فرانک گالان
روز جهانی آب که روز ۲۲ مارس برگزار شد، توجه ویژه ای به ایران مبذول داشت، چرا که این کشور با شرایطی بحرانی روبروست. این موضوع برای دولت این کشور به یک اولویت استراتژیک تبدیل شده و از همان اهمیتی برخوردار است که دستیابی به انرژی صلح آمیز اتمی.
رییس جمهور روحانی در اکتبر ۲۰۱۳ به نیاز مبرم کشور به اجرای یک طرح کاهش چشمگیر مصرف آب و برخورد با استفاده از بسترهای آب ازطریق حفر غیرقانونی چاه های انفرادی اشاره کرد. این چاه ها که تعداد آنها در سراسر کشور به صدها هزار حلقه می رسد، باعث شده تا فشار آب های زیرزمینی ایران سطح ناپایداری پیدا کند.
عیسی کلانتری، وزیر سابق کشاورزی رییس جمهور رفسنجانی و از مشاوران نزدیک به رییس جمهور فعلی، اخیراً براین نکته تأکید ورزیده که تهدید اصلی برای امنیت ملی اسراییل نیست، بلکه کمبود آب است… براساس گزارشی که در مارس ۲۰۱۲ توسط “برنامه تحقیقات آب” ازسوی “مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه” در آنکارا منتشر شد، این گونه تخمین زده شده بود که شهری مانند تهران، با ۹ میلیون نفر جمعیت، هرچه سریعتر باید یک سیاست جیره بندی برای توزیع آب اتخاذ کند.
این وضعیت بحرانی قبل از هر چیز نتیجه افزایش جمعیت و گسترش کنترل نشده مناطق مسکونی در شهرهاست: طی ۳۵ سال، جمعیت شهرنشین در حدود ۳۰ میلیون نفر و جمعیت روستانشین در حدود ۹ ممیز ۵ میلیون نفر افزایش داشته است. علاوه بر افزایش مصرف آب در کشور، مدیریت ناکارآمد در شبکه توزیع آب در شهرها نیز مزید بر علت شده: نرخ هرزروی آب ۳۰ درصد ذکر شده که بی شک نرخ واقعی آن بیشتر از این میزان است.
پس از آن، مزارع و فعالیت های کشاورزی است که هیچ گونه مدرن سازی درخصوص آبیاری در آنها صورت نگرفته و کمی بیش از ۹۰ درصد از مصرف آب سالانه را به خود اختصاص می دهد. به علاوه، طی سال هایی که تحریم های اقتصادی علیه برنامه اتمی ایران اعمال شده، تأمین تجهیزات مدرن را با مشکل مواجه ساخته و عدم سرمایه گذاری در زیرساخت ها باعث شده تا وضعیت کیفیت و کمیت به شدت رو به وخامت گذارد.
منابع تکمیلی
بنابراین ایران باید از تمامی امکانات انسانی و مالی خود برای رویارویی با این چالش استفاده کند. به علاوه، ایران باید به دنبال منابع تکمیلی باشد. ایران براساس طرحی از متحد بزرگ خود، چین، کار انتقال آب از آبریز دریای خزر به سوی مناطق خشک مرکز کشور را آغاز کرده. این پروژه به ارزش ۱ ممیز ۵ میلیارد دلار که در آوریل ۲۰۱۲ آغاز شد، ظرفیت نقل و اتنقالات کنونی را که درحال حاضر ۲ ممیز ۱۱ میلیارد متر مکعب آب شیرین از آبریزهای دریای خزر و خلیج فارس را دربرمی گیرد، افزایش خواهد داد. ایران همچنین درنظر دارد آب دریای خزر را نمک زدایی و سپس آن را ازطریق خط لوله ای به طول بیش از ۵۰۰ کیلومتر تا منطقه بیابانی دشت کویر منتقل کند.
ولی ایران همچنین باید براساس تقاضا پیش برود و از راه‌حل‌هایی مشابه با راه حل همسایه و رقیب بزرگ اش، عربستان سعودی، که در سال های ۲۰۰۰ به اجرا گذاشت استفاده کند. به روز کردن زیرساخت های شهرهای بزرگ مستلزم راهکارهای خاصی است که درحال حاضر به نظر می رسد تنها شرکت های فرانسوی دارای چنین دانشی هستند.
به همین دلیل است که پادشاهی عربستان از مهندسان و تکنسین های برخی شرکت های فرانسوی مانند “وئولیا” در ریاض، شرکت “سوئز” در جده، و شرکت “سور” در مکه و طائف بهره برده است. در زمان حج، بیش از ۵ میلیون زائر از امکاناتی که توسط شرکت های فرانسوی در این کشور طراحی و ساخته شده استفاده می کنند.
ایران با ۷۰ میلیون جمعیت می تواند برای شرکت های فرانسوی به سرزمین فرصت ها تبدیل شود، چرا که تمامی زیرساخت های لازم باید بنا شوند. البته وضعیت بین المللی و منطقه ای گفتگوی اقتصادی با تهران را سخت کرده و ازسوی دیگر، رقبای چینی و آمریکایی نیز در انتظار نشسته اند. درحقیقت، ایران و چین یک همکاری استراتژیک را از زمان شاه با یکدیگر آغاز کرده اند و این همکاری پس از وقوع انقلاب ایران نیز تداوم داشته. اکنون ایالات متحده نیز ناگزیر درحال پیشروی به سوی یک ائتلاف منطقه ای است. با چه کشوری؟ با کشوری که تا همین چندی پیش در “محور شرارت” جای داشت و کاخ سفید حتی تصور نشست و برخاست با سران آن را هم نمی کرد.
منبع: لوموند، ۱۰ آوریل
