آدلین ژورنه
از ماه فوریه، شهر پاریس در چارچوب “شبکه بین المللی شهرهای پناه دهنده” پذیرای مانا نیستانی، طراح و نویسنده ایرانی، شده است. او که به دلیل مشارکت فعال در اعتراضات ایران، دستگیر و سپس زندانی شده بود، حتی در مالزی نیز با خطر بزرگی مواجه بود. او طی مصاحبه ای با اکسپرس نظرات خود را در مورد شورش در کشورهای عربی و وضعیت کنونی ایران بیان کرده است.
لطفا در چند کلمه خودتان را معرفی کنید.
من یک طراح و نقاش ایرانی هستم. در سال ۱۹۷۳ در تهران متولد شده ام. با کتاب بزرگ شدم. سه رمان مصور در ایران به چاپ رسانده ام و هزاران طرح از طرح هایم در روزنامه های مختلف منتشر شده است. اکثر این روزنامه ها اصلاح طلب اند یا از مجله های مخالفان محسوب می شوند و به همین دلیل طی دهه اخیر از سوی سیستم قضایی جمهوری اسلامی سانسور شده اند.
می توانید برای ما توضیح دهید که کار شما به چه صورت است؟ چرا طراحی را برای بیان عقاید خود انتخاب کرده اید؟
یک بخش از کار من روی وضعیت سیاسی و اجتماعی کشورم متمرکز شده. من به این اصل معتقدم که ایده ها باید از مرز فضا و زمان بگذرند. بخش دیگری از کارهایم به داستان های مصور و کاریکاتور متمرکز می شود، مانند سری کتاب های “درگیرها” که در یک مجله اینترنتی منتشر می کنم.
در کارهایم به جای اینکه روی شخص سیاستمداران متمرکز شوم، بر سرنوشت مردم عادی که در زندگی سیاسی و اجتماعی کشورشان تأثیر می گذارند علاقه مند هستم. فکر می کنم در کشورهایی مانند ایران، مردم عادی نسبت به رجال سیاسی، نقش مهم تری در امور اجتماعی و سیاسی ایفا می کنند.
انتخابات یک تشریفات است و به ما اجازه می دهد تا سیاستمداران را انتخاب کنیم، ولی در نهایت باید به خیابان ها برویم و برای نجات رأیی که داده ایم کشته شویم. مسخره است.
شما در چارچوب چه برنامه ای به پاریس آمده اید؟ آیا در ایران در خطر بودید؟ آیا فرانسه را به عنوان کشور پناه دهنده انتخاب کرده اید؟
در مدت بحرانی که پس از انتخابات ایران در سال ۲۰۰۹ پیش آمد، من صدها طرح کشیدم و آنها را در فیس بوک و مجله های اینترنتی مانند رادیوزمانه و مردمک چاپ کردم تا از انقلاب سبز ایران حمایت کنم. در آن زمان در مالزی بودم. از آنجا که دولت مالزی با دولت جمهوری اسلامی ارتباطی تنگاتنگ دارد، من و همسرم در امنیت نبودیم. هر لحظه ممکن بود ما را به ایران بازگردانند. به همین دلیل من از سازمان ها و انجمن های بشردوستانه مانند “گزارشگران بدون مرز” یا “شبکه بین المللی شهرهای پناه دهنده” تقاضای کمک کردم. شبکه بین المللی شهرهای پناه دهنده به من پاسخ داد و من به عنوان اولین نویسنده از سوی شهر پاریس دعوت شدم.
لطفاً نظر خود را در مورد رویدادهای تونس و مصر بگویید. آیا فکر می کنید که انقلاب عرب می تواند طی ماه های آینده به ایران برسد؟
هیچ شکی نیست که این جنبش ها بیانگر یک میل قوی برای ایجاد تحول در خاورمیانه است. من امیدوارم که تحولات در این کشورها منجر به ظهور دموکراسی شود، گرچه دموکراسی نتیجه یک روند طولانی و پرپیچ و خم است. ما دهه ها پیش این روند را در ایران آغاز کرده ایم. انقلاب سبز طی دو سال اخیر نیز به خوبی بیانگر این مسأله است. ولی فکر می کنم که به زمان بیشتری نیاز داریم تا ایده دموکراسی به خوبی در ذهن مردم ایران نهادینه شود. نمی توان از جنبش های ناگهانی انتظار تحولات عمیق داشت.
برنامه شما برای آینده چیست؟ آیا در پاریس نمایشگاه برگزار خواهید کرد؟ فکر می کنید چه مدت در فرانسه بمانید؟
من درحال آماده کردن چندین نمایشگاه در پاریس هستم، ولی دنبال یک ناشر فرانسوی می گردم تا آخرین رمان مصور مرا که نامش “دگردیسی به شیوه ایرانی” منتشر کند. نوشتن و طراحی آن را زمانی که در مالزی بودم به اتمام رساندم. این داستان همه آن چیزی است که در سال ۲۰۰۶ در ایران برایم اتفاق افتاد؛ چطور دستگیر شدم، زندانی شدم، آزاد شدم و چطور کشورم را ترک کردم. فکر می کنم که این داستان واقعی مورد توجه مردم در کشورهای غربی قرار گیرد.
منبع: اکسپرس، ۳۰ مارس
