سفیر سابق سوئیس در ایران از سفر سه روزه خود به تهران بازگشته. این سفر توسط “دبیرخانه فدرال امور اقتصادی سوئیس” [Seco] برای شرکت ها و کارفرمایان سوئیسی که به بازار ایران علاقه مندند انجام شده بود. او معتقد است که فرصت ها بسیارند، ولی فعلاً باید منتظر توافق نهایی در پرونده اتمی بنشینیم.
لیویا لو، مسؤول روابط دوجانبه دبیرخانه اقتصادی سوئیس، دوشنبه صبح در برن پذیرای ما شد. سفیر سابق سوئیس در ایران [از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳] به همراه یک هیأت دیپلماتیک و اقتصادی سوئیسی سفری سه روزه به تهران داشته است. در حدود ۲۰ نفر در این هیأت حضور داشتند. در بیش از ۱۰ سال اخیر این اولین دیدار رسمی از کشور آیت‌الله‌هاست. او در مصاحبه با لوتان به سؤالاتی درخصوص جزئیات این سفر پاسخ داده است.
هدف از این سفر چه بود؟
هدف از این سفر بررسی روابط اقتصادی موجود میان سوئیس و ایران و همچنین بررسی شرایط محلی در صورت عقد توافق نهایی میان ایران و قدرت های جهانی بود. ما با مسؤولان ایرانی ملاقات کردیم: نمایندگان وزارت خارجه، وزارت اقتصاد، وزارت بهداشت و همچنین نمایندگان بخش‌های خصوصی.
نتیجه سفر چه بود؟
من بسیار راضی هستم. همه متوجه ویژگی‌های بازار ایران شدند و تصویری واقع‌گرایانه از فرصت‌ها و همچنین چالش‌های موجود به دست آوردند. اعضای هیأت به این مسأله واقف اند که همه چیز بستگی به نتیجه مذاکرات اتمی دارد. این توافق برای رفتن به گام بعدی بدون زیر پا گذاشتن تحریم‌های بین المللی ضروری است.
چه چیزی باعث شده تا بازار ایران تا این حد جلب توجه کند؟
ایران کشور بزرگی است و تقریباً ۸۰ میلیون نفر جمعیت دارد. سطح تحصیل در این کشور بالاست. ایران کشوری غنی است که ذخایر هنگفتی از نفت و گاز دارد. به همین دلیل، فرصت های بسیاری برای شرکت های سوئیسی وجود دارد: زیرساخت ها، حمل و نقل، فن آوری و غیره. ایران همچنین بازار خوبی برای کالاهای مصرفی مانند دارو و مواد غذایی است. در بخش توریستی نیز می توان همکاری‌هایی را میان دو کشور آغاز کرد.
از زمانی که شما از ایران بازگشته‌اید، چه چیزی در این کشور تغییر کرده؟
بدون شک جوّ این کشور بسیار خوش بینانه تر شده. و تعداد هیأت های اقتصادی که این روزها به ایران سفر می کنند افزایش یافته. ما در مدت اقامت مان به صورت اتفاقی با هیأت های آلمان و ایتالیا روبرو شدیم. نباید فراموش کرد که برای اروپایی که در بحران قرار دارد، بازار ایران بازاری جالب توجه است. البته ایرانیان برای پیشرفت منتظر ما ننشسته اند. آنها از ۳۵ سال پیش با تحریم های آمریکا، از سال ۲۰۰۶ با تحریم های سازمان ملل و از سال ۲۰۱۰ با تحریم های اروپا روبرو بوده اند و به همین دلیل می دانند چطور گلیم خود را از آب برون بکشند. آنها تولیدات داخلی را افزایش داده‌اند و با کشورهای آسیایی، به ویژه چین، روابط تنگاتنگی برقرار کرده‌اند. بازار ایران رها نشده و رقابت در آن وجود دارد.
آیا شما احساس کردید که اقتصاد ایران دچار رکود شده؟
من این رکود را به ویژه زمانی که سفیر بودم احساس کردم. در سال های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ تورم بیش از ۴۰ درصد بود و پول رایج این کشور به سرعت ارزش خود را ازدست داد. ولی از زمان انتخاب رییس جمهور روحانی شرایط بهتر شده. امروز تورم در حدود ۱۵ درصد است و ریال ثبات پیدا کرده. ولی کاملاً مشخص است که رشد اقتصادی ایران بوسیله تحریم‌ها دچار رکود شده.
آیا مسأله حقوق بشر می تواند به مثابه ترمزی برای روابط اقتصادی میان دو کشور باشد؟
حتی اگر توافق نیز بر سر پرونده اتمی ایران انجام شود، مسأله حقوق بشر یکی از مسایل مهم خواهد بود؛ درست به مانند تحریم‌هایی که درخصوص این مسأله علیه ایران اعمال شده.
نظر ایرانیان در مورد سوئیس چیست؟
سوئیس از شهرت خوبی در ایران همانند دیگر کشورهای خاورمیانه برخوردار است. بیطرفی سوئیس در ایران قابل تحسین است؛ به ویژه از زمانی که در ایران حافظ منافع آمریکا شده. سوئیس همواره سعی کرده تا میان این دو کشور گفتمان برقرار کند و این مسأله در تهران بسیار حائزاهمیت است.
آیا حافظ منافع آمریکا بودن در این منطقه یک امتیاز محسوب می شود؟
علی رغم پیچیدگی روابط این دو کشور، آمریکا همواره از دید ایرانیان کشور مهمی بوده. به همین دلیل است که آنها از اینکه روی کشوری مانند سوئیس برای برقرار کردن حداقل گفتمان ممکن حساب کرده اند خوشحال اند. ایرانیان خوب می‌دانند مسایل را از هم تفکیک کنند. آنها سوئیس را مسؤول سیاست تعریف شده توسط واشنگتن نمی دانند.
مردم ایران چه دیدی نسبت به شرکت های سوئیسی دارند؟
کیفیت محصولات سوئیسی همواره در ایران مورد تعریف و تمجید قرار داشته. زمانی که آنها به سوئیس فکر می‌کنند، در ذهن‌شان ساعت و ابزارآلات دقیق تداعی می‌شود. به عنوان مثال به شکلات‌های باکیفیت، ماشین‌آلات و محصولات دارویی فکر می‌کنند. آنها همچنین از سوئیس ممنون‌اند، چرا که از سه سال پیش تاکنون تحویل دارو به ایران را انجام داده تا این کشور کمبود آن را احساس نکند.
امروز هیأت‌های اقتصادی بسیاری به ایران سفر می‌کنند. آیا سوئیس از موقعیت خوبی برخوردار است؟
به نظر من، زمان بندی ما برای انجام این سفر بسیار خوب بود، زیرا ما درست پس از اعلام خبر پیش‌توافق لوزان به ایران سفر کردیم. استقبال از هیأت ما نیز بهتر از دیگر هیأت‌هایی بود که از نظر تعداد افراد نیز بسیار بیشتر از ما بودند.
لوتان، ۹ مه ۲۰۱۵
