کن دیلانیان
دولت اوباما طرح هائی را برای تأمین مالی گروه های حامی مخالفان ایران، تهیه مدارک و انجام مصاحبه ها در دستور کار قرار داده است. این اقدام در واقع ادامه برنامه هائی است که تصویب آن توسط جورج بوش رئیس جمهور سابق آمریکا، بحث انگیز شد.
بر اساس مدارک موجود در وب سایت نهاد توسعه بین المللی آمریکا (یو- اس- ای- آی- دی) که تحت مدیریت وزارت خارجه آمریکا فعالیت می کند، این نهاد در سال گذشته به بررسی درخواست هائی برای “پیشبرد دموکراسی، حقوق بشر، و حاکمیت قانون در ایران” برای هزینه کرد بودجه 20 میلیون دلاری مشغول بوده است. ضرب الاجل اعلام شده برای بررسی این درخواست ها، 20 ژوئن تعیین شده است.
تریتا پارسی مدیر شورای ملی ایران- آمریکا که بزرگترین نهاد ایرانی آمریکایی است می گوید تلاش های آمریکا برای حمایت از گروه های مخالف ایران در سال گذشته، در ایران به تلاش برای “تغییر رژیم” ارزیابی شده و به حاکمان ایران کمک کرده تا ازادی طلبان را ابزار دست ایالات متحده معرفی کند.
هرچند دولت اوباما در پی ادامه اختصاص بودجه خاص ایران در بودجه سال 2010 نیست، اما یک مشوق 15 میلیون دلاری برای پیشبرد دموکراسی در خاورنزدیک طلب کرده که اصولاً همان اهداف را بدون ذکر نام کشوری خاص دنبال می کند. به گفته دیوید کارل سخنگوی کمیته تخصیص که بر مسائل روابط خارجی نظارت دارد، بخشی از آن بودجه به ایران تعلق می گیرد.
کارل گفت: “بخشی از این بودجه برای گسترش دسترسی به اطلاعات و ارتباطات برای ایرانی ها از طریق اینترنت است.”
باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا در هفته جاری اعلام کرد کشورش “ابداً در امور داخلی ایران دخالت نمی کند.” وی این اتهام را که توسط محمود احمدی نژاد تکرار شده بود، رد کرد.
تامی ویتور سخنگوی کاخ سفید در پاسخ به این پرسش که مشوق پیشبرد دموکراسی چگونه با اظهارات رئیس جمهور تناسب پیدا می کند، گفت: “بگذارید شفاف باشیم: ایالات متحده به هیچ جنبش، دسته یا حزب سیاسی در ایران کمک مالی نمی کند. ما از… اصول جهانی حقوق بشر، آزادی بیان و حاکمیت قانون حمایت می کنیم.”
ایان کلی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز گفت “احترام به حاکمیت ایران به معنای ساکت ماندن در قبال موضوعاتی نظیر حقوق بنیادی و آزادی هایی نظیر اعتراضات صلح جویانه نیست.”
پارسی می گوید: “برنامه بوش یک ایدۀ وحشتناک بود. او فعالان حقوق بشر و سازمان های غیر دولتی را به اهدافی (برای دولت ایران) تبدیل کرد.”
وی افزود فراموش نکنیم دیوید دنی مشاور جمهوری خواه و مقام سابق وزارت خارجه آمریکا ، بر هزینه کرد این بودجه نظارت می کرد. “اینکه بگوئیم آمریکا مسبب سرکوب در ایران بود، مضحک است… اما برنامه های دولت آمریکا، این پیام را به مردم ایران فرستاد که از خواسته آنها برای کسب آزادی های فردی حمایت می کنیم.”
وزارت خارجه و نهاد توسعه بین المللی آمریکا به دلایل امنیتی از ذکر نام دریافت کنندگان بودجه مربوط به ایران خودداری کرده اند.
پس از آنکه کاندولیزا رایس از گسترش این برنامه در سال 2006 خبر داد و کنگره در نهایت بودجه 66 میلیون دلاری را به تصویب رساند، دولت ایران به بازداشت فعالان و تعطیلی نهادهای آن ها دست زد. برخی مخالفان ایرانی از جمله اکبر گنجی فعال سیاسی که در زندان دولت نیز گرفتار بوده، تخصیص بودجه از سوی آمریکا را غیرسازنده خوانده اند.
با این حال، برخی از اعضای کنگره از ادامه یافتن این برنامه خشنود هستند.
سناتور جوزف لیبرمن به این روزنامه گفت: “درحالی که دولت ایران به سرکوب شدید مردمش ادامه می دهد، من قویاً اعتقاد دارم باید آماده باشیم دستانمان را تاجائی که می شود برای کمک و پشتیبانی از گروه های مدنی ایران دراز کنیم.”
سوزان مالونی کارشناس امور ایران که پیش از ترک وزارت خارجه و محلق شدن به مؤسسه بروکینگز درخواست نامه را مرور کرده، می گوید، سهم عمده این بودجه به ایران نرسیده بلکه مستقیماً به دست گروه های مستقر در واشنگتن رسیده است.
وی گفت: “ما حضور بسیار محدودی در ایران داریم. موضع ما ضعیف تر از آن است که به ارزش آن بیافزائیم.”
منبع: یو اس تودی- 28 ژوئن
