با افزایش گرایش ها به سمت فضاهای کارناوالی در محیط های عمومی، حال و هوای کلانشهرهای ایران در ماه محرم هم بیش از سایر روزهای سال به این فضا شبیه می شود. ظاهر و پوشش عزاداران و گرایش به سمت هیات های عزاداری و افول عزادارای های سنتی موجب شده تا برخی از رسانه از “فشن” ویژه محرم سخن بگویند و نسبت به غلبه “فرهنگ حسین پارتی” به جای عزاداری مذهبی هشدار دهند.
در این میان، امسال ماجرای “آرایش ویژه محرم” بیش از سایر جنبه های “حسین پارتی” مورد توجه قرار گرفته، به طوریکه مسئولان صنف آرایشگاه ها در ایران از ممنوعیت “نوشتن اسامی مقدس روی سر” خبر داده و رسانه ها نیز “ساپورت های یا حسین” را بر خلاف موازین اسلامی دانسته اند.
سایت انتخاب در گزارشی در اینباره نوشته است: “شب است اما نور چلچراغ ها و هیات های عزاداری، شب های پایتخت را آنقدر روشن کرده تا چهره های آرایش کرده و موهای شینیون شده دختران بیش از قبل دیده شود. لب های قرمز شده، موهای بلوند شده و شال و روسری های کوتاه به همراه ساپورت هایی که بعضا حتی روی آنها یا حسین نوشته شده است، مصداق بارز شب های محرم امسال است. این روزها اما سایت های اینترنتی نیز پر شده است از تبلیغات برای فروش لباس های ویژه محرم که بر حاشیه های شب های محرم دامن می زند. در واقع می توان گفت، دیگر آن زمان ها گذشته که به احترام عزای حسینی آرایشگاه های زنانه و مردانه تعطیل می شد چرا که مشتری نداشت”.
این سایت به نقل از یک آرایشگر زنانه نوشته است: “ما در ایام محرم شیفت ویژه داریم و آرایش مو با شال و حتی بستن شال و روسری را هم برای مشتریان انجام می دهیم. آرایش صورت و شینیون مو نیز در این ایام مشتری فراوان دارد و دختران جوان از ما می خواهند صورتشان را به سبک مناسب شب آرایش کنیم و حتی رنگ موهای روشن که در شب بهتر دیده می شوند، مد می شود و متقاضی دارد! من از ۲۰ سالگی به کار آرایشگری مشغولم اما در 5 سال اخیر کار و بار آرایشگاه ها در ایام محرم سکه شده است هر چند که پیش از آن نیز زنان و دختران جوان به آرایشگاه می آمدند تا برای دنبال دسته رفتن به گفته خودشان خوشتیپ باشند اما در سال های اخیر مد ایام محرم بسیار باب شده است. مادر من هم سال های سال آرایشگر بوده است و می گوید در حدود ۳۰ سال پیش همه آرایشگاه های زنانه بسته بود و مردم حتی ابرو هم تمیز نمی کردند اما امروز دوره و زمانه تغییر کرده است و ماهم به فکر نان درآوردن هستیم. وقتی مشتری داریم کار می کنیم! ”
یک فروشنده لباس زنانه هم گفته است: “از ۲ هفته قبل از محرم سفارش ها برای طرح زدن روی مانتوها و شال های مشکی آغاز می شود و دختران جوان و حتی پسران برای نوشتن یا حسین، یا اباالفضل و حتی نوشتن بخشی از نوحه های معروف مانند باز این چه شورش است… روی مانتو، تی شرت شال به من مراجعه می کنند. برای یک طرف کامل مانتو از ۲۰۰ هزار تومان به بالا نرخ تعیین شده است و برای کار کردن کامل روی شال ها و تی شرت ها از ۱۰۰ هزار تومان نرخ تعیین شده است. برای کار جزئی هم از ۵۰ هزار تومان به بالا نرخ داریم”.
این داستان اما در آرایشگاه های مردانه نیز به نوع دیگری تکرار می شود به طوریکه یک آرایشگر مردانه در اینباره می گوید: “در ایام محرم، مصرف چسب مو در آرایشگاه های مردانه به اوج خود می رسد. جوان ها از ما می خواهند موهایشان را طوری درست کنیم که در طول عزاداری تکان نخورد. آرایش مو با خاک نیز در این ایام رواج دارد که ما از خاک تمیز رس! برای آن استفاده می کنیم. به تازگی نیز خط انداخن روی سر و طرح دادن و حتی نوشتن نام حسین و ابوالفضل و… روی سر که از طریق شابلون صورت می گیرد نیز باب شده است. طرح دادن به ابروها نیز در این ایام بازار داغی دارد! ما حتی در این ایام روی مدل های بستن شال گردن و چفیه نیز کار می کنیم و برای آن هم متقاضی داریم!”
انتشار گزارش هایی از این دست در رسانه ها موجب شد تا روسای اتحادیه های صنفی آرایشگری به آن واکنش نشان دهند.
در همین راستا، مصطفی گواهی، رئیس صنف آرایشگاه های مردانه گفته است: “گاهی برخی از افراد در خواست آرایش های خارج از عرفی را دارند که علاوه بر اینکه این آرایش ها به هیچ عنوان در شان و شخصیت اجتماعی یک فرد مذهبی نیست بلکه خارج از عرف جامعه نیز می باشد و متاسفانه برخی از آرایشگاه ها نیز که معمولا نیز فاقد پروانه کسب بوده و حتی در مکان های مسکونی فعالیت می کنند اقدام به اینگونه آرایش ها می کنند. تراشیدن مو با مضمون اسامی مقدس مانند «یا حسین» که به تازگی در ایام محرم انجام می شود یکی از مواردی است که به شدت با آن برخورد می شود. برداشتن ابرو، انجام خالکوبی، زدن رژ لب و انجام تاتو از جمله مواردی است که در صورت مواجه شدن با آن در آرایشگاه مردانه، واحد صنفی متخلف حتما پلمب می شود. اینگونه اقدامات علاوه بر اینکه باعث جریحه دار شدن عفت عمومی در جامعه می شود با هیچگونه عرف اجتماعی نیز همخوانی ندارد و لذا با هر اقدامی که نارضایتی مردم را به دنبال داشته باشدبرخورد خواهد شد”.
افسرالملوک یاسان، رئیس اتحادیه آرایشگران زنانه تهران هم هرگونه تبلیغ به منظور ارائه خدمات آرایش ویژه ماه محرم توسط آرایشگاه های زنانه را بی احترامی به این ماه دانسته و خبر از ابطال مجوز کسب واحدهای صنفی متخلف داده است.
او گفته: “اتحادیه بر ترویج ارائه خدمات غیرمجاز حساسیت دارد و در این خصوص نیز بخش نامه هایی به تمام آرایشگاه های تهران ارسال شده است و در متن آن تاکید شده است که چنانچه آرایشگاهی اقدام به ارائه چنین خدماتی کند؛ قطعا با آن واحد صنفی برخورد می شود. برخورد با آرایشگاه های غیرمجاز زنانه امکان پذیر نیست؛ چراکه این افراد پشت درهای بسته و در خانه های خود یک اتاق را به این کار اختصاص می دهند و اتحادیه نمی تواند وارد حریم خصوصی مردم شود بنابراین پیگیری این موضوع بسیار سخت است. در حال حاضر بیش از هزار واحد صنفی بدون جواز در سطح تهران اقدام به ارائه خدمات آرایشی می کنند. اتحادیه آرایشگران زنانه تنها می تواند به امور و تخلفات واحدهای صنفی جوازدار بپردازد”.
بازار چند ده میلیاردی ویژه محرم هم برخی از رسانه ها را حساس کرده به طوریکه خبرگزاری یانا با اشاره به برگزاری نمایشگاه موسوم به “عطر سیب” که چند سال قبل به خاطر “فساد اقتصادی”مورد انتقاد قرار گرفت، نوشته است: “ابداعات تی شرت هایی با آرم محرم با تبلیغات خاص برای ترغیب مشتریان این روزها حال و هوای مغازه ها را نیز تغییر داده است. می گویند پیراهن های متحدالشکل، یک نماد عزاداری برای ماه سیدالشهداست. قیمت تی شرت های مشکی در مغازه های پوشاک از ۳۰ تا ۷۰ هزار تومان است. البته اگر این تی شرت ها به تعداد بالا و به صورت عمده خریداری شود قیمت آن حدود کمتر می شود. در راسته دستفروشان که بساط شان در هر خیابان اصلی و پررفت و آمدی برپاست هم این قیمت ها را زیر ۲۰ و حتی ۱۰ هزار تومان می توان پیدا کرد. شال های سبز و مشکی هم، یک نوع بازار مقطعی می سازد. انواع شال ها با این دو رنگ بدون طرح و یا با آرم ها و نوشته های مخصوص این ماه نیز پیراهن ها را تزیین می کند. شال های مشکی و سبز هم قیمتی از ۱۰ تا ۳۰ هزار تومان دارد”.
غذای نذری هم خصلت سنتی خود را از دست داده و به نوشته این خبرگزاری “قیمه” جای خود را به “پیتزا” داده است: “این روزها زندگی ها راحت شده است. برای صاحبان نذورات هم که حوصله آشپزی در اندازه های زیاد را نداشته یا آپارتمان نشینی به آنها این اجازه را نمی دهد، راهکار اندیشیده شده است. نگرانی وجود ندارد. کافی است به یکی از تهیه غذاها زنگ بزنید و میزان غذای مورد نیاز و نوع آن را مشخص کنید. تعداد غذاهای آماده در ظروف یک بار مصرف به در خانه تان فرستاده می شود تا بین هرکس می خواهید توزیع کنید. در مناطق شمالی شهر به جای انواع چلو، انواع فست فود هم سفارش داده می شود. پیتزا نذری هم در ایام محرم یک دو سالی است باب شده است”.
سایت آفتاب هم از پدیده ای به نام “نذری های انتخاباتی” در محرم امسال خبرداده و نوشته است: “برخی کاندیداهای احتمالی انتخابات مجلس شورای اسلامی با ورود به هیأت‌های عزاداری، ضمن ایراد سخنرانی‌های انتخاباتی و سیاسی، حاضران را برای شرکت در مراسم نذری خود دعوت می‌کنند. پیش از این خبرهایی مبنی بر پخش تراول داخل کتاب، ولیمه‌های انتخاباتی زودرس و افطاری‌های انتخاباتی منتشر شده بود که ظاهرا پدیده جدید نذری‌های انتخاباتی نیز به این موارد اضافه شده است”.
