاوتند. رئیس کشور که ممکن است رئیس‌جمهور (در نظام‌های جمهوری) یا پادشاه (در نظام‌های مشروطه سلطنتی) باشد، نقش مهمی ندارد و از مسئولیت مبراست. رئیس قوه مجریه که معمولاً نخست‌وزیر نامیده می‌شود به پیشنهاد رئیس کشور و انتخاب پارلمان مشخص می‌شود. اعضای هیات‌وزیران در این سیستم حق پیشنهاد قانون به مجلس و شرکت در مذاکرات و مباحثات مجلس نمایندگان یا انحلال پارلمان را دارند و از سوی دیگر پارلمان نیز حق سوال، استیضاح و دادن رأی عدم اعتماد به آنان را دارد.
در مقابل نظام پارلمانی، نظام ریاستی مطرح می‌شود به این معنا که این نظام یک نظام حکومتی است که نتیجه آن تفکیک کامل قواست. در رژیم‌های ریاستی قوه مجریه مستقل از پارلمان (قوه مقننه) فعالیت می‌کند. در این سیستم رئیس‌جمهور که ریاست قوه مجریه و ریاست کشور را بر عهده دارد برای مدت محدودی با رأی مردم انتخاب می‌شود. انتخاب رئیس‌جمهور با رأی مردم به او اعتبار فوق‌العاده و قدرت قابل توجهی می‌بخشد و آزادی عمل و اختیار بیشتر او در انتخاب وزیران و همکاران و سیاست‌های کشور را موجب می‌شود.
برخلاف نظام‌های پارلمانی که رئیس کشور نقش مهمی را برعهده ندارد و قدرت اصلی در دست نخست‌وزیر و هیأت دولت منتخب پارلمان است. از آنجا که تعیین وزیران در این نظام برعهده رئیس کشور است و پارلمان در آن دخالتی ندارد، وزیران در برابر پارلمان مسئولیت سیاسی ندارند و نمایندگان نمی‌توانند آنها را استیضاح کرده یا با رأی عدم اعتماد برکنار کنند. در مقابل رئیس‌جمهور نیز حق پیشنهاد لایحه را ندارد.
در نظام ریاستی حاکمیت ملی در دو نوبت تجلی پیدا می‌کند و کارگزاران دو قوه (مجریه و مقننه) در یک سطح از اعتبار و پشتوانه سیاسی و آرای عمومی قرار می‌گیرند. بر این اساس باید گفت نظام کنونی ایران یک نظام نیمه پارلمانی- نیمه ریاستی است یعنی رئیس جمهور را مردم انتخاب می‌کنند و کابینه رئیس جمهور باید به تائید پارلمان برسد. آنچه در راستای احیای نظام پارلمانی مطرح می‌شود این است که اولا این طرح با چه ویژگی‌های قرار است اجرا شود و نوع تقسیم و تخصیص وظایف چگونه خواهد بود؟ چرا که با نوع تخصیص اختیارات و وظایف، رئیس جمهور تنها به یک بحث تشریفاتی تبدیل خواهد شد.
از آنجا که پیش از پیروزی انقلاب اسلامی اصلا رئیس جمهور وجود نداشت لذا بحث نخست وزیر مطرح بود؛ پس از پیروزی انقلاب نیز تا زمان تصویب قانون اساسی بحث نخست وزیر مطرح بود اما پس از تصویب قانون اساسی دیگر به جای نخست وزیر، ریاست جمهوری مطرح شد اما آنچه امروز در قالب طرح نظام پارلمانی مطرح می‌شود باید گفت صرف نظر از اینکه این مسئله آیا در مجلس شورای اسلامی تصویب خواهد شد یا خیر و در صورت تصویب آیا شورای نگهبان آن را تائید خواهد کرد یا خیر به نظر می‌رسد این طرح تصمیم دارد به نوعی اختیارات رئیس‌جمهور را کاهش دهد.
منبع: آرمان، ۲۰تیر