نگرانی از به هم خوردن ترکیب خبرگان

نویسنده
حسین محمدی

» نکند وقت انتخاب رهبر جدید، مشکل درست شود

نگرانی‌های اصول‌گرایان از نتیجه انتخابات مجلس خبرگان و هشدار درباره ترکیب آینده آن، هم‌چنان ادامه دارد. احمد خاتمی، امام جمعه تهران و از اعضای این مجلس، خبر از آن داده که “نگرانی” از آینده مجلس خبرگان افزایش پیدا کرده است.

این عضو هیات رئیسه مجلس خبرگان به مهر گفت که عده‌ای مشغول تلاش برای “بر هم زدن ترکیب فعلی مجلس” و تشکیل “یک اقلیت قوی” در آن هستند. به گفته خاتمی “در برخی محافل گفته‌اند ما نمی‌توانیم اکثریت خبرگان را بدست بیاوریم ولی اگر اقلیتی قوی را هم شکل دهیم، موفقیت است”.

احمد خاتمی اضافه کرده که نگرانی درباره ترکیب مجلس خبرگان همواره وجود داشته، اما “در این دوره بیشتر شده است”.

پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان هفتم اسفندماه سال جاری و هم‌زمان با انتخابات مجلس شورای اسلامی برگزار می‌شود. ثبت‌نام از کاندیداهای این انتخابات نیز از اواخر ماه‌ آینده (۲۶ آذر) آغاز خواهد شد.

سخنان خاتمی اولین نخستین هشدارها از این دست درباره انتخابات مجلس خبرگان نیست. تاکنون بسیاری از چهره‌های اصول‌گرا نسبت به تغییر ترکیب مجلس خبرگان هشدار داده‌اند. از جمله احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، گفته بود گزارش‌هایی که به شورای نگهبان درباره این انتخابات می‌رسد، “نگرانی‌هایی” را باعث شده است.

اکنون احمد خاتمی نیز با هشدار نسبت به این مساله،‌ اشاره کرده که “برخی” گفته‌اند “حتی اگر کاندیداهای ما موفق به کسب آرای نشدند مهم نیست، اما باید کاری کنیم تعدادی از جمله سید احمد خاتمی در انتخابات خبرگان رای نیاورند”. به همین دلیل این عضو مجلس خبرگان معتقد است که “تنور انتخابات مجاس خبرگان” گرچه باید “گرم شود، ولی از تنور داغ باید نان پخته دربیاید نه نان سوخته”.

تاکنون چند تن از اعضای مجلس خبرگان - نظیر دری‌ نجف‌آبادی و موحدی کرمانی - به صراحت گفته‌اند که این مجلس باید به فکر رهبر بعدی باشد. مساله‌ای که حتی مورد اشاره احمد خاتمی هم قرار گرفته بود: “بعضی‌ها در این دوره یک حساسیت بیشتری دارند و با این انگیزه می‌آیند که این دوره شانس انتخاب رهبر بیشتر است. چون می‌گویند آقا الان ۷۴ ساله است و تا ۸ سال ۸۲ ساله می‌شود و خیلی‌ها یک خیالاتی به سرشان آمده که چه بسا خبرگان پنجم مسوولیت انتخاب رهبر را داشته باشد”.

رهبر جمهوری‌اسلامی متولد سال ۱۳۱۸ است و در حال حاضر ۷۵ سال سن دارد. در پایان دورهٔ پنجم مجلس خبرگان او در صورت حیات حدود ۸۴ سال سن خواهد داشت. علاوه بر آن بستری شدن آیت‌الله خامنه‌ای دربیمارستان به دلیل بیماری نیز باعث شد به این بحث‌ها دامن زده شود.

پیش از این اکبر هاشمی‌رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفتوگویی خبر از آن داده بود که برخلاف رویه چند سال اخیر خود، چند ماه مانده به انتخابات مجلس خبرگان گفت که قصد حضور در این انتخابات را دارد.

اصول‌گرایان اکبر هاشمی‌رفسنجانی و نزدیکان حسن روحانی را متهم می‌‌کنند که با نزدیک شدن به اصلاح‌طلبان، به دنبال آن هستند که برخی چهره‌های نزدیک به خود را به مجلس خبرگان بفرستند. مساله‌ای که حتی موجب شده در روزهای اخیر بحث احتمال حضور سیدحسن خمینی در انتخابات مجلس خبرگان داغ‌تر شود.

احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، پیش از این در جمع اعضای ناظران شورای نگهبان در مشهد، گفته بود که انتخابات مجلس خبرگان “بسیار مهم” است، زیرا “عده‌ای از هم‌اکنون در حال برنامه‌ریزی برای تصرف” آن هستند، به همین دلیل اعضای شورای نگهبان “نیازمند یک بیداری و بصیرت” هستند تا مسوولیت این شورا را “به خوبی” اجرا کنند.

دبیر شورای نگهبان اضافه کرده بود: “تنها نهادی که در باره رهبری می‌تواند تصمیم بگیرد خبرگان است و در طول تاریخ اگر رهبر شرایط خود را از دست بدهد این مجلس خبرگان است که می‌تواند رهبر را عزل و قدرت وی را محدود کند. بنابراین در حال حاضر که عده‌ای می‌خواهند با نفوذ به مجلس خبرگان این سنگر را فتح کنند وظیفه شورای نگهبان سنگین تر می‌شود”.

جنتی دو سال پیش نیز با اشاره به تلاش جریان های سیاسی تندرو برای فتح مجلس خبرگان گفته بود: “بعضی‌ها برای مجلس خبرگان و مجلس شورای اسلامی دارند طراحی می‌کنند و نقشه می‌کشند، باید مراقب بود که به اهداف شوم خود نرسند”.

مجلس خبرگان رهبری ۸۶ عضو دارد و انتخابات آن هر هشت سال یک بار برگزار می‌شود. طبق اصل ۱۰۷ قانون اساسی این مجلس وظیفه تعیین رهبر جمهوری اسلامی را بر عهده دارد و طبق اصل ۱۱۱ می تواند در صورت عدم انجام وظایف قانونی رهبر یا پی بردن به فقدان شرایط رهبری در وی، او را از سمت خود برکنار کند.

نظارت بر نهادهای زیرمجموعه رهبر جمهوری‌اسلامی نیز از جمله وظایف این مجلس است. مساله‌ای که البته بخشی از آن پیش‌تر با مخالفت آیت‌الله خامنه‌ای روبه‌رو شده بود.