به گفته تحلیلگر نشریه هاآرتص، گیدیون لوی، توافقی که در مورد اعمال کنترل و نظارت بین المللی بر سلاح های شیمیایی سوریه به دست آمد نشان دهنده آن است که راه حل های دیپلماتیک، به عوض اقدامات نظامی بی فایده، می تواند موثر باشد. او به خبرگزاری راشیا تودی گفت این نمونه ای است که می تواند در مورد ایران هم به کار رود.
در حالیکه ارتش آزاد سوریه، متعلق به مخالفان رژیم سوریه پیشنهاد نظارت بین المللی بر زرادخانه شیمیایی رژیم سوریه را رد کرده است، روزنامه نگار اسرائیلی ادعا کرده است که این ارتش قوی ترین بخش مخالفان سوری نیست و گفته است که مخالفان از تعداد زیادی گروه تشکیل شده و هیچ مرکزیت خاصی بر آن حاکم نیست.
راشیا تودی: شورشیان سوری پیشنهاد نظارت بین المللی بر سلاح های شیمیایی را رد کرده اند. شما فکر می کنید دلیل آن چیست؟
گیدیون لوی : زمانی که می گوئید “ شورشیان سوری ” من نمی دانم منظورتان چیست، چون یک کلیت به نام مخالفان یا شورشیان وجود ندارد. سازمان ها و گروه های متعددی به عنوان شورشی وجود دارند؛ بخشی از آنها علیه یکدیگر هم می جنگند، بخشی دیگر توسط خارجیان کنترل می شوند و گروهی از آنها متشکل از جهادی های سراسر دنیا هستند.
لذا من نمی دانم از چه کسی صحبت می کنیم. ارتش آزاد سوریه تنها یکی از این سازمان هاست؛ من مطمئن نیستم که قوی ترین آن ها باشد. ولی به هر حال زمانی که شما نا امید می شوید به هر اقدام تحریک کننده ای دست می زنید. من فکر نمی کنم مخالفان برای پیچیده تر کردن اوضاع به اسرائیل حمله کنند. بعید به نظرمی رسد؛ فکر نمی کنم توانایی آن را داشته باشند.
راشیا تودی: چرا دمشق به آسانی حاضر به کنترل بین المللی بر سلاح های شیمیایی خود شد؟
گیدیون لوی: فکر می کنم دمشق باید به دقت به سخنان روسیه گوش بدهد. اکنون روسیه بزرگترین متعهد رژیم سوریه است. من فکر نمی کنم این تصمیم دمشق بوده باشد. فکر می کنم روسیه این تصمیم را گرفته است و رژیم اسد هم چاره ای دیگری جز پیروی از این تصمیم نداشته است.
راشیا تودی: اگر این توافق اجرا شود، آیا تضمینی وجود دارد که دوباره از سلاح های شیمیایی استفاده نشود؟
گیدیون لوی: این بهترین توافقی است که هر کسی می توانست آرزو کند. این دقیقا جایی است که دیپلماسی موفق شده است. نمی دانم آیا با راه حل نظامی هرگز به چنین توافقی می رسیدیم. اگر این توافق عملی شود، هیچ کس نخواهد گفت چیزی بیشتر از آن می خواهد. از آن گذشته، این توافق می تواند الگویی برای توافق بر سر برنامه هسته ای ایران باشد.
راشیا تودی: چرا اوباما به دیپلماسی روی آورد؟ او قبلا اصرار داشت که یک حمله نظامی باید انجام شود؟
پیدیون لوی: من نمی دانم که آیا او واقعا اصراری به این کار داشت. اوباما مسلما مایل نیست آمریکا و دنیا را به جنگ دیگری در این منطقه از دنیا بکشاند. در مورد اقدام نظامی محدود هم که می دانیم زمانی که چنین کاری شروع می شود، به زحمت پایان می یابد. از طرف دیگر اوباما مجبور بود پای حرف خود بایستد زیرا به هر حال گفته بود که سلاح شیمیایی خط قرمز اوست. ولی او به دنبال راه فراری می گشت و معلوم بود که به محض پیدا کردن راه فرار، سریعا به این کار اقدام خواهد کرد، زیرا به هر حال اقدام نظامی به عنوان آخرین راه حل و بدترین راه حل مد نظر بود.
منبع: راشیا تودی - 13 سپتامبر
