پارلمان اروپا جایزه ساخاروف در سال ۲۰۱۲ را به نسرین ستوده، وکیل و مدافع حقوق بشر، و کارگران جعفر پناهی اهدا کرد. ولی هیچ یک از این دو نفر در این مراسم حضور فیزیکی نداشتند.
۱۱ سال زندان حکمی است که برای نسرین ستوده صادر شده. دلیل: دفاع از زندانیان سیاسی و حمایت از حقوق بشر در کنار برنده صلح نوبل شیرین عبادی. جعفر پناهی، ۵۲ ساله سازنده فیلم های “دایره” و “طلای سرخ”، یکی از چهره های سرشناس موج جدید فیلمسازی در ایران محسوب می شود. او به اتهام “تبلیغ علیه نظام” به ۶ سال حصر خانگی و ۲۰ سال ممنوعیت از انجام حرفه اش و خروج از کشور محکوم شده است. او در سال ۲۰۱۰ به عنوان یکی از داوران رسمی جشنواره کن انتخاب شد و در طول این جشنواره یک صندلی خالی در هیأت داوران به او اختصاص داشت.
اعتصاب غذا
نسرین ستوده در ۱۷ اکتبر مجددا به دلیل بدرفتاری و ممنوعیت از ملاقات و تماس تلفنی با خانواده اش اعتصاب غذا کرد. او پس از اقداماتی که دو نماینده مجلس، محمدرضا تابش و محمدحسن ابوطالبی فرد برای لغو محدودیت های وضع شده علیه خانواده او انجام دادند به اعتصاب غذای خود خاتمه داد.
جمهوری اسلامی پس از آخرین انتخابات ایران که در سال ۲۰۰۹ برگزار شد و نتیجه آن تجدید دوره ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد بود، سیاه ترین سال های نقض حقوق بشر را سپری کرده است. سرکوب و خشونت در کشور سیر صعودی یافته. جوانان، اندیشمندان، روزنامه نگاران، و دانشجویان بسیاری به زندان افتاده اند و حکم های سنگینی برای آنها صادر شده است. برخی در زندان ها کشته شده اند. به دلیل سرکوب های شدید، امکان هرگونه اعتراض و گردهمایی ازسوی شهروندان به شدت خطرناک است.
مردم ایران برای دور زدن این وضعیت خشونت بار بیش از پیش رو به سوی فضای مجازی آورده اند. هانیه ضیایی، محقق در دانشگاه پاریس ۷ و دانشگاه اتاوا و نویسنده یک مقاله بلند در مورد “فضای مجازی ایران: مقاومت و قیام” می گوید: “این یک راه فرار از سرکوب های نظام است. علی رغم فیلترهایی که حکومت برای سایت ها ایجاد کرده، فیس بوک همچنان مورد استفاده است و بلاگرها همچنان در فضای وب فعال هستند.” او در ادامه می گوید: “وبلاگ ها فضایی آزاد برای اظهارنظر در مورد موضوعات مربوط به جامعه، فرهنک و همچنین مباحثات سیاسی ایجاد می کنند. و همچنین یک وسیله تبادل اطلاعات برای ایرانیان تبعیده شده در خارج از کشور است که می خواهند بدانند در داخل کشور چه می گذرد.”
“شهروندان اینترنتی”
بی شک حاکمیت قصد دارد به این وضعیت پاسخ دهد. برخی از بلاگرها مانند ستار بهشتی دستگیر شده اند. او چند روز پس از دستگیری اش در زندان اوین کشته شد و کسانی که جسد او را مشاهده کرده اند از جراحات شدید شکنجه در بدن او سخن می گویند.
او به دلیل انتقاد از وضعیت اسفناک زندگی و کار کارگران ایرانی، کارمندانی که حقوق شان پرداخت نشده، افزایش شمار حوادث کاری، افزایش فقر، تورم سه رقمی، بسته شدن کارخانه ها و اخراج کارگران که مقوله ای ادامه دار است، بازداشت شد.
یک بازی موش و گربه بین بلاگرها و مأموران وزارت اطلاعات به راه افتاده. به محض اینکه یک وبلاگ شناسایی و بسته می شود، مجدداً پس از مدتی تحت نام و آدرس جدیدی افتتاح می گردد.
هانیه ضیایی می گوید: “در ایران حضور شهروندان اینترنتی بسیار پررنگ است. اینکه دولت به هر قیمت ممکن تلاش می کند تا اینترنت را با تدابیری مانند فیلترینگ ببندد به خوبی نشان می دهد که به توان و تأثیر این نوع مقاومت واقف است. این موضوع تا بدانجا پیش رفت که در سال ۲۰۰۷ از بلاگرها خواسته شد که وبلاگ خود را نزد یک نهاد دولتی به ثبت برسانند. و این موضوعی بود که بلافاصله واکنش کاربران را برانگیخت و کمپینی تحت این عنوان که «من وبلاگ خود را ثبت نمی کنم» در اینترنت آغاز شد.”
اینترنت، وسیله جاسوسی
ایران با داشتن جمعیتی حدود ۷۵ میلیون نفر، بیش از ۳۶ میلیون کاربر اینترنتی دارد و از این حیث کشوری است که در خاورمیانه بیشترین اتصال به اینترنت را داراست. ازنظر این محقق ایرانی، فضای مجازی یک “وسیله” است و کاربران اینترنت از محدودیت های آن از جمله ناشناس ماندن کاربران و مظنون شدن دستگاه های اطلاعاتی آگاه اند.
اینترنت به ویژه ازسوی طبقه تحصیلکرده جامعه ایران که بیشتر شهرنشین اند و بین ۲۰ تا ۴۵ سال سن دارند مورد استفاده قرار می گیرد. اکثر این افراد دارای امکان پرداخت اینترنت پرسرعت برای دانلود تصاویر و فیلم هستند. این مسأله همچنان رو به افزایش است، زیرا نرخ بیسوادی در میان مردم بسیار پایین است و این درحالی است که ۶۰ درصد دانشجویان را دختران تشکیل می دهند.
این محقق جوان در ادامه می افزاید: “حاکمیت نمی خواهد اینترنت را به طور کامل ممنوع کند، زیرا این راهی است که می تواند ازطریق آن بفهمد چه کسی چه کاری انجام می دهد. و در واقع اینترنت برای آنها یک وسیله جاسوسی محسوب می شود.”
منبع: لاکروا، ۱۴ دسامبر
