علی اصغر فانی، هنوز سرپرست وزارت آموزش و پرورش بود که بر “محرم‌سازی” مدارس دخترانه تاکید کرد و دیروز، چهارشنبه ۸ آبان، پس از حضور در جلسه هیات دولت و در قامت وزیر، به خبرنگاران توضیح داد که این طرح به معنای مسقف کردن مدارس دخترانه نیست.
در همین هفته دو مقام مسئول در وزارت آموزش و پرورش هم اظهارنظرهایی درباره حجاب و پوشش دانش‌آموزان داشته‌اند. از جمله اینکه در ورودی مدارس کشور، “منشور حجاب و عفاف” نصب خواهد شد و دانش‌آموزان و معلمان موظف خواهند بود به مفاد این منشور پایبند باشند. همچنین برای دانش‌آموزان و مدارس، “کارنامه حجاب” در نظر گرفته خواهد شد.
شاداب سازی یا مخفی کردن دختران در مدارس؟
محرم‌سازی یکی از طرح‌های جنجالی وزارت آموزش و پرورش در دولت احمدی‌نژاد است که در چند مدرسه هم به اجرا در آمد. به گفته بانیان و پیشنهاددهندگان این طرح، این موضوع به “آزادی عمل” بیشتر دختران دانش‌آموز و “شاداب سازی مدارس دخترانه” کمک می‌کند. همچنین عنوان شده بود که مدارس جدید دخترانه باید به گونه‌ای ساخته شوند که حیاط مدارس وسط ساختمان قرار بگیرد، به طوری که از ساختمان‌های اطراف امکان دیدن آن وجود نداشته باشد. سالن‌های ورزشی هم سرپوشیده شوند و ارتفاع دیوارها افزایش پیدا کند. اما برای “محرم‌سازی” بیش از ۴۰ هزار مدرسه دخترانه موجود در کشور، صدها میلیارد تومان اعتبار نیاز بود.
مرتضی رییسی، رییس سازمان نوسازی و معاون عمرانی وزارت آموزش و پرورش در سال ۱۳۹۰، برآورد اولیه برای اجرای این طرح را “حدود ۸۰۰ میلیارد تا یک هزار میلیارد تومان” ذکر اما اعتراف کرد که با فرض تامین اعتبار، محرم‌سازی در تمام مدارس ممکن نیست.
حالا وزیر انتخابی حسن روحانی هم به این طرح معتقد است و در اولین اظهارنظرهایش در مقام وزارت، از “محرم‌سازی” گفته است؛طرحی که منتقدان زیادی هم دارد که می‌گویند این دیوار‌های بلند و بی‌روح و مخفی کردن دختران در حیاط‌های کوچک علاوه بر اینکه به کودکان شادی نمی‌بخشد، باعث دلزدگی آنها از محیط تحصیل نیز می‌شود.
علی‌اصغر فانی هفته گذشته هم در گردهمایی مدیران کل ستادی و اجرایی سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور بر محرم‌سازی مدارس دخترانه تاکید کرده بود. در حاشیه جلسه هیات دولت روز چهارشنبه خبرنگاری از او پرسید: آیا شما اعلام کرده‌اید که قرار است مدارس دخترانه مسقف شود؟ که وزیر آموزش و پرورش پاسخ داد: “خیر، بنده چنین حرفی نزده‌ام، قرار هم نیست که مدارس دخترانه مسقف شوند بلکه تلاش می کنیم در مدارس دخترانه طرح محرم‌سازی انجام شود.”
کارنامه حجاب برای مدارس و دانش‌آموزان
مدیر کل فرهنگی و هنری وزارت آموزش و پرورش هم از تدوین “منشور حجاب و عفاف” خبر داده که به عنوان یک کتیبه در ورودی مدارس نصب می‌شود تا در معرض دید مخاطبان قرار بگیرد.
به گفته محمد ابراهیم محمدی، این منشور لازم‌الاجراست و در آن بر حجاب، عفاف، حیا و غیرت برای دانش‌آموزان دختر و پسر تاکید شده است.
او می‌گوید: “مدیرانی که نسبت به رعایت حجاب در مدرسه توجه بیشتری داشته باشند، مورد تقدیر قرار خواهند گرفت. همچنین قصد داریم کارنامه حجاب برای مدرسه درنظر بگیریم.”
محمدی توضیح می‌دهد: “برنامه‌ای هم در جهت عبرت‌آموزی دانش‌آموزان از افرادی که با عدم‌رعایت حجاب و عفاف دچار معضلات و مشکلات اجتماعی شده‌‌اند و از جایگاه ارزشمندی که به لحاظ اخلاقی، درسی و توانمندی‌های علمی و هنری داشتند، سقوط کرده‌اند درنظر گرفته شده است که می‌تواند به‌عنوان تلنگری برای دانش‌آموزان باشد.” برنامه دیگر آنها، تهیه بسته تصویری با موضوع شناساندن “اهداف رسانه‌های بیگانه از ایجاد بی‌تفاوتی دانش‌آموزان نسبت به رعایت حجاب” است.
این مقام وزارت آموزش وپرورش در خرداد ماه امسال وعده اجرای این طرح را داده بود.
معاون پرورشی وزارت آموزش و پرورش اما از این هم فراتر رفته و پیش از این گفته بود که کارنامه حجاب علاوه بر مدارس برای دانش‌آموزان هم درنظر گرفته شده است.
حسین هژبری مهر ماه امسال گفته بود: “کارنامه‌ای با عنوان حجاب و عفاف در اختیار مدیر مدرسه است که با توجه به معیارهایی همچون رعایت حجاب، اقامه نماز و… پیشرفت و رشد دانش‌آموز را در کارنامه ذکر می‌کند.”
او اضافه کرده بود: “طبق برنامه‌های پیش‌بینی شده قصد داریم آن دسته از دانش‌آموزان که در رعایت حجاب کوشا هستند به عنوان دانش‌آموزان الگو معرفی شده تا بر روی سایر همکلاسی‌های خود اثرگذار باشند.”
صرف هزینه برای محرم‌سازی با چه منطقی؟
هنوز بر سر این فرضیه که استتار مدارس دخترانه با دیوارها و ساختمان‌ها منجر به آزادی و شادی بیشتر دانش‌آموزان می‌شود، تردیدهای بسیاری وجود دارد. سوی دیگر این ماجرا، هزینه‌ای است که صرف این طرح خواهد شد، آن هم در وزارتخانه‌ای که با مشکلات مالی عمده دست و پنجه نرم می‌کند.
طبق آخرین آمار اعلام شده بیش از هشت هزار مدرسه کشور باید تخریب و یا بازسازی شوند و بیش از 15 هزار مدرسه نیاز به مقاوم‌سازی دارند. همین امسال دانش‌آموزان ایرانی در حالی سال تحصیلی جدید را آغاز کردند که کماکان یک سوم از کلاس‌های مدارس کشور با بخاری‌های نفتی و گازی گرم می‌شوند؛ آن هم با سابقه دلخراش آتش گرفتن کلاس‌ها بر اثر بخاری‌های غیراستاندارد. بسیاری از مدارس کشور هم از حداقل استانداردهای فضای آموزشی و امکانات بی‌بهره هستند که به نظر نمی‌رسد اساسا محرم‌سازی در آنها،معنایی پیدا کند.
در سوی دیگر ماجرا، دانش‌آموزان دختر به دلیل اجبار در رعایت موازین پوشش اسلامی در تمام دوران تحصیل با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستند که از جمله پیامدهای آن، ناهنجاری‌های رشد است؛ چرا که امکان بازی و ورزش به طور آزادانه از آنان سلب می‌شود. البته مدیران حامی طرح محرم‌سازی، وعده داده‌اند که با اجرای این طرح، مشکلات جسمی و روحی دانش‌آموزان دختر بر اثر کم‌تحرکی برطرف خواهد شد اما آیا امکانات موجود، اساسا اجازه اجرای چنین طرح پرهزینه‌ای را خواهد داد؟ چه تضمینی وجود دارد که این صرف هزینه به نتیجه منجر شود؟
