۴ سرباز گروگان گرفته شده ایرانی پس از ۲ ماه و با تلاش روحانیون و معتمدین محلی استان سیستان و بلوچستان به خانه بازگشته اند؛ پیکر پنجمین گروگان اما به گفته گروگان گیران در مکانی دور دست دفن شده است.
حاج امید شه بخش، از ریش سفیدان طایفه شه بخش و یکی از معتمدینی که گروگان ها را از نیروهای جیش العدل تحویل گرفته در مصاحبه با “روز” از جزئیات مذاکرات برای رهایی سربازان و چگونگی آزادی آنها سخن می گوید.به گفته او گروگانها به همت نیروهای مردمی، معتمدین محلی و روحانیون منطقه، بخصوص مولوی عبدالحمید آزاد شده اند و او و همراهانش به نمایندگی از سوی مردم و دولت برای تحویل گرفتن گروگان ها رفته اند.
حاج امید شه بخش می گوید که برای آزادی سربازان گروگان گرفته شده هیچ چیزی به گروگان گیرها داده نشده است.
او توضیح می دهد: یک ماه پیش، همراه هیاتی ۴ نفری به نمایندگی از سوی مردم و دولت، در کویته پاکستان با عبدالرئوف ریگی، سخنگوی جیش العدل دیدار کردیم. یک جلد قرآن و نامه ای از سوی مولوی عبدالحمید دادیم که در آن خواستار آزادی گروگان ها شده بود. گفتند ما شورایی داریم، به ما فرصت دهید صحبت کنیم. همان یکبار حضوری بود، بعد تلفنی و رابطه ای باز پی گیر بودیم و صحبت می کردیم. خواسته هایی درارتباط با آزاد کردن برخی از اعضای خودشان و یک سری موارد دیگرداشتند اما در نهایت پذیرفتند که گروگان ها را آزاد کنند و ما شنبه بعد از ظهر ساعت ۵ آنها را تحویل گرفتیم.
درباره جزئیات آزادی سربازان گروگان گرفته شده سئوال می کنم.حاج امید شه بخش توضیح می دهد: در استان شورایی تشکیل دادیم از روحانیون و معتمدین محلی و استانداری و اداره اطلاعات و راه و ترابری و… ما به نمایندگی از همه اینها رفتیم. معتمدین محلی بودیم و به نمایندگی از سوی دولت و مردم رفتیم پاکستان. ۱۱ روز طول کشید تا قضیه به سرانجام برسد. علی نوایی و خدابخش دست کوهی و من به همراه جمعی از مردم منطقه با ۵ ماشین رفتیم. خودمان اسلحه و ماشین را تهیه کردیم و هنگام تحویل سربازها به مسئولان استان، اسلحه ها را هم تحویل دادیم.
او می افزاید: در منطقه ای نزدیک مرز افغانستان به اسم برابچه، سربازها را تحویل گرفتیم. خیلی ترسیده بودند، صحبت کردیم و گفتیم که نگران نباشید و برای آزادی شما آمده ایم. ابتدا باور نمی کردند با تلفن ما به خانواده هایشان زنگ زدند و کمی ترس شان پایین آمد. بعد که آنها را تحویل گرفتیم درباره نفر پنجم سئوال کردیم. سرباز ها خبری از او نداشتند. کسانی هم که سربازها را از آنها تحویل گرفتیم گفتند او را اعدام کرده ایم. گفتیم جنازه اش را بدهید ببریم اما ندادند.
به گفته حاج امید شه بخش، گروگان گیرها گفته اند که جنازه گروهبان دانایی فر را دفن کرده اند: سربازان را تحویل گرفتیم، گفتیم دو روز دیگر هم معطل می شویم، ماشین و وسیله می دهیم جنازه را برای ما بیاورید. گفتند مسیر طولانی و دور است. گفتم شما یک نفر به من بدهید من با ماشین و نیروی خودم بروم جنازه را بیاورم، باز هم جواب ندادند. من دو پیش شرط دادم یا ماشین بدهم شما بیاورید یا یک نفر بدهید من بروم بیاورم. گفتند مسیر طولانی و دور است و دفن کرده ایم. بعد گفتند که چون جنازه های افراد آنها را به آنها نمی دهند جنازه را دفن کرده اند و نمی دهند.
او در عین حال تاکید می کند : من هم نماینده مردم اینجا بودم هم نماینده دولت. هیات ما به نمایندگی از مولوی عبدالحمید و مردم و با هماهنگی استاندار وارد مساله شد و رفتیم و سربازان را آوردیم. در مقابل هم چیزی ندادیم. آنها هیچ چیزی نگرفتند. مردمی و صلح آمیز بود. نه ما چیزی به آنها دادیم نه دولت چیزی داد. هیچ قولی هم ندادیم، آنها همچیزی نخواستند فقط گفتند که اگر کاری به کار آنها نداشته باشند آنها هم کاری ندارند و اگر اذیت کنند آنها هم اذیت خواهند کرد. ما امیدواریم دیگر چنین مسائلی پیش نیاید و انشالله که دیگر این مسائل جمع شده باشد.
سئوال می کنم:آیا برای بازگرداندن پیکر گروهبان دانایی فر رایزنی ها را ادامه خواهید داد؟ حاج امید شه بخش می گوید: درباره جنازه تا امروز که خبری نشده، شورای تامین استانداری بنشینند ببینند چه تصمیمی می گیرند، مردم باز پی گیری کنند یا نه. بعد از تحویل سرباز ها، شورای تامین دیگر جلسه ای نگرفته و حرفی به ما نزده.
مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان پیشتر اعلام کرده بود که آزادی مرزبانان مرهون پادرمیانی مردمی و حرمت قرآن مجید بوده. او به پایگاه اطلاع رسانی سنی آنلاین در زاهدان گفته بود: مسئولیت شرعی و ملی ما را بر آن داشت تا موضوع آزادی مرزبانان را پیگیری کنیم. اگرچه پیگیری موضوع آزادی مرزبانان دشوار بود. ما از همراه نبودن نفر پنجم با مرزبانان آزادشده، که جام شهادت را نوشیده است، متأثر و متأسفیم. جنازه این عزیز هنوز تحویل داده نشده است که امیدواریم در آینده تحویل داده شود.
مولوی عبدالحمید گفته بود: با همکاری و حمایت استاندار محترم و معاون امنیتی ایشان و نیز ارگان‌های ذیربط، هیاتی مردمی متشکل از افراد تأثیرگذار منطقه اعزام شد. بنده یک جلد قرآن مجید به همراه پیغامی که حاوی درخواست آزادی گروگانها بود، فرستادم. البته گروگان‌گیران خواستار آزادی برخی از زندانیان بودند و درخواست‌های دیگری نیز مطرح کردند، اما در نهایت پذیرفتند که به احترام کلام‌الله مجید و حرمت علما و مردم، مرزبانان را آزاد کنند. هیات مردمی گروگان‌گیران را ترغیب کرده‌اند که خواسته‌ها و مشکلات خود را از راه مذاکره و گفتمان حل کنند، و آن‌طور که شنیده‌ایم آنها نیز آمادگی خود را برای مذاکره اعلام نموده‌اند.
همزمان امان الله نارویی مسئول انتظامات مسجد مکی اهل تسنن زاهدان به وب سایت پیام نو گفته است: آوردن مرزبان ها از سه کشور افغانستان، پاکستان و ایران انجام شد. هیات معتمدین پس از تحویل گرفتن مرزبانان و برای تامین امنیت جانی مرزبانان در برابر اشرار و افراد بدخواه در طول مسیر سخت و بعضا صعب العبور بازگشت، مجبور بودند مسیرهایی را انتخاب کنند که امن و مطمئن باشد و در ثانی مجبور به تهیه سلاح شدند. در واقع اعضای هیات و افراد تحویل گیرنده با پرداخت مبالغی شخصی اسلحه مثل آرپی جی و ماشین و موتور تهیه کردند و پس از تحویل گروگان ها در ایران اسلحه ها نیز به مقامات امنیتی ایرانی تحویل داده شد.
نارویی درباره سختی های مسیر بازگشت می گوید:هیات معتمدین گروگانها را با ۵ دستگاه خودروی شاسی بلند آوردند و در مسیر به علت صعب العبور بودن برخی راه ها دو تا از خودروها پنچر شد و مشکلات زیادی بوجود آمد و مجبور شدیم بخشی از مسیر نیز گروگان ها را با موتور و به صورت دو نفر دو نفر به مرز ایران برسانیم.
او افزوده: افرادی برای تحویل گرفتن مرزبانان از جیش العدل به جنوب افغانستان رفته بودند و ما در لب مرز این مرزبانان را تحویل گرفته و سپس به نیروی انتظامی و سردار حبیبی و معاونش آقای ملاشاهی و نیروهای استانداری سیستان و بلوچستان تحویل دادیم. در هنگام تحویل مرزبانان لباس های محلی بلوچی به تن داشتند که پس از تحویل به نیروهای انتظامی چنانکه در تصاویر دیده اید، لباس های فرم به تن کردند.
حمله به مولوی عبدالحمید
با گذشت دو روز از آزادی گروگان ها و در حالیکه نقش مولوی عبدالحمید و معتمدین و ریش سفیدان مورد اعتماد منطقه در این مساله بیش از پیش آشکار می شود، رسانه های حکومتی با متهم کردن مولوی عبدالحمید به حمایت از اشرار و تروریست ها، امام جمعه اهل سنت زاهدان را مورد حمله قرار داده اند. روزنامه جمهوری اسلامی نوشته است: مولوی عبدالحمید چرا در همان روزهای اول بعد از ربوده شدن مرزبانان برای نجات آنها اقدام نکرد؟ […]از شخص مولوی عبدالحمید این انتظار وجود دارد که با تلاش مستمر خود، استان سیستان و بلوچستان را از وجود اشرار و تروریست‌ها پاک کند تا این تهمت ناروا متوجه وی نباشد که در موارد بحرانی با استفاده از نفوذ خود بر اشرار، تلاش می‌کند توجه دولتمردان جمهوری اسلامی را برای گرفتن امتیازاتی به نفع خود جلب نماید. امام جمعه زاهدان، هنگامی حسن نیت کامل خود را می‌تواند به اثبات برساند که تمام توان خود را در جهت ریشه‌کن ساختن اشرار از استان سرفراز سیستان و بلوچستان بکار گیرد و کاری کند که این استان از لوث وجود آنان پاک شود.
روزنامه وطن امروز نیز مدعی شده: قطعا نیروهای امنیتی نسبت به این موضوع باید حساسیت لازم را داشته باشند تا در جریان آزادسازی سربازان ایرانی، خدای ناکرده برخی عوامل نزدیک به تروریست ها تقویت یا تطهیر نشوند. چگونه می‌شود کسی که سابقه حمایت از برخی اشرار را در کارنامه خود دارد اکنون به عنوان منجی جا زده شود.
این ادعاها در حالی مطرح می شود که علی اوسط هاشمی، استاندار سیستان و بلوچستان که هیات محلی و معتمدین محلی با هماهنگی و همراهی او پیش می رفتند شامگاه یکشنبه در نشستی در استانداری گفت: سران طوایف و معتمدان استان برای انتقال مرزبانان ربوده شده به خاک ایران و بازگرداندن سرمایه ها و فرزندان خودشان به خاک میهن بسیار به زحمت افتادند که جای تامل و تشکر دارد.
براساس گزارش ایرنای زاهدان استاندار سیستان و بلوچستان همچنین گفته: مولوی عبدالحمید اسماعیل زهی، امید شه بخش، خدابخش زردکوهی، علی نوایی، ابراهیم، رحیم، نعمت، توکل، یوسف، الله نظر و ناصر شه بخش و همچنین مولوی حافظ اسماعیل و شماری دیگر از سران طوایف و عشایر استان نقش مهمی داشتند.
پیشتر وزارت اطلاعات نیز در اطلاعیه ای به نقش معتمدین محلی و روحانیون منطقه اشاره و از “مساعی مدیران، علما و بزرگان استان مقاوم سیستان‌وبلوچستان که در ارتباط با آزادی مرزبانان” همکاری داشتند قدردانی کرده بود.
اما در پیام تبریک حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی بابت آزادی گروگان ها که نخستین موضع گیری او نیز به حساب می آید، هیچ اشاره ای به مولوی عبدالحمید و نقش روحانیون اهل سنت و معتمدین محلی و طوایف استان سیستان و بلوچستان نشده. حسن روحانی آزادی گروگان ها را «مرهون تدبیر دولت و تلاش نیروهای مسلح» دانسته. در همین زمینه از حاج امید شه بخشی سئوال می کنم و به حملاتی که به مولوی عبدالحمید می شود اشاره می کنم. می گوید: ما انتظار تشکر از کسی نداریم برای مردم خودمان و کشور خودمان اینکار را کردیم.از ما هم تشکر هم نکردند. مصاحبه هم که کردیم کامل ننوشتند. عکس هم نزدند. یک چیز جزئی نوشتند و رفتند. اصلا مشخص نشد چی شد چی نشد، سربازها را که تحویل دادیم همانطور کلی گفتند دست شما درد نکند و تمام شد و رفت. یک چایی می خوریم جایی می گوییم دست شما درد نکند.
رامین حضرتی، سجاد زاهانی، جمشید دانایی‌فر، محمد نظامی و جمشید تیموری پنج مرزبان ایرانی هستند که ۱۷ بهمن ۱۳۹۲ توسط “جیش العدل” که به عنوان گروهی تروریستی شناخته می شود به گروگان گرفته شدند. ۵ فروردین این گروه از اعدام گروهبان دانایی فر خبر داد. پیشتر نماینده سیستان و بلوچستان و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به روز گفته بود که بعد از مرگ یکی از اعضای جیش العدل در زندان، آنها گروهبان دانایی فر را اعدام کرده اند.
با این حال وزیر کشور و برخی دیگر از مسئولان همچنان درخصوص سرنوشت جمشید دانایی فر ابراز تردید می کنند. عبدالرضا رحمانی فضلی در حاشیه گردهمایی استانداران و فرمانداران سراسر کشور در جمع خبرنگاران گفته است: ما قانع نشدیم که این نیروی ما شهید شده است، چراکه هیچ سند، مدرک و مشاهده‌ای در این باره وجود ندارد. سربازانی که آمده‌اند نیز از این موضوع اظهار بی‌اطلاعی کرده‌اند. بنابراین ما کماکان پیگیر این موضوع هستیم و وظیفه پاکستان می‌دانیم که این موضوع را با دقت پیگیری و تعیین تکلیف کند.
سرتیپ حسین ذوالفقاری، فرمانده مرزبانی نیروی انتظامی هم گفته است: ما شهادت این مرزبان را نه می‌توانیم رد کنیم و نه می‌توانیم تأیید کنیم، بلکه احتمال می‌دهیم که شاید این موضوع ادعایی بیش نباشد.
