اشتباهات ایران را تکرار نکنید

کاوه قریشی
کاوه قریشی

» هشدار ابراهیم یزدی به رهبران تازه تونس

ابراهیم یزدی، وزیر امور خارجهٔ دولت موقت مهندس مهدی بازرگان در نامه‌ای به راشد الغنوشی رهبر و بنیان‌گذار حزب اسلامی نهضت، او و دیگر رهبران اسلامی تونس را از تکرار سرنوشت ایران برحذر داشت.

در این نامه خطاب به راشد الغنوشی، رهبر حزب پیروز انتخابات تونس آمده است: “در کشورهای مسلمان با سرنگونی مستبدین، به زودی مستبدین جدیدی جایگزین می‌شوند. این اتفاقی است که در ایران افتاد.”

وزیر امور خارجهٔ دولت موقت جمهوری اسلامی پس از انقلاب سال ۱۳۵۷، در نامه خود به مناسبت پیروزی حزب اسلامی نهضت در انتخابات اخیر تونس نوشته است: “ما مسلمانان از هر ملیتی، اگر چه برای تحقق حقوق اساسی، آزادی و حق حاکمیت خود مبارزه می‌کنیم اما تجربه کافی با دموکراسی را نداریم. ما مبارزه می‌کنیم و دیکتاتور سرنگون می‌کنیم، اما استبداد را به عنوان یک شیوه زندگی از بین نمی‌بریم.”

دکتر ابراهیم یزدی، دبیرکل ۸۰ ساله نهضت آزادی ایران به دنبال اعتراضات پس از انتخابات بحث بر انگیز سال ۱۳۸۸ به اتهام برگزاری نماز جمعه غیر قانونی به اتفاق تعدادی دیگر از اعضای این تشکل سیاسی در اصفهان بازداشت و بیش از یک سال در زندان به سر برد. او در حال حاضر جایی غیر از محل سکونت قبلی خود زندگی می‌کند و از فعالیت سیاسی نیز ممنوع شده است.

در چنین شرایطی دکتر یزدی که می‌گوید از نزدیک اخبار مبارزات مردم تونس را برای “رهائی از استبداد وهم برای تاسیس یک حکومت مردم سالار” را پیگیری کرده، با “تحسین برانگیز” توصیف کردن پیروزی حزب اسلامی نهضت در انتخابات هفته گذشته “به طور جدی” از پیامدهای درازمدت آن ابراز نگرانی کرده است.

 یزدی سپس خطاب به راشد الغنوشی می‌نویسد: “ما مسلمانان مستبدین را سرنگون می‌کنیم و بزودی ناظر جایگزین‌های جدیدی می‌شویم. این‌‌ همان چیزی است که برای ما اتفاق افتاده است. ما شاه را سر نگون کردیم، اما فراموش کردیم که به درمان منش و شخصیت «شاه درون» خویشتن خود بپردازیم. بنابراین حلقه منحوسه بسته می‌ماند.”

اشاره آقای یزدی به انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ خورشیدی است که با مشارکت اکثریت جامعه ایران، احزاب سیاسی، بازاریان و روحانیون مخالف نظام سلطنتی منجر به سرنگونی حکومت محمد رضا پهلوی و روی کار آمدن نظام جمهوری اسلامی شد.

 

نگرانی نسبت به آینده تونس

حزب راشد الغنوشی که از آن به عنوان حزب اسلامی میانه‌رویی یاد می‌شود هفته گذشته در نخستین انتخابات آزاد این کشور پس از سرنگونی دیکتاتور پیشین، توانست با به دست آوردن ۹۰ کرسی از ۲۱۷ کرسی مجلس مؤسسان به پیروزی دست یابد.

این حزب پیروزی خود را در میان بیش از ۸۰ حزب سیاسی دیگر و هزاران نامزد مستقل که در این انتخابات شرکت کرده‌ بودند به دست آورد؛ هر چند النهضه یک حزب میانه رو اسلامی محسوب می شود و رهبر آن وعده داده است که تحقق دمکراسی در کشور را تضمین می‌کند اما تاکید‌های این حزب باعث رفع نگرانی‌ها در میان نیروهای سکولار تونس نسبت به آینده سیاسی این کشور نشده است.

گفته می‌شود چند روز پس از انتخابات تونس، این کشور شاهد اولین تظاهرات مخالفان برقراری قوانین اسلامی از سوی حزب نهضت بود.

در ماه‌های گذشته راشد الغنوشی و حزب متبوع او از سوی منتقدان سکولار تونسی متهم شده اند که مانند آیت الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی قصد تشکیل حکومتی اسلامی دارند، اما رهبر حزب النهضه بار‌ها تاکید کرده که نمی‌خواهد با “خمینی” و “اسامه بن لادن” مقایسه شود و حزب او در نظر دارد از الگوی دولت اسلامی ترکیه پیروی کند.

با اینحال نگرانی‌ها نسبت به سرنوشت تونس در داخل و خارج از این کشور همچنان ادامه دارد. ابراهیم یزدی، در راستای رفع این نگرانی‌ها در نامه خود راشد الغنوشی را دعوت به پذیرفتن “تنوع و تکثر”، یادگیری “دموکراسی تساهل، تسامح و مدارا” و نهادینه نهادینه شدن “دموکراسی، سازگاری و همگرائی در میان کنشگرایان صحنه سیاست” کرده است.

آقای یزدی در پایان نامه خود خطاب به راشد الغنوشی رهبر حزب نهضت تونس نوشته است: “از خداوند می‌خواهم که شما را از ارتکاب اشتباهاتی که ما در ایران دچار آن شدیم، یا آنچه در الجزیره یا در موارد مشابه رخ داده است، حفظ نماید.”