البرز محمودی
خبرگزاری ایسنا دیروز از “خودکشی یک دانشجوی همدانی در محوطه دانشگاه” خبر داد تا به این ترتیب در سه روز اخیر، این دومین خودکشی در میان دانشجویان باشد. پیش از این نیز در روز یکشنبه، “یک دانشجوی دکترای شیمی در دانشگاه شهید بهشتی تهران” وقتی به دلیل مشکلات مالی از سوی استاد خود مورد تحقیر قرار گرفت، ابتدا “تهدید به خودکشی” کرد و سپس در کمال ناباوری و در جلوی چشم همکلاسی ها “با خوردن سیانور” خود را کشت. به این ترتیب آمار خودکشی منجر به مرگ دانشجویان از سال 79 به دویست مورد رسیده است.
ایسنا به نقل از سرهنگ بهگذر، رییس پلیس آگاهی استان همدان تایید کرد که یک دانشجوی مرکز تربیت معلم شهید مقصودی همدان در محوطه دانشگاه “با سلاح گرم، اقدام به خودکشی کرد که خوشبختانه نافرجام ماند. ”
سرهنگ بهگذر، رییس پلیس آگاهی استان همدان در این خصوص گفته است: “علت دقیق خودزنی و نحوه تهیه سلاح کمری هنوز مشخص نشده است، چرا که این دانشجوی 20 ساله هم اکنون در اغما به سر می‌برد و قادر به صحبت کردن نیست. دانشجوی مذکور پس از این حادثه ابتدا به بیمارستان شهید مباشر کاشانی و سپس برای مداوای بیشتر به بیمارستان بعثت منتقل شد.”
در این میان اما مجید باقریان، رییس مرکز تربیت معلم شهید مقصودی به ایسنا گفته است: “وی دانشجوی ترم چهارم رشته علوم تجربی مرکز است که ساعت 14 روز گذشته پیش از حضور در کلاس، در محوطه دانشگاه و در مقابل همکلاسی‌های خود اقدام به خودکشی کرد.“
وی همچنین “عدم قبولی در گزینش و مشکلات استخدامی” را علت اقدام به خودکشی این دانشجو بیان کرد و گفت: ”دانشجویان تربیت معلم در طول تحصیل برای تدریس گزینش می‌شوند، البته دانشجوی مذکور با وجود عدم قبولی در گزینش، می‌توانست به تحصیل خود در این مرکز ادامه دهد. ”
روز یکشنبه در حالی بیشتر خبرگزاری ها از “خودکشی دانشجوی مقطع دکترای شیمی در دانشگاه شهید بهشتی” خبر دادند که “تابناک” به نقل از یکی از خوانندگانش زوایای دیگری از این خودکشی را منعکس کرد: آقای کشاورز، دانشجوی 35 ساله مقطع دکترای شیمی دانشگاه شهید بهشتی بود که متأسفانه به دلیل مشکلات مالی، ایشان توانایی تهیه رساله دکترای خود را نداشت و هنگامی که استاد وی این مطلب را می‌شنود، در جمع دانشجویان از او می‌پرسد که برای چه زنده مانده و او که تهدید به خودکشی می‌کند، در کمال ناباوری و در جلوی چشم همکلاسیان با خوردن سیانور خود را کشت.
تابناک همچنین نوشته است: تأسفبارتر آنکه امروز، شنبه 31 فروردین، هیچ واکنشی از طرف دانشجویان دانشکده علوم رخ نداد. تنها عمل دانشجویان، تهیه نامه‌ای انتقادی از طرف جمعی از دانشجویان دکترای دانشگاه شهید بهشتی بود که در خوابگاه نصب شد.همچنین در پیام دیگری که با امضای جمعی از دانشجویان دکتری دانشگاه شهید بهشتی به «تابناک» ارسال شده، آمده است: عصر چهارشنبه خبری تلخ در دانشگاه پیچید. شهروز کشاورز دانشجوی دوره دکترای شیمی، پس از یک مجادله لفظی با یکی از اساتید دانشکده علوم پایه به سرعت با ترکیب مواد اولیه سیانور، اقدام به خودکشی کرد. آن مرحوم، علیرغم داشتن سن بالای 35 سال و موفقیت در آزمون دشوار دکتری، فاقد همسر و محروم از کمترین پشتوانه مالی بوده است. البته این مسائل در جهت القای نابسامانی روحی وی نبوده و نیست ـ امری که عده‌ای در پی اثبات آن هستند تا از بار مسئولیت خود بکاهند ـ بلکه در مقام بیان این درد بی‌درمان است که نخبگان کشور ما با وجود تلاش‌های پیگیر و قابل ستایش، چگونه از حداقل تامین‌ها و برخورداری از کمترین و طبیعی‌ترین حقوق انسانی و شهروندی، بی‌بهره‌اند. این مشکلات از یک سو و برخورد بعضا توهین‌آمیز برخی از اساتید و به نوعی استثمار فکر و توان جسمی آنها، می‌تواند بر پیچیدگی وضعیت تحصیل نخبگان ما و افزایش مهاجرت آنان به هر کجا غیر از ایران بیفزاید.
خودکشی های ماههای اخیر
این دو مورد تنها موارد خودکشی در میان دانشجویان نیستند؛ پیش از این یک سایت محلی خبرداده بود که یک دختر دانشجوی اصفهانی در شهرکرد خودکشی کرده است. هرچند به نوشته این سایت خانواده فریناز 21 ساله که دانشجوی پزشکی بوده از هرگونه اظهار نظر خودداری می کنند اما گفته می شود “فریناز دو روز پیش از اقدام به خودکشی به خاطر حجاب از سوی ماموران مورد ضرب و شتم قرار گرفته و بازداشت شده بوده و پس از آزادی دست به خودکشی زده است.” مادر فریناز درباره انگیزه دخترش از خودکشی اظهار نظری نکرده و فقط گفته است که دوستان دخترش در این اقدام مقصرند.
پیش از این در دامغان نیز یک دانشجوی دیگر دست به خودکشی زد. به نوشته ایسنا، در پی اطلاع پلیس 110 دامغان مبنی بر خودکشی یک دانشجوی دختر در محل خوابگاه دانشجویی، مأموران در محل حاضر شده و مشاهده کردند که وی با استفاده از پارچه، خود را از در حمام خوابگاه حلق‌آویز کرده است.
بر اساس این گزارش، تلاش امدادگران اورژانس برای نجات دانشجو ثمری نداشت و وی فوت کرد. این دختر، 21 ساله، اهل و ساکن کرج و دانشجوی “میکروبیولوژی” دامغان بود.
یک وبلاگ نویس نیز در آبان سال گذشته خبر داد که دو دانشجو در پی فشار حراست دانشگاه خودکشی کردند که البته هر دو آنها زنده ماندند. این دانشجویان پس از چند بار احضار به حراست دانشگاه، دو و سه ترم از تحصیل محروم شده بودند.
سایت “آفتاب” گزارش داده بود که یک دانشجوی کارشناسی ارشد صنایع غذایی خود را از بالای ساختمان خوابگاه شش طبقه به طرف پایین پرت کرد و در دم جان باخت.این دانشجو که در خوابگاه شماره 11 دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران واقع در خیابان یوسف آباد حضورداشت با پرتاب خود از بلندی به زندگی اش خاتمه داد.
خودکشی در میان دانشجویان
به نوشته روزنامه ایران “از بهار ۷۹ تا اواخر سال گذشته ۲۰۰ دانشجو اقدام به خودکشی کردند و در نهایت ۱۸ نفرشان جان باختند.“
در این میان آمار سایت “جهان” وحشتناک تر است. به نوشته این سایت بر اساس بررسی های انجام شده از سوی دفتر مشاوره وزارت علوم، “خودکشی” دومین علت اصلی مرگ در بین دانشجویان ایرانی است. طبق گفته رئیس حراست کل وزارت علوم از هر 28 مورد خودکشی دانشجویی در ایران، 7 مورد مربوط به پسران و 21 مورد دیگر مربوط به دختران است.شاید کمی غیر قابل باور باشد، اما بر اساس آمار اعلام شده از سوی نهادهای دولتی، سالانه 4200 دانشجوی ایرانی خودکشی می کنند که بخشی از آنها به مرگ دانشجو منتهی می شود.
براساس نظر سنجی ای که میان هزار دانشجوی ایرانی انجام شده، بیست درصد دانشجویان حداقل پنج بار به خودکشی فکر کرده اند و کلا 61 درصد دانشجویان بین یک تا چندین بار به خودکشی فکر کرده اند.
براساس این تحقیق 4⁄43 درصد مشکلات اقتصادی و احساس تبعیض و دلایلی چون فقر، بیکاری، شهرستانی بودن و… را عامل تمایل شان به خودکشی دانسته اند.