یک هفته پس از جلسه اعضای شورای عالی حوزه های علمیه سراسر کشور با رهبر جمهوری اسلامی، مسئول دبیرخانه این شورا، جزئیات بیشتری را از این دیدار بیان کرد. سیدعبدالفتاح نواب به سایت رجانیوز گفت که آیت الله خامنه ای در این جلسه گفته که “کار حوزه با هیچ کار دیگری در داخل کشور قابل قیاس نیست”. این روحانی حکومتی افزود که شورای عالی حوزه‌های علمیه سلسله دیدارهایی با مراجع تقلید در آستانه سال تحصیلی حوزه دارد و در همین راستا “خدمت مقام معظم رهبری و آیت الله صافی” هم رسیدند و قرار است که به دیدن آیت الله مکارم شیرازی هم بروند.
در خبری که سایت دفتر رهبر جمهوری اسلامی از دیدار اخیر او با اعضای شورای عالی حوزه های علمیه منتشر کرده، علی خامنه ای با اشاره به “منزلت و جایگاه این شورا در تربیت روحانیون و علمای تأثیرگذار” بر ضرورت “جدی گرفتن تحول در حوزه‌های علمیه و زنده کردن ظرفیت‌های درونی آن و ارتقاء سطح اخلاق، فکر و معرفت دینی طلاب” تأکید کرد.
او گفت که “مبنای اصلی کار در حوزه‌های علمیه را تربیت فقیه است و لازم است در کنار توجه به این مبنای اصلی به آموزش و فراگیری علوم عقلی اعم از فلسفه و کلام نیز اهتمام شود.”
رهبر جمهوری اسلامی سپس “روح حاکم” بر حوزه‌های علمیه را “تربیت علمای وارسته” دانست و در تبیین لوازم “صورت و قالب” فعالیت‌های حوزه‌های علمیه، بر مواردی همچون “پرهیز از تقلید روشهای مدیریتی دیوان سالارانه، گسترش تشکیلات اداری، موازی کاری و مدرک گرایی” تأکید کرد.
خامنه ای در پایان بر ضرورت “تقویت سطح علمی و آموزشی” در حوزه‌های علمیه تأکید کرد و گفت: “لازم است شورایعالی حوزه‌های علمیه در این زمینه برنامه‌ریزی کنند.”
شورایی برای کنترل حوزه
تایید یا عدم صلاحیت افراد در مقام مرجعیت شیعه از وظایفی است که این تشکیلات زیر نظر آیت الله خامنه ای برای خود تعریف کرده است. از دیگر وظایف این نهاد می‌توان به اصلاح و تکمیل برنامه‌های درسی حوزه‌های علوم اسلامی و پرورش طلاب و “سعی در اجرای احکام و قوانین سیاسی، اجتماعی، قضایی، اقتصادی و فرهنگی اسلام” اشاره کرد.
شورای عالی حوزه‌های علمیه نیز محتوای آموزشی و شرایط دریافت مدارک در حوزه‌های علمیه در تمامی رشته‌ها و مقاطع تحصیلی را تعیین می‌کند و اتخاذ تصمیم در مورد جلوگیری از ارائه و ادامه فعالیت و یا انحلال مراکز حوزوی و واحدهای تابعه آنها نیز در چارچوب اختیارات این شورا است.
ترکیب دوره کنونی شورای عالی حوزه‌های علمیه روز یک‌شنبه هفت خرداد اعلام شد و بنا بر گزارش ها، آیت‌الله محمد یزدی از دبیری این شورا کنار رفته و دو تن از شاگردان آیت‌الله مصباح یزدی نیز از این شورا حذف شده‌اند.
بر اساس اطلاعیه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در انتخابات تازه‌ای که برای تعیین ترکیب این شورا انجام شد، آیت‌الله رضا استادی، امام جمعه قم، به دبیری این شورا انتخاب شد و احمد خاتمی، امام جمعه تهران، نیز به عنوان نفر آخر به این شورا راه یافت.
محمود عبداللهی و محمود رجبی، دو تن از شاگردان و نزدیکان آیت‌الله مصباح یزدی نیز نتوانستند آرای لازم برای عضویت در شورای عالی را کسب کنند و در این دوره کنار گذاشته شدند.
محمد یزدی نیز به دلیل بیماری از مقام دبیری شورای عالی حوزه علمیه قم کناره گیری کرده است.
هفت عضو این شورا عبارتند از: رضا استادی، هاشم حسینی بوشهری، مرتضی مقتدایی، محمد غروی، ابوالقاسم وافی، علی نکونام گلپایگانی و احمد خاتمی.
در اطلاعیه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم آمده بود که نصب و عزل اعضای شورای عالی به پیشنهاد جامعه مدرسین و تصویب مرجع یا مراجع حوزه و رهبر جمهوری اسلامی انجام می‌شود.
کار ابتر
حالا مسئول دبیرخانه شورای عالی حوزه های علمیه که در این دیدار حاضر بوده به سایت رجانیوز گفته که “فرمایشات مقام معظم رهبری در چند محور علمیت حوزه، مسئله تهذیب و اخلاق، ساختار و تشکیلات و آینده نگری و تحول حوزه بود.”
به گفته نواب، “بخشی از فرمایشات رهبر انقلاب هم در این محور بود که حوزه به کارهای اصلی خودش بپردازد و کارهای فرعی را به نهادهای دیگری که برای این کار اختصاص یافتند، واگذر کند.”
به گفته مسئول دبیرخانه شورای عالی حوزه‌های علمیه، “آقا در این دیدار تاکید داشتند که روح حوزه تربیت عالم متقی بصیر است، یعنی اگر این کار انجام نگیرد، کار ابتر است.”
حجت الاسلام و المسلمین نواب تصریح کرد: “نظر آقا در رابطه به مسئله علوم عقلی و یا کلامی نظر ایشان این بود که اینها هم رواج پیدا کند، الان محور و ستون فقرات حوزه فقه است ولی این درس هم باید رواج پیدا کرده و بتواند حوزه در این زمینه پاسخگو باشد.”
این مسئول حوزوی درباره سخنان رهبر جمهوری اسلامی مبنی بر پرهیز از مدرک‌گرایی در حوزه‌های علمیه گفت: “نظر مقام معظم رهبری این است که حوزه خودش یک مجموعه ارزشمندی از گذشته با به حال و قابل دفاع بوده است و دیگر کاستی ندارد که بخواهد با مدارک جای دیگری کاستی‌اش را برطرف کند بنابراین حوزه نسبت به مدارک و برنامه‌هایش باید استقلال خودش را داشته باشد.”
وی ادامه داد: “ایشان اشاره فرمودند که کار حوزه با هیچ کار دیگری در داخل کشور قابل قیاس نیست و از دامان حوزه، عالمان بزرگ تاثیر گذار و مراجع عظام تقلید بیرون می‌آیند و جای دیگری چنین کاری نمی‌تواند انجام دهد، این قابل قیاس نیست.”
مسئول دبیرخانه شورای عالی حوزه‌های علمیه با بیان اینکه نظر رهبر انقلاب درباره مدارک حوزه این بود که حوزه باید عناوین خودش را داشته باشد، تصریح کرد: “عناوینی که در گذشته بود، مثل مجتهد متجزی، مجتهد مطلق، قریب‌الاجتهاد، محقق که نظر آقا بر این بود که این عناوین برای حوزه دوباره لحاظ شود، برای اینکه اگر خواستند که از حوزه یک هم‌طرازی بگیرند آن موقع حوزه عناوین خودش را داشته باشد.”
نواب در ادامه تصریح کرد: “نباید اینگونه باشد که حوزه همان مدارکی را که امروزه در سطح دانشگاه‌ها رواج دارد، ارائه کنند، چرا که این مدارک در مجموعه‌های ارائه کننده خودشان هم کمرنگ شده است.”
