محمدجواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی در حاشیه مذاکرات صلح سوریه در نیویورک، دخالت ایران در سوریه را قانونی و مشروع توصیف کرد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، او در گفتگو با یک نشریه امریکایی گفت: “ما درباره مبارزه با داعش جدی هستیم. ما داعش و افراطی گری را تهدیدی برای همه ما در منطقه می دانیم. موضع ما این است که ما به دولت های مشروع در منطقه که نمایندگی در سازمان ملل متحد دارند، کمک می کنیم. ما به درخواست دولت عراق از طریق مشاوران خود کمک می کنیم، ما به درخواست دولت سوریه با مشاوران خود برای جنگ با افراطی گری کمک می کنیم . بنابراین این کار هم قانونی و هم مشروع است.”
وزیر خارجه جمهوری اسلامی درباره برنامه صلح سازمان ملل در سوریه هم اعلام کرد: “برای همه مهم است اطمینان یابند که این روند صلح ادامه خواهد یافت و آتش بس حاصل خواهد شد. البته هیچ آتش بسی با داعش ، جبهه النصره و القاعده صورت نخواهد گرفت. بنابراین دو مسیر جداگانه وجود دارد. یک مسیر این است که دولت سوریه و مخالفانی که علاقهمند به آینده توام با صلح برای سوریه هستند برای اتحاد ملی و روند سیاسی کنار هم گرد آیند. همزمان لازم است همه حمایت از گروه های افراطی را متوقف کنند و جلوی دستیابی آنها به سلاح و کمک های مالی را بگیرند و در کنار یکدیگر با آنها بجنگند.”
او درباره آینده بشار اسد هم تاکید کرد: “ما معتقدیم هرگز وظیفه ایران ،آمریکا، روسیه یا هر کس دیگری نیست تا درباره نقش رئیس جمهور اسد تصمیم گیری کنند.”
در حالی که نزدیک به چهار سال از جنگ داخلی سوریه گذشته و صدها هزار نفر کشته و زخمی و میلیونها نفر آواره بر جای گذاشته است، هنوز چشمانداز روشنی از صلح و پایان جنگ دیده نمی شود. حتی قطعنامهای که دیروز در شورای امنیت سازمان ملل تصویب شد دورنمایی نزدیک به دو سال برای حل بحران را در نظر گرفته است. این قطعنامه که طرح صلح روسیه و آمریکا درباره سوریه بود، درباره سرنوشت بشار اسد نیز سکوت کرده است. حتی نماینده دائم سوریه در سازمان ملل نیز از این قطعنامه استقبال کرد و در عین حال گفت: “سوریه آماده است در مناطقی که نیروهای مسلح در چارچوب روند آشتی ملی حضور دارند آتشبس برقرار کند.”
آتشبس در “مناطقی که نیروهای مسلح در چارچوب روند آشتی ملی حضور دارند” در واقع به معنی ادامه عملیات ارتش سوریه برای حضور در مناطق از دست رفته خواهد بود و مشخص نیست که روند صلح به چه سویی خواهد رفت. در واقع آنچنان که ظریف تاکید کرده، آتشبس، به گفته او،با گروههای افراطی برقرار نخواهد شد . نباید فراموش کرد که تعریف گروههای افراطی از دیدگاه حکومت سوریه و حامیان آن در جمهوری اسلامی با تعریف مخالفان دولت سوریه متفاوت است.
در این میان تاکید محمدجواد ظریف بر مشروعیت حضور جمهوری اسلامی در سوریه به این معنی است که حداقل تا زمانی که سرنوشت نهایی جنگ مشخص نشود، هیچ یک از طرفین حاضر به ترک سوریه نخواهند بود.
دیروز اظهارات علیاکبر ولایتی، مشاور امور بین الملل سیدعلی خامنهای هم منتشر شد که در جمع فرماندهان نیروی دریایی سپاه پاسداران گفته است: “برخی میگویند که چرا ما در سوریه هستیم و چرا به عراق کمک میکنیم و من درپاسخ به آنها میگویم از نظر اسلامی اگر بخواهیم با کشورهای اسلامی به اتحاد ملی دست یابیم باید از طریق خط مقاومت این کار را بکنیم و آمریکا نیز از آنجا که فکر میکرد سوریه حلقه ضعیف خط مقاومت است، سعی کرد این حلقه را قطع کند. ولی ما این اجازه را به آنها نخواهیم داد چرا که سوریه حلقه طلایی مقاومت است. امروز آمریکاییها از تقسیم عراق و سوریه صحبت میکنند چرا که خواهان خاورمیانهای چند تکه و ضعیف هستند.”
او اضافه کرده: “همه میدانند که اسد ماندنی است . ما از سوریه حمایت میکنیم چرا که به گفته حضرت علی (ع) مردم خوار و ذلیل نشدند مگر آنکه در خانهشان نشستند تا دشمن به خانه آنها بیاید و اگر ما هم جلوی دشمن را نگیریم فردا در مرزهای خود باید پذیرای آنها باشیم. حضور ما در سوریه به خاطر عرق ملی ما است. این امر در رابطه با عراق هم صدق می کند چرا که اگر آمریکاییها در عراق مسلط شده بودند در کنار مرزهای ما پایگاه میزدند ولی خوشبختانه مردم عراق آمریکاییها را از کشورشان بیرون راندند.”
پیش از او هم سرتیپ پاسدار حسین سلامی، جانشین فرمانده کل سپاه از دخالت ایران در سوریه دفاع کرده و گفته بود: “کافیست امروز به شعاع عمل ما نگاه کنید. امروز فرزندان برومند انقلاب در شرق مدیترانه در حال مدیریت تحولات میدان هستند.” او تاکید کرده: “آمریکاییها هم هیچ برنامهای در سوریه ندارند و نمیدانند اگر بشار کنار برود به نفع آنها خواهد بود یا نه. وقتی در عراق میمانند هزینه میدهند و وقتی میروند خلاء قدرت ایجاد میشود و ایران جای آن را پر میکند لذا قدرت تصمیم گیری ندارند.” جانشین فرمانده کل سپاه اضافه کرده بود: “ایران موجب استحکام روز افزون نظام سوریه شده است. ما گردن دشمنان را به آسمان پرت کرده و سر انگشتان آنها را قطع میکنیم.”
البته در روزهای گذشته شایعاتی از عقبنشینی نیروهای سپاه پاسداران در سوریه نیز منتشر شد که مقامات جمهوری اسلامی آن را تکذیب کردند. سایت روز چند روز پیش در گزارشی از همین اخبار نوشت: “خبرگزاری بلومبرگ از عقب نشینی “سپاه” از مناطق جنگی سوریه خبر داد و والاستریت ژورنال که در ماه اکتبر گذشته از جنگ هفت هزار عضو سپاه و سایر نیروهای نظامی داوطلب به نفع بشار اسد در سوریه خبر داده بود،نوشت: در حال حاضر تعداد این نیروها به کمتر از ۷۰۰ نفر رسیده است. این ۷۰۰ نفر شامل مشاوران نظامی ایران که از سال ۲۰۱۲ به آموزش و همکاری با ارتش سوریه مشغولند، نمیشود.”
اما یک روز بعد از انتشار این گزارشها، یک مقام آگاه در وزارت امور خارجه اخبار مزبور را تکذیب و اعلام کرد: “مستشاران نظامی جمهوری اسلامی ایران برای کمک به دولت سوریه در مبارزه با تروریسم، کماکان در این کشور حضور خواهند داشت.”