نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرد که جمهوری اسلامی آماده تعلیق غنی سازی ۲۰ درصدی اورانیوم است به شرط آنکه “یک گام متقابل سازگار” با این اقدام برداشته شود. علی اصغر سلطانیه این گام را برداشته شدن تحریم های بین المللی علیه ایران عنوان کرده است. حدود دو هفته پس از آخرین قطعنامه شورای حکام آژانس علیه برنامه هسته ای جمهوری اسلامی، تهران می گوید اگرچه حاضر است غنی سازی ۲۰ درصدی اورانیوم را متوقف کند اما امکان ندارد تعطیلی تأسیسات غنی سازی اورانیوم فردو را بپذیرد.
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وابسته به سازمان ملل متحد، در نشست ۲۳ شهریور خود، با اکثریت آرا قطعنامه‌ای در انتقاد از برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی تصویب کرد.
در این قطعنامه، که روسیه، چین و آمریکا از پیشنهاددهندگانش بودند، نسبت به فعالیت‌های غنی‌سازی جمهوری اسلامی، نگرانی جدی ابراز و از تهران خواسته شده است که با آژانس همکاری کند.
پیش از برگزاری این نشست شورای حکام، در محافل دیپلماتیک گفته می‌شد که اطلاعات جدیدی در اختیار آژانس قرار گرفته که بنا بر آن جمهوری اسلامی به توانایی‌های جدیدی در ساخت سلاح هسته‌ای رسیده است. جمهوری اسلامی اتهام ساخت سلاح هسته‌ای را همواره رد کرده و گفته برنامه اتمی صلح‌آمیزی دارد.
از میان ۳۵ کشور عضو شورای حکام، تنها کوبا به این قطعنامه رای مخالف و سه کشور مصر، تونس و اکوادور نیز به آن رای ممتنع دادند.
در این قطعنامه آمده است که ایران قطعنامه‌های پیشین سازمان ملل را نادیده گرفته و نقض کرده است.
در این قطعنامه، نسبت به فعالیت های جمهوری اسلامی در سایت پارچین ابراز نگرانی شده است. کشورهای غربی جمهوری اسلامی را متهم می کنند که آزمایش‌های نظامی مرتبط با تسلیحات هسته‌ای در پارچین انجام داده است.
از آغاز ماه ژوئیه سال جاری، تحریم نفتی جمهوری اسلامی توسط کشورهای عضو اتحادیه اروپا به اجرا گذاشته شد که در کنار توقف صادرات نفت ایران به اتحادیه اروپا، مشکلاتی را در زمینه بیمه صادرات نفت ایران به سایر کشورها نیز به همراه داشته است.
تحریم نفتی اتحادیه اروپا همراه با تحریم‌های وضع شده توسط آمریکا، از جمله تحریم ارتباط های بانکی، علاوه بر محدودیت‌هایی که برای صدور نفت و سرمایه‌گذاری در بخش انرژی ایران ایجاد کرده، باعث بروز دشواری در دریافت ارز حاصله از صادرات هم شده است.
کشورهای گروه ۱+۵ متشکل از اعضای دائم شورای امنیت و آلمان خواستار توقف غنی‌سازی اورانیوم در ایران هستند و به عنوان نخستین گام خواسته‌اند تا جمهوری اسلامی از تولید اورانیوم با خلوص ۲۰ درصد خودداری و موجودی این نوع اورانیوم را به خارج منتقل کند.
علی اصغر سلطانیه، نماینده جمهوری اسلامی در آژانس در واکنش اولیه خود به این قطعنامه گفته بود که اقدام شورای حکام راه حل این پرونده نیست و آنچه به آن استناد شده از سوی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) و سازمان اطلاعات اسرائیل موساد تهیه شده که بارها غلط بودن آن ثابت شده است.
نماینده جمهوری اسلامی در آژانس گفت که ما از آژانس درخواست کرده ایم اطلاعاتی را که دارد در اختیار ما بگذارد اما آژانس تاکنون از دادن این اطلاعات خودداری کرده است.
سلطانیه تاکید کرد که آژانس باید تمام درخواست های خود را برای بازرسی یکبار آماده کند و ایران حاضر نیست که به صورت نامحدود و ناگهانی اجازه بازرسی بدهد.
یوکیا آمانو مدیر کل آڑانس بین المللی انرڑی هسته ای سازمان ملل در اولین اظهار نظر خود درباره قطعنامه ای که شورای حکام تصویب کرد گفت امیدوار است که ایران پیام این قطعنامه را دریافت کند.
آمانو این پیام را ضرورت همکاری بیشتر ایران دانسته و گفته ایران باید با آژانس برای حل مسایل جدیت نشان دهد و به مطالب اصولی بپردازد.
این دوازهمین قطعنامه ظرف ۹ سال گذشته و حاکی از انتقاد جامعه بین المللی از جمهوری اسلامی به خاطر سرپیچی از قطعنامه‌های شورای امنیت و ادامه برنامه هسته‌ایش است؛ برنامه‌ای که آژانس هنوز قادر نیست به طور قاطع صلح آمیز بودنش را تایید کند.
از نظر جمهوری اسلامی آژانس حق دسترسی به اماکن غیرهسته‌ای کشورهای عضو معاهده منع گسترش سلاح های هسته‌ای را ندارد.
ایران
با استناد به این مساله تاکید می کند که نمی‌خواهد شاهد به خطر افتادن امنیت ملی و افشای اسرار نظامی‌اش باشد. در مقابل آژانس این نگرانی را مطرح می‌کند که فعالیت‌هایی در سایت پارچین در حال انجام است که می‌تواند حاکی از تلاش ایران برای پاکسازی پارچین از آثار کار روی تولید تسلیحات باشد.
آمریکا از سال ۲۰۰۷ تاکنون هرساله با ارائه گزارش جمعبندی اطلاعاتی اعلام کرده که ایران از سال ۲۰۰۳ برنامه هسته‌ای نظامی خود را متوقف کرده است.
جمهوری اسلامی می‌گوید ماه‌ها است که خواستار دریافت اسنادی از آژانس شده که مبنای نگرانی‌ها و سئوالات آژانس هستند ولی آژانس حاضر نشده این اسناد را ارائه کند.
ولی آمریکا این موضع جمهوری اسلامی را انحرافی می‌خواند. رابرت وود نماینده آمریکا در آژانس به بی‌بی‌سی فارسی گفته است: “آنها می‌خواهند از این قضیه برای ایجاد انحراف استفاده کنند. آنچه ما و آژانس به ایران می‌گوییم این است که کارهای انحرافی را متوقف و همکاری را شروع کنید چون شورای حکام استدلال‌های ایران را قبول نمی‌کند. شورا خواهان همکاری ایران است و امیدوارم آنها به این نکته گوش کنند.”
