با تغییرات شاخص کل بورس و سقوط مجدد آن در حد “منفی ترین روز در سال ۱۳۹۴” دولت از بانک ها خواسته نرخ سود سپرده ها را به ۲۰ درصد کاهش دهند تا نقدینگی موجود در بازار، به جای بانک ها، به سمت بورس حرکت کند.
بانک مرکزی برای رسیدن به این هدف، حتی تا پای تهدید مدیرعامل بانک ملی به برخورد انتظامی و قضایی نیز پیش رفت و حالا با دور جدید سقوط شاخص بورس، گزارش ها حاکی از موافقت بانک ها با کاهش نرخ سود سپرده است.
آنطور که رسانه ها گزارش داده اند، روز گذشته شاخص کل بورس تهران با افت ۱۲۳۸ واحدی باردیگر به کانال ۶۸ هزار واحدی وارد شده است.
ایسنا اوضاع و احوال بورس در روز گذشته را چنین ترسیم کرده است: “بورس تهران بعد از رکوردشکنی‌های تاریخی در هفته گذشته و افزایش سودآوری سهامداران و رشد بی سابقه تقاضا، در هفته جاری روند دیگری در پیش گرفت و سرتاسر قرمز پوش شد. به این ترتیب بورس تهران از جو هیجانی حاصل از بیانیه هسته ای دست کشید و نسبت به اصلاح کردن روند خود اقدام کرد به طوری که در اولین روز هفته با کاهش قیمت و تقاضا و در نهایت افت ۶۰۰ واحدی شاخص مواجه شد و در معاملات امروز نیز روند ریزشی خود را تشدید کرد و منفی‌ترین روز خود را در سال ۱۳۹۴ رقم زد. بر این اساس علی رغم حمایت حقوقی‌ها از بازار و جمع آوری صف‌های فروش، شاخص بورس ۱۲۳۸ واحد افت کرده و با از دست دادن کانال‌های ۷۰ و ۶۹ هزار واحدی و افت ۷.۱ درصدی، تا کانال ۶۸ هزار واحد عقب نشینی کرد. ریزش شدید قیمت‌ها و کاهش تقاضا در بورس در حالی صورت می گیرد که کارشناسان معتقدند نگرانی‌های سیاسی و منطقه ای در کنار عرضه های سنگین حقوقی ها و نیاز بازار به اصلاح شدن قیمت ها و همچنین عرضه های اولیه موجب شده است تا سهامدارانی که در روزهای اخیر سودهای ناچیزی کسب کردند، نسبت به فروش سهام خود اقدام کنند اما با این حال آنها به بهبود وضعیت بورس امیدوار بوده و به سهامداران توصیه می کنند تا از فروش سهام خود خودداری کنند”
پس از آغاز دور جدید سقوط بورس، محمد فطانت، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز نسبت به آن واکنش نشان داده و خواستار کاهش نرخ سود سپرده بانک ها شده تا مگر از این طریق بورس بار دیگر مسیری صعودی پیدا کند.
او گفته است: “بحث های سیاسی به لطف تیم مذاکره کننده تا حدقابل توجهی ابهام از بازار سرمایه زدوده شد در خصوص پالایشگاه ها نیز که تا پیش از بازگشایی آنها فعالان بازار سرمایه انتظار اتفاقات غیرقابل کنترل در بازار سرمایه را داشتند به لطف ابهام زدایی از این صنعت چشم انداز مناسبی پیدا کرده است. ریسک دیگر بازار سرمایه که هنوز سایه آن بر بازار سرمایه قرار دارد، نرخ سود بانکی است که باید تمام فعالان بازار سرمایه و رسانه ها تلاش کنند که این موضوع نیز با توجه به کاهش نرخ تورم بر طرف شود”.
او افزوده است: “نرخ سود بانکی در وضعیت فعلی هم بازار سرمایه را تحت تأثیر منفی قرار می دهد و هم به نفع صنعت بانکداری نیست و احتمال خطر ورشکستگی بانک ها را رقم می زند، بنابراین باید تلاش جدی در خصوص رفع این مشکل صورت گیرد.بزرگترین اخلال نظام اقتصادی در موسسات غیر مجاز بانکی و سودهای بانکی است. رخی از این موسسات و حتی بانک ها آخرین مصوبات بانک مرکزی را در خصوص کاهش نرخ بهره بانکی رعایت نمی کنند. مسئولان اقتصادی و تصمیم گیران در خصوص کاهش نرخ بهره بانکی متفق القول هستند ما هم در این برهه زمانی تلاش می کنیم که کاهش نرخ سود سپرده بانکی سریعتر با مصوبات مطابقت داده شود”.
وی افزوده: “رئیس جمهور پس از بیانیه لوزان به اهمیت فضای کسب و کار و مساعد شدن فضای سرمایه گذاری پس از تحریم ها اشاره کرد که بازار سرمایه در این خصوص نقش بسیار مهمی دارد و برای اینکه این فراز از جملات رئیس جمهور جامه عمل پوشانده شود و بازار سرمایه بتواند نقش اساسی در جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی داشته باشد باید خود را آماده کنیم. ظرفیت های اقتصادی بازار فعلی باید به طور کامل محقق شود تا بتوانیم در خصوص اشتغال زایی و کاهش نرخ بیکاری و اتمام پروژه های در دست و همچنین حفظ مزیت پذیری صنایع مانند نفت و گاز را به درستی ایفای نقش کنیم”
سایت روزنو هم از احتمال کاهش قریب الوقوع نرخ سودبانکی خبرداده و نوشته: “با شدت گرفتن مواضع بانک مرکزی برای ساماندهی نرخ سود بانکی اعم از تسهیلات و سپرده گمانه زنی‌ها و اظهارات متفاوتی نسبت به چگونگی تعیین نرخ سود و اجرای آن مطرح می‌شود که البته در این بین آخرین مباحث مطرح شده پیرامون کاهش نرخ سود سپرده بیانگر احتمال قوی برای تعیین نرخ ۲۰ درصد است. اگر چه حدود یکسالی از کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی و ساماندهی رقابت مخرب بین بانکها برای دریافت سپرده‌های گران‌قیمت می‌گذرد؛ اما با توجه به ادامه حرکت تورم به عنوان یکی از پارامترهای اثرگذار در تغییر سود، از میانه‌های سال گذشته با وجود اینکه بانکها حتی به همان نرخ های تعیین شده هم پایبندی کاملی نداشتند، بانک مرکزی و سایر مقامات اقتصادی بر بازنگری مجدد نرخ سود پافشاری داشته و مصر به تعیین تکلیف آن بودند هدفی که ضمن تاکید بر سود سپرده، سود تسهیلات بانکی که در اغلب موارد بسیار بیش از بازدهی عملیات اقتصادی تعیین می شود را در بر می گیرد. این در حالی است که ساماندهی سود تسهیلات از رویکردهای جدی بانک مرکزی در سال جاری بوده و در کنار سود سپرده بانکی به شدت بر آن تاکید دارد تا جایی که ولی الله سیف -رییس کل بانک مرکزی- تصمیم داشت بنای اولین پیشنهاد خود در شورای پول و اعتبار در سال جدید را سود بانکی و خاصه تعیین سقفی برای سود تسهیلات قرار دهد. از سویی دیگر قربانی-معاون اقتصادی بانک مرکزی- نیز با اشاره به نرخ تورم به عنوان یکی از مباحث مهم تعیین سود تاکید کرده که با کاهش تورم نرخ سود تسهیلات هم به صورت تدریجی کاهش می یابد.براین اساس، با توجه به اینکه طبق اعلام برخی از اعضای شورای پول و اعتبار احتمالا در دومین جلسه این شورا که ممکن است در هفته جاری برگزار شود سود بانکی یکی از محورهای آن خواهد بود، برخی از مدیران بانکی عنوان می کنند که با توجه به کاهش نرخ تورم به حدود ۱۵ درصد، احتمالات برای کاهش نرخ سود سپرده تا ۲۰ درصد مطرح شده است”.
گفتنی ست، در پی مخالفت بانک ها با کاهش نرخ سود سپرده که احتمال خروج نقدینگی از بانک ها را در پی خواهدداشت، بانک مرکزی هفته گذشته با انتشار بیانیه شدید اللحنی، این مخالفت ها را “برهم زدن قاعده بازی” دانست و به مدیران بانک ها هشدار داد در صورت سرپیچی از تصمیمات بانک مرکزی با آنها برخورد قضایی و انتظامی خواهد کرد.
