پشت ویترین

نویسنده
نسرین تبریزی

از دیدار تمدن ها تا سخن های دیرینه

دیدار نه برخورد تمدن ها

دیدارگاه تمدن ها
 نویسنده :امانوئل تد، یوسف کورپاژ
ترجمه : عبدالوهاب احمدی- موسسه انتشارات آگاه – 195 صفحه

امانوئل تد و یوسف کورباژ با تکیه بر “ابزارهای تحلیل جمعیت شناسی  د ر مقیاسی گسترده”، در برابر  
دیدگاه”برخورد تمدنها” ی ساموئل هانتیگتون می ایستند و “ ایده دیدارگاه تمدن ها” را ناگزیر معرفی می کنند.
نویسندگان معتقدند که چندی است معرفی اسلام همچون دینی سرکش در برابر مدرنیته، به فعالیتی پیش‌پا افتاده تبدیل شده است، درحالیکه  جهان اسلام اکنون پای به همان انقلاب جمعیتی فرهنگی و ذهنی نهاده که کشورهای پیشرفته در گذشته به آن دچار شده بودند.
“دیدارگاه تمدن‌ها” 9 فصل دارد : کشورهای اسلامی در پوشش تاریخ، بحران‌های گذار، خانواده‌ی عرب و
 بحران گذار، دیگر زنان مسلمان، جهان عرب در کانون دین اسلام، خاورمیانه‌ی بزرگ غیر عرب، پس از کمونیسم، آسیای مادرنشین و آفریقای جنوب صحرا.

در فصل یکم این کتاب با عنوان “کشورهای اسلامی در پویش تاریخ”، ضمن ارائه آماری از نرخ سوادآموزی و کاهش باروری در کشورهای اسلامی و مقایسه آهنگ رشد این 2 فاکتور با کشورهای پیشرفته، نتیجه گرفته می‌شود که جهان اسلام گر چه با آهنگ و راه ویژه‌ خود پا به تاریخ جهان می‌گذارد اما سرانجام به گونه‌ای متفاوت به همان نقطه‌ فرجامین می‌رسد.

نویسندگان کتاب در این فصل ضمن بررسی نخستین آفت‌های زاد و ولد و همزمان با آن کاهش اعتقادات دینی در پیروان مسیحیت و بودیسم نتیجه می‌گیرند که کاهش اعتقادات دینی و کاهش باروری در پیروان این ادیان، رابطه‌ای مستقیم با یکدیگر داشته‌اند اما در ادامه، آنها نشان می‌دهند که در کشورهای اسلامی به دلیل وسعت نظر دین اسلام درباره‌ موضوع جلوگیری از بارداری، حذف اعتقادات دینی و کاهش تسلط دین بر مناسبات اجتماعی و ذهنیت افراد جامعه، شرط لازم برای کاهش باروری نبوده است.

در فصل دوم کتاب با عنوان “بحران‌های گذار”، نویسندگان به ارائه‌ نظریاتی پرداخته‌اند پیرامون ارتباط مستقیم میان بسط آگاهی و بحران وجدانی توده‌ها. “امانوئل تد و یوسف کورباژ” اعتقاد دارند که گر چه فراگیری خواندن و نوشتن، مردم را داناتر می‌کند اما همزمان آشفتگی توده‌وار “وجدان” انقلاب چین، هر کدام از این رویدادهای تاثیرگذار تاریخ بشر را به عنوان انقلاب‌هایی خونین و نمادی از شر بودن مدرنیته در غرب معرفی و به کمک آن نظریه‌ خود را تبیین می‌کنند.

در فصل‌های بعدی سعی شده علل “فروبستگی‌های” مهمی که در بعضی کشورهای عربی پابرجا مانده، ریشه‌یابی شود.
در انتها نویسندگان به مدد داده‌های آماری متنوعی که گردآوری کرده‌اند نتیجه می‌گیرند که کسانی که اسلام را دینی”دگرگونی ناپذیر” می‌دانند و خشونت را خصلت سرشتی دین اسلام می‌پندارند، چشمان خود را بر شکل‌های متنوع اسلامیت در کشورهای گوناگون بسته‌اند و گفته‌های آنها یاوه‌هایی بی‌اساس است.

امانوئل تد سال‌ها مشاور ژاک شیراک بود، تلاش می‌کرد تا سیاست‌مداران را به پذیرش این دیدگاه خود مجاب
 کند. نگارنده د رمورد یوسف کورپاژ موفق به یافتن اطلاعاتی نشد، لذا نمی توان گفت “ آمریکا سیتزی” که چون روحی د رمیان سطور کتاب حضور دارد، و به حاشیه بردن “اسلام افراطی” به دیدگاه کدامیک بر می گردد.
مترجم- عبد الوهاب احمدی- نامی آشنا  در زمینه ترجمه کتب تحلیلی – اجتماعی است. نثر ویژه ای دارد که خواندن کتاب راد لنشین می کند؛ و ایکاش از کار بردمکرر “آری”و “باری”  خودد اری می شد.

نیما یوشیج و نقد ادبی

نویسنده: ایرج پارسی نژاد

358ص، تهران: انتشارات سخن، 1388، چاپ اول

در این کتاب نظریات “نیما یوشیج” در حوزه نقد ادبی، مورد نقد وبرسی قرار گرفته است. برای آگاهی از اندیشه های “نیما” در این حوزه، باید به یادداشت ها و نامه های پراکنده و متعدد او مراجعه کرد. این یادداشت ها و نامه ها، دربردارنده نظریات و تاملات “نیما” درباره شعر و انواع ادبی دیگر است و تصویری جامع از اندیشه های این شاعر پیشرو وبرجسته، در زمینه مایه و مضمون، صورت و ساخت، وزن شعر، موسیقی شعر، قافیه، تشبیه و رمز و نماد در شعر، ارائه می کند

 

 

به هادس خوش آمدید

نویسنده: بلقیس سلیمانی

203 ص، تهران: نشر چشمه، 1388، چاپ اول

این کتاب، رمانی است که ماجراهای آن در سال های دهه 1360، در فضایی سه گانه، یعنی تهران، شهرستان ها و مناطق جنگی روی می دهند. قهرمان اصلی رمان، یک زن است؛ ضمن آن که در وقایع گوناگون، زنان نقش اصلی را بازی می کنند. “به هادس خوش آمدید”، به تبعات جنگ در زندگی فردی و اجتماعی انسان ها می پردازد. از “بلقیس سلیمانی” در سال های گذشته، رمان هایی چون “بازی عروس و داماد”، “بازی آخر بانو” و “خاله بازی” منتشر شده که با استقبال علاقمندان به ادبیات داستانی در ایران روبرو گردیده است.

 

نازبالش

نویسنده: هوشنگ مرادی کرمانی

160 ص، تهران: انتشارات معین، 1388، چاپ اول

این کتاب، داستان بلند زیبایی است که در قالبی از فانتزی و خیال، با نیش ها و کنایه های شیرین، روایت می شود.‌ “هوشنگ مرادی کرمانی” نویسنده خوب و موفق ایران در سال های اخیر، این داستان را، “هدیه ای نرم و راحت برای سر باهوشان روزگار ما” می داند. او در “ناز بالش”، از تخمه کدوهایی سخن    می گوید که خوردن آنها، عقل آدمیزاد را زیاد می کند! سپس ما را با “مهربان” و “مونس”، یعنی شخصیت های اصلی داستان آشنا می کند. آنها می خواهند از راز ساعت بزرگ نصب شده در میدان شهرک محلی زندگی شان سر در بیاورند…

 

سگ ها و آدم ها

نویسنده: فرشته مولوی

120 ص، تهران: انتشارات ققنوس، 1388، چاپ اول

این کتاب، مجموعه ده داستان کوتاه است که در فاصله سال های 1360 تا1375 شکل گرفته اند. سه داستان اول این مجموعه، ‌در نخستین مجموعه داستانی نویسنده، به نام “پری آفتابی و داستان های دیگر”، در سال 1370 منتشر  شده اند. شماری از داستان های دیگر نیز، در سال های گذشته، در این یا آن نشریه، به صورت پراکنده، به چاپ رسیده اند. عناوین داستان های این مجموعه عبارت اند از: “کلاغ هندی”، “طبل نیمه شب”، “ایستگاه زرد”، “همه بهارها”، “وهن”، “خاله مومی”، “همه روزهای خدا”، “دوری دیگر”، “خداداد خوش است” و “سگ ها و آدم ها”.

 

شرح اصطلاحات تصوف: دوره ده جلدی در پنج مجلد

تالیف: سید صادق گوهرین

1851 ص، تهران: انتشارات زوار، 1388، چاپ اول

این مجموعه ده جلدی که در پنج مجلد منتشر شده، منبع و ماخذی ارزشمند و فرهنگ پایه ای است که کار مراجعه به متون عرفانی و استفاده از آن را، برای علاقمندان و پژوهشگران آسان تر می کند. این فرهنگ سودمند، ‌شامل کلیه    واژه ها، عبارات و اصطلاحات اصلی به کار رفته در متون کلاسیک به جا مانده از عرفا و متصوفه، همراه با شرح و توضیح کامل آنها است. «شرح اصطلاحات تصوف»، با مقدمه مفصلی درباره تصوف و ادبیات تصوف آغاز می شود.

 

جستاری در هنگام فراغت: نگاهی به سفر و جهانگردی در ایران

نویسنده: صلاح الدین محلاتی

218 ص، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، 1388، چاپ اول

این کتاب، نگاهی است به وضعیت سفر و جهانگردی در ایران و توانایی ها و امکاناتی که به شکل بالقوه و بعضا بالفعل در این زمینه، در کشورمان موجود است. فصل های اول و دوم کتاب به زمینه های جغرافیایی و تاریخی جهانگردی در ایران و جاذبه های گوناگون طبیعی، تاریخی و انسانی ایران می پردازند. در فصل سوم، با پیشینه جهانگردی و مهمان نوازی در دوره های گوناگون تاریخ ایران آشنا می شویم. فصل چهارم به سازماندهی جهانگردی نوین در ایران اختصاص دارد. موضوع فصل پنجم، ساختار و تغییرات اداری، هدف ها و کارکردهای بخش جهانگردی است. فصل های ششم تا دهم، به موضوعاتی چون سیاست ها و برنامه های اجرایی برای رسیدن به هدف ها، آمار جهانگردی در ایران و تنگناها و مشکلات موجود بر سر راه توسعه جهانگردی و مسافرت درایران می پردازند.      

 

سخن های دیرینه: مجموعه مقاله درباره فردوسی و شاهنامه

نویسنده: جلال خالقی مطلق

به کوشش: علی دهباشی

488 ص، تهران: نشر افکار، 1388، چاپ دوم

عبارت«سخن های دیرینه» را «فردوسی» در «شاهنامه» چند بار به معنی «سرگذشت های کهن» به کار برده است. نویسنده این عبارت را به معنی«حرف های کهنه» گرفته و عنوان کتاب خود کرده است. عناوین بعضی از مقالات این مجموعه عبارت اند از: «درباره عنوان داستان دوازده رخ»، «اهمیت شاهنامه فردوسی»، «نگاهی کوتاه به فن داستان سرائی فردوسی»، «یادی از دانشمندی رنجدیده و ناکام: فریتس ولف»، «عناصر درام در برخی از داستان های شاهنامه»، «آغاز و انجام داستان های شاهنامه»، «ایران گرایی در شاهنامه»، «مرداس و ضحاک»، «کیکاوس و دیاکو»، «کیکاوس و کیاگسار»، «کیخسرو و کوروش»، «اهمیت و خطر مآخذ جنبی در تصحیح شاهنامه»، «اشتقاق سازی عامیانه در شاهنامه» و«نظری درباره هویت مادر سیاوش».

 

زبان فارسی در چند گفت و گو

به کوشش: سیروس علی نژاد

155ص. تهران: آنتشارات آگاه، 1388، چاپ اول

این کتاب شامل پنج گفت و گو با استادان و کارشناسان زبان فارسی است. موضوع این گفت و گو ها، تهدید هایی است که زبان فارسی، در عصر حاضر، با آنها روبرو است. این گفت و گو ها نشان دهنده آن است که ترس و بیم های بسیاری از علاقه مندان به زبان فارسی، به علت تهدید هایی که متوجه آن است، نزد زبان شناسان و پژوهشگرانی که با این زبان سر و کار دارند، محلی از اعراب ندارد. از سوی دیگر، این گفت وگو ها نشان می دهد که زبان فارسی در صد سال اخیر، چندان بی خطر نزیسته است؛ دامنه آن به لحاظ جغرافیایی، در این مدت کاهش یافته و اکنون شهر ها و کشورهای کمتری را در بر می گیرد. «بابا جان غفورف»، «پرویز ناتل خانلری»، «محمد جان شکوری بخارایی» و «محمد رضا باطنی»، صاحب نظرانی هستند که در این کتاب، با عقاید و آراء آنان در باره وضعیت زبان فارسی در دوره معاصر آشنا می شویم.

 

شکل های زندگی

نویسنده: مشیت علایی

311ص، تهران: انتشارات کتاب آمه، 1388، چاپ اول

این کتاب، شامل مجموعه مقالاتی در بررسی و نقد آثاری از ادبیات داستانی ایران، و چند اثر از ادبیات داستانی جهان است. عنوان کتاب، یعنی «شکل های زندگی»، از یکی از آثار «ویتگنشتاین» گرفته شده است که او در آن، ضمن بحث از «بازی های زبانی»، «سخن گفتن» یا زبان ورزی را، بخشی از فعالیت انسان، یا «شکلی از زندگی» توصیف می کند. به عقیده نویسنده، فیلسوفان و دانشمندان، ما را در دیدن «مو» و «ابرو» بسیار یاری کرده اند. اما به رغم این همه، ما برای آنکه «سبکی تحمل ناپذیر هستی»، و بی معنایی ملالت بار آن را تاب آوریم، بیش از «مو» و «ابرو»، نیازمند «پیچش های مو» و «اشارت های ابرو»ییم. او در مقالات گردآوری شده در این مجموعه، تلاش می کند از چنین زاویه ای، یعنی توجه به«پیچش ها» و «اشارت ها»، به بررسی آثاری چون «طوبی و معنای شب»، «سنفونی مردگان»، «جای خال سلوچ»، «بوف کور»، «چراغ ها را من خاموش می کنم» و… بپردازد.