یک نماینده مجلس شورای اسلامی هشدار داد که در صورت وقوع زلزله در تهران “تعداد زیادی از اهالی مناطق جنوبی پایتخت غرق خواهند شد.” محمد ضابطی طرقی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، وجود “قنات ها و فاضلاب در جنوب تهران” را دلیل بروز این مشکل احتمالی عنوان کرد.
او در توضیح این مسئله به خبرآنلاین گفت: “حوزه آبریز تهران شامل دشتی می شود که در حال حاضر در برگیرنده ورامین و شهر ری است و به عبارت دیگر بارندگی ها آرام آرام در این مناطق جمع شده و موجب ایجاد بزرگترین سفره های آب زیرزمینی در منطقه شهر ری و ورامین می شوند.”
ضابطی با اشاره به سرازیر شدن آب هایی از منطقه کرج و طالقان و جاجرود به سمت تهران، افزود: “این روند موجب افزایش حجم آب های موجود در حوزه های آبریز تهران می شود. متاسفانه در حال حاضر آبی که در سد کرج جمع شده است به جای آنکه ما در جلگه کرج شاهد زه کشی باشیم اما این آب ها وارد آب های زیرزمینی تهران می شوند. روند سرازیر شدن آب از مناطق کرج، طالقان و جاجرود به تهران نتیجه ای جز ایجاد اضافه بار برای تهران به همراه ندارد و از سوی دیگر آب های مناطق شمالی تهران نیز به دلیل سنگی بودن به سمت جنوب تهران حرکت می کنند، اتفاقی که موجب خطرناکتر شدن وضعیت اهالی جنوب تهران در زمان زلزله خواهد شد.”
این نماینده مجلس هشتم از بین رفتن قنات های تهران را نیز به عنوان دلیل دیگری برای تأیید گفته های خود مطرح کرد و گفت: “در گذشته قنات های بسیاری در تهران وجود داشت که متاسفانه هم اکنون اغلب این قنات ها بسته شده و دیگر فاقد کارآیی هستند و این موضوع نیز موجب شده است تا آب به سمت جنوب تهران حرکت کند و احتمال غرق شدن اهالی جنوب پایتخت در زمان وقوع زلزله افزایش پیدا کند.”
عضو کمیسیون بهداشت مجلس تاکید کرد: “به طور یقین اگر روزی زلزله تهران را بلرزاند، علاوه بر مشکلات معمول، غرق شدن اهالی جنوب شهر را نیز باید به لیست مشکلات ناشی از زلزله افزود.”
همزمان با هشدار این نماینده مجلس شورای اسلامی، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور نیز گفت که “ما نمی‌توانیم زلزله، سیل و خشکسالی را نادیده بگیریم چرا که اینها جزئی از حوادث طبیعی هستند و باید پیشگیری‌هایی در این زمینه برای ایجاد جامعه‌ای ایمن داشته باشیم.”
حسن قدمی، در نخستین همایش نقش رسانه در مدیریت بحران با بیان اینکه از 41 حادثه طبیعی در جهان 33 مورد از آن در ایران اتفاق می افتد، از اینکه در “برخی مواقع خبررسانی ناصحیح، استرس و تنش در جامعه ایجاد می‌کند” ابراز تاسف کرد.
خطر فعال شدن آتش فشان دماوند
علاوه بر خطر غرق شدن اهالی تهران در فاضلاب، دو روز پیش خبرگزاری مهر هم از احتمال فعال شدن آتشفشان دماوند در صورت وقوع زلزله در پایتخت خبر داد.
بر اساس این گزارش، زمین لرزه ها می توانند با به لرزه در آوردن “ماگما” منجر به انفجار آتشفشانها شوند؛ پدیده ای مشابه تاثیری که تکان دادن بطری بر نوشابه گازدار می گذارد. این تحقیق نشان می دهد که فوران آتشفشان ها پس از یک زلزله بزرگ، چهار بار بیشتر از هنگامی بوده که عامل محرک زلزله وجود نداشته است پس بدیهی است با لرزش تهران احتمال فعال شدن آتشفشان دماوند هم وجود دارد.
خبرگزاری مهر در ادامه گزارش خود به نقل از یک زمین شناس خبر از فعالیت آتش فشان دماوند داد: “خروج گاز از دهانه آتشفشان، فعال بودن چشمه های آب گرم در دامنه کوه و خروج گدازه از دهانه آتشفشان دلایل فعالیت آتشفشان است که کوه دماوند دو مشخصه آن یعنی خروج گاز و چشمه های آب گرم را دارد.”
این خبرگزاری متعلق به سازمان تبلیغات اسلامی همچنین از تشکیل جلسات مدیریت بحران استانداری تهران برای ارزیابی بخارهای دهانه دماوند و چشمه‌های جوشان کوهپایه آن خبر داد اما نوشت هنوز نتایج این جلسات اعلام نشده است.
سال هاست که وقوع زلزله احتمالی در تهران به یکی از دغدغه های اصلی ساکنان این شهر و مسئولان دولتی تبدیل شده و انواع و اقسام هشدارها و توصیه ها در این خصوص در رسانه ها مطرح می شود.
کابوس زمین لرزه برای تهران
به نظر می آید موضوع زلزله احتمالی تهران از معدود موضوعاتی است که دولت و اکثر کارشناسان درباره آن موضع مشترکی دارند؛ محمود احمدی نژاد، و کارشناسان زمین شناسی هم می گویند وقوع این زمین لرزه حتمی است و هم می گویند در صورت رخ دادن آن، می تواند به یکی از بزرگترین فجایع تاریخ جهان بدل شود.
ایران روی گسل های زمین لرزه متعددی قرار دارد و سالانه تعداد زیادی ازمردم کشورمان بر اثر وقوع زلزله جان خود را از دست می دهند.
کارشناسان و رسانه ها پیش بینی می کنند که در صورت وقوع زمین لرزه ای با قدرتی بیش از شش ریشتر در تهران، میلیون ها نفر از مردم پایتخت کشته می شوند.
سکونت اکثر تهرانی ها در ساختمان های غیر مقاوم در برابر زلزله، نامناسب بودن ساختار شهرسازی تهران برای امدادرسانی و کوچه ها و خیابان های تنگ و باریک، تراکم فوق العاده خانه ها و ساختمان ها، جمعیت بالا، سطح بالای آب زیرزمینی و ناآمادگی سازمان های دولتی و شهرداری برای مقابله با زلزله احتمالی و عواقب آن، از جمله عللی است که به گفته کارشناسان باعث افزایش تلفات این زمین لرزه خواهد بود.
براساس تازه‌ترین سرشماری که در آبان‌ماه امسال انجام شد، جمعیت تهران، پایتخت ایران به حدود ۱۳ میلیون نفر رسیده است.
پیش از این رئیس کل اورژانس کشور پیش بینی کرده بود که وقوع زلزله‌ای به بزرگی هفت ریشتر در تهران، هفت میلیون مصدوم برجای خواهد گذاشت و هیچ نهاد و سازمانی توانایی امدادرسانی به این تعداد صدمه دیده را نخواهد داشت.
قبل از او، معاون وزیر مسکن هشدار داده بود که درصورت وقوع زلزله‌ای ۶ تا ۷.۱ درجه در تهران، ۴۰ درصد ساختمان‌ها به ویژه ساخت‌وسازهای غیراصولی و بافت‌های فرسوده به طور کلی آسیب می‌بیند.
رئیس کل اورژانس کشور همچنین نسبت به بهم ریختگی پرسنلی درهنگام وقوع زلزله در تهران هشدار داده و تخمین زده بود که حدود ۶۰ درصد از پرسنل اورژانس کار خود را رها کنند.
غلامرضا معصومی البته خواستار آن شده که در شرایط فعلی برای پرسنل اورژانس کشور، تدابیر نظامی در نظر گرفته شود، چرا که به زعم او، کارکنان اورژانس از نظر امنیت خانواده خود در شرایط بحران با مشکل مواجه هستند.
قرار گرفتن استان تهران روی دو گسل زمین موجب شده که به گفته کارشناسان همواره زلزله‌ای در کمین این منطقه باشد؛ موضوعی که نگرانی ساکنان و مقامات را همیشه به دنبال داشته است.
اما در فروردین ماه ۸۹، زلزله در تهران با سخنان محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهوری اسلامی شکل تازه‌ای به خود گرفت. او با تاکید بر اینکه یک چهارم مردم استان تهران امکان زندگی در سایر نقاط کشور را دارند، از ساکنان پایتخت خواست موضوع مهاجرت از تهران را جدی بگیرند.
احمدی‌نژاد گفت که دست کم پنج میلیون نفر باید از تهران بروند تا این شهر خلوت شود و بتوان حوادث احتمالی همچون زلزله را در آن مدیریت کرد.
پس از این سخنان بود که بحث مهاجرت از تهران و انتقال پایتخت بالا گرفت و در خردادماه همان سال دولت اعلام کرد که در راستای اجرای طرح “خلوت کردن شهر تهران و انتقال پایتخت” دستور انتقال به ۳۲۶ شرکت دولتی ابلاغ شده است. همزمان اعلام شد که دولت بنا دارد ۲۰۰ هزار کارمندش را همراه با خانواده‌هایشان از تهران خارج کند.
اما مردادماه همان سال با وجود پایان یافتن مهلت تعیین شده، آمارها نشان دادند که تنها هزار نفر از این عده تهران را ترک کرده‌اند و انتقال همین عده به خارج از پایتخت نیز با اعتراض‌ها و مشکلاتی همراه بوده است.
