چیپ کامینز
در ایران هم فصل انتخابات است و موضوع اصلی ممکن است آشنا بنظر برسد: اقتصاد. این خبر بدی برای رئیس جمهور احمدی نژاد است که در سال 2005 با دادن وعده تقسیم ثروت های نفتی کشور در میان مردم به قدرت رسید. با وضعیت بحرانی اقتصاد ایران، بسیاری از کسانی که زمانی متحد احمدی نژاد بودند هم اکنون از شکست او در تحقق وعده هایش انتقاد می کنند. همزمان با فرا رسیدن انتخابات مجلس در ماه مارس، این انتقادات موقعیت او را از بیخ و بن در میان محافظه کارانی که بر مجلس سلطه دارند، تضعیف کرده اند.
• چه اتفاقی در شرف وقوع است: همزمان با وضعیت بحرانی اقتصاد ایران، متحدان محافظه کار احمدی نژاد، رئیس جمهور پوپولیست را ترک می کنند.
• چه چیز در خطر است: در صورتی که متحدان احمدی نژاد در انتخابات ماه مارس مجلس کرسی های مجلس را از دست بدهند، این رأی گیری یک شکست سیاسی دردناک برای رئیس جمهور خواهد بود.
• چه چیز پیش روست: انتخابات ریاست جمهوری سال 2009.
اما این احتمال که گروههای مخالف اصلاح طلب ایران قدرت را در دست گیرند، وجود ندارد. بسیاری از کاندیداهای اصلاحات هفته گذشته دریافتند که نظام تحقیق و بررسی که توسط تشکیلات محافظه کار ایران اداره می شود، صلاحیت آنها را رد کرده است. این قبیل رد صلاحیت ها می توانند مورد اعتراض و پیگیری قرار گیرند و نتایج آنها برعکس شوند، اما اعضای احزاب امیدی چندانی برای پیروزی در انتخابات ندارند.
سال گذشته بسیاری از محافظه کاران بخاطر مسائل اقتصادی از تیم احمدی نژاد جدا شدند. در عین حال عدم حمایت مجلس نیز می تواند تصویب سیاست های اقتصادی رئیس جمهور را دشوارتر کند. اما سیاست خارجی احمدی نژاد– به ویژه عزم او برای دنبال کردن برنامه هسته ای به رغم تهدید تحریم ها – همچنان از حمایت قابل توجهی در میان محافظه کاران برخوردار است.
در هفته های اخیر انتقاد از عملکرد احمدی نژاد بیش از پیش افزایش یافته است. محمد خوش چهره، نماینده محافظه کار مجلس که زمانی متحد احمدی نژاد بود، می گوید:” اگر ما روند فعلی سیاست های اقتصادی دولت را ادامه دهیم- که من به تغییر آنها خوش بین نیستم- آنوقت سر از یک وضعیت بحرانی درمی آوریم.“
هفته گذشته رئیس مجلس نیز در اقدامی نامعمول، محتوای نامه آیت الله علی خامنه ای را افشا کرد. در این نامه خامنه ای از احمدی نژاد بخاطر مخالفت با دستور مجلس در خصوص ارسال گاز طبیعی به روستاهای دورافتاده ای که با سرمای غیرعادی زمستان امسال دست و پنجه نرم می کنند، انتقاد کرده است.
به اعتقاد برخی از تحلیلگران، این اقدام ضربه محکمی برای رئیس جمهور بوده است و اولین شکاف علنی میان احمدی نژاد و آیت الله خامنه ای تلقی می شود. اگرچه رئیس جمهور توسط رهبر انتخاب نمی شود، اما این اقدام خامنه ای می تواند محبوبیت احمدی نژاد را کاهش دهد. علاوه بر این، افشای انتقاد خامنه ای تازه ترین مانور محافظه کاران مجلس برای فاصله گرفتن از سیاست های اقتصادی رئیس جمهور به شمار می رود.
محمدعلی ابطحی روحانی اصلاح طلب و معاون رئیس جمهور محمد خاتمی می گوید:“محافظه کاران درصددند با فاصله گرفتن از احمدی نژاد زمینه را برای انتخابات خود مهیا کنند.” ابطحی می گوید، با توجه به رد گسترده صلاحیت اصلاح طلبان، امید چندانی برای بازگشت آنها به انتخابات مجلس امسال وجود ندارد، اما او نسبت به حضور آنها در انتخابات ریاست جمهوری سال 2009 امیدوارتر است، چرا که در این انتخابات کاندیداهای اصلاح طلب بسیار بهتر شناخته و سخت تر رد صلاحیت خواهند شد.
در انتخابات شهرداری [شوراهای شهر] اواخر سال 2006، جمع محافظه کاران تندرو و طرفدار احمدی نژاد جای خود را به محافظه کاران و اصلاح طلبان انعطاف پذیرتر و عملگرا دادند. در صورتی که محافظه کاران متحد برعلیه احمدی نژاد در انتخابات ماه مارس مجلس پیروز شوند، این پیروزی می تواند ضربه دیگری برای احمدی نژاد باشد. ابطحی دربارۀ کاهش محبوبیت احمدی نژاد می گوید:” ما انتظار نداشتیم این امر اینقدر زود اتفاق بیفتد و این شکاف اینقدر عمیق باشد.“
منبع: وال استریت ژورنال، 29 ژانویه