ژنو پایتخت سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در یکماه آینده میزبان دو نشست سرنوشت ساز برای ایران خواهد بود: نشست موسوم به “ژنو2” که پیدا کردن راه حل دیپلماتیک برای بحران سوریه را در دستور کار دارد و دیگری اولین نشست رسمی ایران با گروه 1+5 در خصوص برنامه هسته ای؛ نشست هایی که در هر دوی آنها، جمهوری اسلامی به عنوان یکی از طرف های درگیر محوریت دارد و یافتن راه حل در هر کدام می تواند به تغییر برخوردجامعه بین المللی با ایران منجر شود.
نشست اول، همان نشست دوستان سوریه یا “ژنو2” است که در نیمه نوامبر برگزار خواهد شد و ایران همچنان در تلاش است تا خود را به جمع شرکت کنندگان رسمی آن برساند؛ خواسته ای که شرط تحقق آن، موافقت آمریکا با حضور جمهوری اسلامی و منوط به رعایت پیش شرط هایی است.
بنا به گزارش رسانه ها، ماری هارف سخنگوی وزارت خارجه آمریکا دیروز در خصوص شرط این کشور برای حضور مقامات جمهوری اسلامی در نشست “ژنو 2” اعلام کرد: “اگر ایران توافقنامه ژنو را بپذیرد، آمریکا از حضور ایران در کنفرانس ژنو 2 حمایت می‌کند”.
او افزوده است: “اگر ایران علنا از بیانیه سال 2012 که خواستار استقرار دولت انتقالی در سوریه می‌شود، حمایت کند، واشنگتن از حضور ایران در کنفرانس صلح ژنو درباره سوریه استقبال خواهد کرد. ما بارها به طور شفاف نقش غیرسازنده ایران در بحران سوریه را متذکر شده‌ایم و انتظار ما این است که هر کشوری که در نشست ژنو 2 حضور می‌یابد باید توافقنامه ژنو را بپذیرد و علنا از آن حمایت کند. اگر – و این فقط یک اگر است – ایران توافقنامه ژنو را علنا بپذیرد و از آن حمایت کند، احتمالا حضور آنها در نشست ژنو را بررسی می‌کنیم. در این صورت، آمریکا با تمایل بیشتری، از حضور ایران در این نشست استقبال می‌کند”.
گفتنیست بر اساس توافقنامه این نشست، جامعه جهانی خواستار تشکیل دولت انتقالی در سوریه است اما درباره اینکه آیا بشار اسد باید قدرت را رها کند یا خیر، هیچ سخنی در میان نیست. در این توافقنامه تاکید شده که دولت دمشق و مخالفان باید با توافق دوجانبه اعضا دولت انتقالی را برگزینند.
موضوع حضور ایران در نشست موسوم به “ژنو2” پس از آن مطرح شد که آمریکا رضایت خود از نحوه خروج تسلیحات شیمیایی از خاک روسیه را اعلام کرد و آن را نشانه بهبود روند دیپلماتیک این کشور دانست.
در همین راستا روز گذشته علاالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی با معاون وزیر خارجه سوئیس که حافظ منافع آمریکا در ایران است گفت و گو کرد و خواستار مشارکت ایران در نشست شد.
به گزارش ایرنا، بروجردی گفته است: “جمهوری اسلامی ایران پیوستن سوریه به کنوانسیون منع استفاده از سلاح‌های شیمیایی و امحای سلاح‌های شیمیایی توسط این کشور را تحسین می‌کند”.این جمله او بدین معناست که ایران موافقت خود را با شرط آمریکا تا حدی علنی اعلام کرده اما هنوز حاضر به بیان شفاف آن نیست.
معاون وزیر خارجه سوئیس هم در این نشست گفته است: “سوئیس معتقد است کنفرانس ژنو 2 می‌تواند نقش قابل ملاحظه‌ای در محل مسئله سوریه داشته باشد و مذاکرات میان طرفین همراه با سپردن سرنوشت سوریه به مردم این کشور راه‌حل برون‌رفت از بحران است”.
اما ماجرای پیش شرط گذاری آمریکا برای جمهوری اسلامی با مخالفت طیف های راست افراطی در حکومت مواجه شده و خبرگزاری فارس که تریبون این جریانات به شمار می رود، در یادداشتی در این خصوص نوشته است: “واشنگتن و متحدینش به‌خوبی می‌دانند که بحران سوریه بدون مشارکت فعال جمهوری اسلامی ایران لاینحل باقی خواهد ماند. مقاومت اسلامی قدرت این را داشته که متحد خود را در قدرت حفظ کند و اگر حاضر به گفتگو با طرف‌های غربی و شورشی است، نه از سر اجبار بلکه از سر تعقل و تدبیر است؛غربی‌ها هنوز روشن نکرده‌اند که چگونه تروریست‌های سلفی را پای میز مذاکره در ژنو 2 خواهند آورد؟ اگر توافق بدون حضور آنها حاصل شود، قطعا آنها تمکین نخواهند کرد و از سوی دیگر حاضر شدن این گروه‌ها بر سر میز مذاکره بعید به نظر می‌رسد. اگر چنین است غرب چگونه می‌خواهد تروریست‌های سلفی را از سوریه براند؟ و اگر نراند چگونه می‌خواهد سخن از انتخاباتی آزاد بزند؟ واشنگتن نه در عرصه نظامی و نه در عرصه دیپلماتیک در سوریه دست برتر را ندارد و بنابراین در ژنو 2 هم دست برتر را نخواهد داشت. کاخ سفید باید توجه کند که در ژنو 2 به‌عنوان طرف بازنده شرکت می‌کند نه طرف برنده. از این رو باید درک درستی از جایگاه خود داشته باشد و با خودبرتربینی وارد مذاکرات نشود. سخنان هارف حکایت از ادامه خودبرتربینی کاخ سفید در عرصه سوریه دارد که البته به طور قطع در مسیر توافق مشکل ایجاد خواهد کرد”.
دیگر نشست سرنوشت سازی نیز که قرار است در ماه اکتبر در ژنو برگزار شود، دور جدید مذاکرات هسته ایران و گروه 1+5 است. در باره این نشست، تا کنون مقامات غربی اظهار نظر خاصی نکرده اند و تنها مایکل مان، سخنگوی کاترین اشتون طی روزهای گذشته از لزوم طرح پیشنهادات جدید از سوی ایران سخن گفته است.
با این حال، جمهوری اسلامی نیز به نقل از جواد ظریف، وزیر خارجه، از “به تاریخ پیوستن توافقات قبلی ژنو” سخن گفته و بر لزوم طرح مسائل جدید تاکید کرده است.
روز گذشته، روزنامه الحیات، چاپ لندن هم محتوای بسته جدید ایران را به نقل از منابع دیپلماتیک منتشر کرد.
الحیات نوشته است: “این بسته شامل موافقت ایران با توقف غنی‌سازی 20 درصدی، بستن تاسیسات هسته‌یی فردو و تحویل ذخایر اورانیوم آن به یک کشور بزرگ هسته‌یی، در مقابل تجهیز آن به میله‌های سوخت غنی‌شده 20 درصدی به منظور راه‌اندازی رآکتور تحقیقات پزشکی تهران و امضای پروتکل الحاقی مربوط به معاهده منع تکثیر سلاح هسته‌یی از سوی تهران است. در مقابل 1+5 متعهد می‌شود که حق ایران را در غنی‌سازی که بیش از پنج درصد نباشد، آن هم تحت نظارت بین‌المللی، به رسمیت بشناسد و در جهت لغو تحریم‌های اقتصادی بر اساس طرح گام به گام عمل کند تا به مرحله بازگرداندن پرونده هسته‌یی ایران از شورای امنیت به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برسد”.
