قبل از حمله اسرائیل جلوی ایران را بگیرید

نویسنده

‏ جاناتان فریدلند ‏

اتفاقات متحیر کننده ای در خاورمیانه دارد رخ می دهد. از یک سو به نظر می رسد اسرائیل قدم های محافظه ‏کارانه ای را برای آشتی با دشمنان همسایه خود بر می دارد. قرارداد آتش بس شش ماهه را در این اواخر با ‏حماس در غزه امضاء کرده و به گفتگوهای صلح غیر مستقیم با سوریه ادامه می دهد و برای درک متقابل ‏امید ایجاد می کند. پیش تر در ماه جاری بود که اسرائیل اشتیاق خود را برای مذاکرات مستقیم با لبنان نیز ‏اعلام کرده بود. ‏

با این حال، همه علائم صلح تحت الشعاع صدای بلند طبل جنگ علیه کشوری قرار گرفته که اسرائیل از آن ‏بیش از هر همسایه نزدیکی هراسان است: ایران.‏

هفته پیش بود که بیش از 100 هواپیمای جنگی اسرائیل در یک تمرین نظامی بر فراز مدیترانه شرکت کردند. ‏بدون شک این تمرینی برای حمله به ایران بوده است. پیش تر هم، شائول موفاز وزیر دفاع سابق این کشور، ‏که هنوز در کابینه امنیتی اسرائیل عضویت دارد اعلام کرده بود “حمله به ایران برای متوقف ساختن برنامه ‏های هسته ای آن کشور، اجتناب ناپذیر خواهد بود.“‏

و حالا هم با گزارشی که در گاردین امروز به چاپ رسیده، حرارت ماجرا چند درجه ای بیشتر می شود: ‏مرکز مشکوکی در سوریه که در سپتامبر گذشته از سوی اسرائیل هدف بمباران قرار گرفت، درواقع یک ‏مرکز هسته ای مشترک میان سوریه، کره شمالی و ایران بوده است. شاموئل بار، کارشناس دفاعی که عضو ‏شورای امنیت ملی اسرائیل است، قاطعانه می گوید: “صد در صد مشخص است ایرانی ها به سمت تولید ‏سلاح هسته ای می روند و صددرصد مشخص است هیچ تلاش دیپلماتیکی نمی تواند جلوی آنرا بگیرد.“‏

اسرائیلی ها بیش از هرکس دیگری اعتقاد دارند این خطر قریب الوقوع است. آنها تخمین می زنند ایران ‏زودتر از سال 2010 از “نقطه بی بازگشت” عبور خواهند نمود. آنها کاملاً به تحریم ها بی توجه اند. بارمی ‏پرسد که چه بسته ای می تواند ایرانی ها را متقاعد به دست برداشتن از مناقع ساخت یک بمب بکند؟ “آنها به ‏قدرت برتر منطقه تبدیل می شوند، قیمت نفت را تعیین می کنند و جهان اسلام را رهبری می کنند. ما دربرابر ‏همه اینها چه چیزی را می توانیم پیشنهاد کنیم؟”‏

ظاهراً همه این موارد اسرائیل را به سمتی برده که حتی اگر لازم باشد، به تنهایی دست به اقدام می زند. ‏تردیدی نیست که آنها می توانند برنامه هسته ای ایران را از آسمان هدف قرار دهند، نظیر آنچه با رآکتور ‏اسیراک عراق در سال 1981 انجام دادند. اما مسأله این است که حمله هوایی آنها تلاش های هسته ای ایران ‏را تنها برای یک تا دو سال با «وقفه» روبرو خواهد کرد. ‏

تهدیدات رئیس جمهور فعلی ایران به انهدام اسرائیل اصلاً کمکی به شرایط منطقه ای نمی کند. در مورد ‏منظور اصلی محمود احمدی نژاد از سخنان ظالمانه اش در پاک شدن اسرائیل از نقشه جهان مناظراتی ‏درگرفته بود، اما با تکرار دوباره اینکه “اسرائیل در آستانه نابودی است و به زودی از صحنه جغرافیا حذف ‏خواهد شد” در ماه جاری، تمام آن مناظرات به کنار رفت. ‏

ممکن است در سمینارهای پاریس و لندن به این سخنان اعتنای چندانی نشود، اما اسرائیل نگاه دیگری به این ‏اظهارات دارد. دیوید لندائو سردبیر سابق هاآرتس می گوید: “ما مسأله هولوکاست را (درحافظه) داریم.” با ‏درنظر گرفتن یک تلاش عملی در گذشته برای پاک سازی (یک نسل) از خاطرات، در ک موضوع آسانتر ‏می شود. او می گوید یهودی ها مخصوصاً وقتی نگران می شوند که یک دشمن قسم خورده شروع به تهدید به ‏محو نمودن آن ها می کند. ‏

‏ اسرائیل می گوید “همین حالا کاری بکنید، زیرا اگر کاری نکنید ممکن است ما دست به یک دیوانگی ‏بزنیم.“‏

جدی گرفتن این هشدارها به صلاح است زیرا عواقب حمله نظامی به ایران حتی در مقام تصور نیز تأسف ‏باراست. ایران دست به تلافی پیش بینی نشده ای در برابر سربازان آمریکایی مستقر در همسایگی اش خواهد ‏زد. تهران می تواند جلوی انتقال نفت دنیا را از خلیج فارس بگیرد و از نفوذ گسترده خود نه تنها در ناآرام ‏ساختن عراق بلکه تمام دنیا کمک گرفته و نمایش حمله به اهداف غیرنظامی را ترتیب دهد. اولین موج هم ‏ازسوی حماس در اسرائیل به راه خواهد افتاد. محمد البرادعی مدیرکل نهاد ناظر هسته ای سازمان ملل هم ‏هشدار داده است یک اقدام نظامی می تواند منطقه را به “گوی آتش” تبدیل نماید. ‏

دنیای نگران از این حمله دو راه دارد: یا با ایران هسته ای کنار بیایدوجلوی عواقب آنرا بگیرد و یا اینکه از ‏دستیابی تهران به بمب جلوگیری کند. علیرغم تمام اظهارات آتشین اسرائیل، تنها ابزارموجود دیپلماسی و ‏تحریم است.‏

یک مقام انگلیسی می پذیرد تلاش های فعلی تنها “به کش دادن شرایط” این ماجرا می انجامد. غرب دستیابی ‏به دلار، پوند و یورو را برای ایرانی ها امکان ناپذیر ساخته اما ایرانی ها به شکرانه پول نقد ناشی از افزایش ‏قیمت نفت چندان آزرده نشده اند.‏

چیزی که لازم است، این است که هویج های آبدارتر و چماق های محکم تر باشند و این شامل شکیبایی در ‏قبال نقش ایران در کشورهای همسایه اش، عراق و افغانستان نیز می شود. وضعیت کنونی غرب- عدم گفتگو ‏پیش از تعلیق غنی سازی- نمی تواند ادامه پیدا کند: ایران با ادامه اقداماتش، چیزی از دست نخواهد داد. هنوز ‏فشاری برای انتخاب یک تصمیم مشکل بر تهران وارد نشده است. این فشار می بایست سریع تر و قبل از ‏آنکه اسرائیل نوع سنگین تر آنرا اعمال نماید، در نظر گرفته شود. ‏

منبغ: گاردین- 25 ژوئن‏