سرانجام پس از مدت‌ها بلاتکلیفیِ خانه سینما، برغم مشکلاتی که این تشکل صنفی را تا پای انحلال هم پیش برد، با قول مساعد معاونت جدید سینمایی، امروز، پنج‌شنبه ۲۱ شهریورماه مقارن با روز ملی سینما بازگشایی می شود. فرهاد توحیدی رئیس هیات مدیره و سخنگوی خانه سینما با تایید این خبر به “روز” می‌گوید: “اگر همه چیز آنطور که قول و قرار گذاشتیم پیش برود خانه سینما به ما تحویل داده خواهد شد.” توحیدی ادامه می‌دهد: “در این مراسم حجت‌الله ایوبی رئیس سازمان سینمایی مصاحبه مطبوعاتی خواهد داشت وبه بیان کلیاتی در خصوص شرایط خانه سینما خواهد پرداخت.”
به گفته رئیس هیات مدیره این تشکل صنفی، از سینماگران دعوت شده تا در این مراسم حضور داشته باشند. پلمپ ساختمان خانه سینما دیروز به دستور وزارت ارشاد باز و ساختمان خانه سینما برای نشست مطبوعاتی رئیس سازمان سینمایی و مراسم بازگشایی آماده شده است.
فرهاد توحیدی همچنین به “روز” خبر می‌دهد: “مجمع عمومی خانه سینما در نیمه اول مهرماه تشکیل و طی آن هیات مدیره جدید انتخاب خواهد شد.”
قبل از رفتنشان خاکریزهایی جا گذاشته‌اند
اختلاف میان خانه سینما، بزرگترین نهاد صنفی سینماگران ایرانی، و معاونت سینمایی وزارت ارشاد در دولت دهم بالا گرفت و جواد شمقدری، معاونت سینمایی وزارت ارشاد خود به یکی از طرفین دعوا تبدیل شد. این وزارت‌خانه با ادعای اینکه اساسنامه خانه سینما تغییر کرده و بر اساس آن، این نهاد به جایگاه حقوقی وزارت ارشاد در مناسباتش تن نمی دهد، از خانه سینما شکایت کرد.
کار تا جایی پیش رفت که خانه صنفی سینماگران در دی ماه سال ۱۳۹۰ به دستور وزارت ارشاد دولت محمود احمدی‌نژاد منحل شد. پس از آن با تلاش و پیگیری سینماگران، این حکم توسط مرجع قضایی لغو شد و خانه سینما به حالت تعطیل در آمد. خانه سینما اما در در واپسین روزهای دولت دهم پلمپ هم شد و سینماگران هم با تجمع مقابل ساختمان این نهاد صنفی به پلمپ آن اعتراض کردند. پس از آن بود که نیروی انتظامی حفاظت از این مکان را به عهده گرفت.
اما این همه ماجرا نیست؛ در این بین سینماگران نزدیک به سازمان سینمایی هم در مقام مقابله به مثل برآمدند و هیاهوی رسانه‌ای بسیار ایجاد کردند. برخی از سینماگران مستقل معتقدند هسته اولیه این جریان از اتحادیه تهیه‌کنندگانی تشکیل شده که چند سال قبل، از خانه سینما جدا شدند. دلیلشان هم این بود که همه اصناف نمی‌توانند با هم باشند و قدرت یکسان داشته باشند و حساب کارفرما و کارپرداز از هم جداست. این عده از سینماگران نزدیک به دولت با “خانه اصناف سینمای ایران” مجمع عمومی هم تشکیل دادند و طی انتخاباتی بیژن محتشم، حبیب‌الله کاسه‌ساز، امیررضا معتمدی، سهیلا نجم و اصغر محبی را به عنوان اعضای هیات مدیره انتخاب کردند. سینماگران مستقل اما معتقدند این عده تنها عنوان خانه سینما را جعل کرده اند و به هیچ وجه سینمای ایران را نمایندگی نمی‌کنند.
حالا و با بازگشایی خانه سینما، سرنوشت خانه سینمای جعلی چه خواهد شد؟ رئیس هیات مدیره خانه سینما در پاسخ این سئوال می‌گوید: “آنها ادعا می‌کنند که هستند، اما وقتی خانه سینما بازگشایی شود برخی از نیروهای آنها ریزش می‌کند.”
توحیدی ادامه می‌دهد: “بعضی از آنها فکر می‌کردند این بازی‌ها پایدار است. عده‌ای به خاطر کار و نام و معیشت و… تصور کردند باید وارد تشکیلاتی شوند که دولت پشتش است؛ اینها بر می‌گردند اما به هر حال دانه درشت‌ها آن سمت خواهند ماند و شاخه و شانه خواهند کشید. آنها قصد دارند تشکلشان را به عنوان خاکریز خودشان حفظ کنند”.
او اضافه می‌کند: “ اینها در طول چهارسال گذشته خوردند و بردند، یک بخشی از همه این بازی‌ها به خاطر این است که آن خوردن‌ها و بردن‌ها پنهان بشود و بخشی برای اینکه خاکریزخودشان را برای سهم‌خواهی‌های آینده حفظ کنند. به هر حال اینها ملغمه‌ای است که بالاخره گریبان سینما را خواهد گرفت و باید با آن رو به رو شویم.”
رئیس هیات مدیره و سخنگوی خانه سینما همچنین توضیح می‌دهد: “در حال حاضر بزرگترین تنگنایی که روبه‌روی مسئولان سینمایی جدید است، این است که آقایان قبل از رفتنشان یک خاکریزهایی جا گذاشته‌اند. به یک گروه از تهیه‌کنندگانی که در اقلیت قرار دارند و با بقیه تهیه کنندگان سینمای ایران دچار مشکل هستند، اختیار صدور پروانه ساخت تا حدود زیادی واگذار شده است. متاسفانه این آقایان یک اختلاف لاینحلی به وجود آورده‌اند که زمان می‌برد تا حل شود”.
او می‌افزاید: “مدیران جدید ترجیح می‌دهند که فعلا فضا آرام باشد. بنابراین با یک ادبیاتی صحبت خواهد شد که آنها هم معترض و مانع نشوند.”
فرهاد توحیدی با اشاره به اینکه “خانه سینمای جعلی با عوام‌فریبی مدعی می‌شد اصناف پایین دست در خانه سینمای اصلی جایی ندارند” به “روز” می‌گوید: “این یک دروغ محض است، تمام آن اصناف عضو خانه سینما هستند، در تمام جلسات ما شرکت می‌کنند و این حرف‌ها تنها سخنانی عوام فریبانه است.”
او توضیح می‌دهد: “اتفاقا بخشی از مهمترین اصنافی که پشت خانه سینما ایستادند همین‌ها هستند. از مجموعه اصنافی که اصناف پایین دست حساب می‌شوند تنها مدیران تدارکات و یک بخشی ازدستیاران فیلم‌بردار و بدلکاران به دلیل گرایشات روسایشان آن سو هستند و بدنه صنف با خانه سینما مشکلی ندارد.”
توحیدی اضافه می‌کند “آنها ادعا می‌کنند ۱۱ صنف قانونی دارند که از این تعداد ۸ صنفش از اصناف خانه سینما هستند. بنابراین آنها ۳ صنف بیشتر نیستند؛ یکی تهیه کنندگان، دومی دستیاران فیلم‌بردار و انشعابی از فیلم‌نامه‌نویسان، یعنی توانستند یک اقلیتی از فیلمنامه نویسان را همراه ویک صنف موازی تاسیس کنند”.
تجربه خانه سینما برای جامعه مدنی باقی می‌ماند
حجت الله ایوبی رییس سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی روز چهارشنبه ۲۰ شهریور گفت: “به عنوان کسی که اعلام کردم حاشیه‌های سینمای ایران را به زودی تمام می‌کنم، می‌توانم از اهالی سینما بخواهم که اعتماد کنند. آقای جنتی وزیر با تدبیری هستند و علاقه‌مند هستند مسائل مختلف در تمام رشته‌های مختلف هنری نه تنها سینما را، راه‌حلی برایش پیدا کنند.”
از فرهاد توحیدی در همین خصوص سئوال می‌کنم، آیا مسئولان جدید اعتماد سینماگران را جلب کرده‌اند؟ او با اعلام رضایت کلی از نحوه تعامل مدیران جدید با خانه سینما می‌گوید: “آنها هم وظایف دشواری دارند، یا باید با قاطعیت همه را کنار بگذارند و خودشان را برای همه چیز آماده کنند و شجاعت این را داشته باشند که با تبعاتش رو به رو شوند ـ مثل کاری که در دانشگاه علامه صورت گرفت یادر وزارت نفت انجام شد ـ یا باید مدارا کنند، اما اینجا آن برش و قاطعیت وجود ندارد، ولی با میانه‌حالی دارند جلو می‌آیند. به هر حال آنچه مسلم است معادلات تا اینجا به نفع خانه سینما رقم خورده است.”
رئیس هیات مدیره خانه سینما در پایان با اشاره به اینکه تجربه خانه سینما تجربه‌ای است که برای جامعه مدنی ایران باقی خواهد ماند می‌گوید: “گمان نمی‌کنم دیگر بتوانند به این راحتی برای جنبش یا جامعه مدنی مشکل ایجاد کنند. این تجربه، تجربه پر هزینه‌ای بود اما ارزشش را داشت.”
