حمید احدی
امروز در جلسه استیضاح وزیر کشور علی کردان، محمود احمدی نژاد روی باسکول می ایستد. ناظران سیاسی معتقدند رییس جمهور بر سر ماجرای وزیر کشور خود وزن و اعتبار قابل توجهی را از دست داده و حتی اگر در آخرین لحظات با استعفای علی کردان یا دخالت رهبر جمهوری اسلامی از این وزن کشی نجات یابد، باز نخواهد توانست مساله دار شدن خود با بخش قابل توجهی از جناح راست را کتمان کند.
کیهان در سرمقاله روز سه شنبه خود نوشته: “قای کردان درباره مدرک تحصیلی خود با نمایندگان مردم صادق نبوده است و این به تنهایی برای تردید جدی در وزارت ایشان کافی است.… اعتراض آن است که چرا درباره مدرک تحصیلی خود اظهارات خلاف واقع داشته است؟ مدرک دکترای جناب کردان جعلی است و این اتهام دیگری افزون بر اظهارات خلاف واقع ایشان است.“
کیهان افزوده: “البته، آقای کردان می فرمایند که از جعلی بودن مدرک تحصیلی خود باخبر نبوده اند! بسیار خوب! می پذیریم! اما از این که بدون طی مراحل تحصیلی و بی آن که دروس مربوطه را خوانده باشند، مدرک دکترا گرفته اند که باخبر بوده اند ! آیا جناب کردان نمی دانسته اند که لازمه کسب درجه دکترا، طی دوره های لیسانس و فوق لیسانس بوده است؟! خب! وقتی ایشان فاقد مدارک یاد شده هستند چگونه ادعا می کنند از جعلی بودن مدرک دکترای خود بی خبر بوده اند؟ …آقای کردان با بهره گیری از دکترای جعلی بر کرسی دانشیاری “حقوق اساسی دانشگاه آزاد اسلامی” نشسته است. آیا این اقدام قانون شکنی نیست؟”
برخی کارشناسان معتقدند داستان علی کردان ریشه ای عمیق تر از حوادثی دارد که در روزها و هفته های گذشته در صفحات روزنامه ها منعکس شده. این ماجرا در نهایت شدیدترین لطمه ها را به دولت احمدی نژاد زده و باعث متهم شدن وی و همکارانش – آن هم از سوی متحدان دولت - به دروغ گوئی و فریبکاری شده است؛ صفاتی که احمدی نژاد معتقد بود دولت وی به هیچ روی به آن مبتلا نیست.
پس از عزل پورمحمدی
کم نیستند کسانی که ریشه ماجرا از زمانی پی گیری می کنند که احمدی نژاد با خودسری کامل و بدون رعایت هیچ مقامی مصطفی پورمحمدی وزیر کشور را از مقام خود برکنار کرد. اعلام برکناری پورمحمدی در حالی که هنوز انتخابات دور دوم مجلس برگزار نشده بود باعث شد برخی مقام های عالی حکومتی بکوشند رییس جمهور را از تصمیم عجولانه خود باز دارند. اما دریافت این تذکر تنها آن قدر اهمیت داشت که رییس جمهور همزمان با اعلام نتایج انتخابات، برکناری وزیر کشور را هم اعلام داشت. حسین هاشمی رییس ستاد تبصره 13 که در آن مقام نشان داده بود شهامت فراوانی در نادیده گرفتن مقررات قانونی برای اجرای دستورات رییس جمهور دارد، کسی بود که احمدی نژاد تصمیم گرفت در راس وزارت کشور بگذارد و نتوانست و محمد رضا رحیمی رییس دیوان محاسبات دومی نفر بود. رحیمی آن قدر وزارت خود را قطعی می دانست که حتی لازم ندانست از مجلس برای ریاست دیوان محاسبات [ که توسط حدادعادل بدان جا گمارده شده بود] استعفا دهد و یا هیات رییسه جدید را در جریان بگذارد. اما رحیمی هم، که دارای پرونده تخلفات بزرگی از زمان انتخابات ریاست جمهوری 76 است، نتوانست در جائی بنشیند که احمدی نژاد می خواست.
گفتنی است که مطابق عرف جمهوری اسلامی، باید وزیران خارجه، دفاع، کشور، ارشاد و اطلاعات با نظر رهبری تعیین شوند. گرچه که مطابق اطلاعات فاش شده ایت الله خامنه ای در زمان دولت احمدی نژاد، از اظهار نظر مستقیم درباره افراد انتخابی خودداری می کند و غالبا به جمله “مخالفتی ندارم” بسنده می نماید.
در چنین شرایطی بود که محمود احمدی نژاد علی کردان را که قبلا از سوی وی به معاونت وزارت نفت گمارده شده بود تا “مافیای نفتی” را از آن جا دور کند، معرفی کرد. کم نبودند تحلیلگرانی که معتقد بودند این انتخاب نوعی معامله سیاسی و جلب نظر علی لاریجانی رییس مجلس است که سال ها کردان در صدا و سیما معاون با اقتدار وی بود و گفته می شد لاریجانی خود با وزارت وی نظر مساعد داشته است. چنان که وقتی هم کردان دچار معضل شد یکی از مشاوران رسانه ای رییس جمهور گفت مسوولیت کردان بیشتر از آن که به عهده احمدی نژاد باشد با لاریجانی است که سال ها وی را در مقام معاونت خود با همین مدرک دکترا پذیرفته است.
افشاگری اول
انتخاب کردان، حتی اگر معامله ای سیاسی هم خوانده شود، مشکلات بزرگی برای دولت داشت. اول از همه مشکل مشاوران اصلی و نزدیک احمدی نژاد بود [از جمله برادرش که نقش رییس بازرسی دفتر رییس جمهور را بازی می کرد و با بهانه کردن بیماری قهر کرد و رفت] که بعد از افشای ماجرای مدرک جعلی کردان لازم نمی دیدند که رییس دولت خود را خرج کسی مانند کردان کنند که از هم باندهای مستقیمشان هم به حساب نمی آمد. این اختلاف رای به شکافی بزرگ در دولت انجامید تا جائی که گروهی غیبت سه هفته ای غلامحسین الهام سخنگوی دولت و فرد نزدیک به احمدی نژاد را هم به همین مساله مربوط می دانند.
این گروه از مخالفان کردان، که گوی کیهان سخنگویی آنها را به عهده گرفته بود، به دادن تذکر به رییس دولت اکتفا نکردند بلکه با فاش کردن مذاکرات کردان با مدیرعامل کرسنت، اولین ضربه را فرود آوردند. افشای این خبر که علی کردان بعد از رفتن به وزارت کشور هم مذاکرات صادرات گاز با این شرکت اماراتی متهم به “رشوه دهی” را دنبال کرده و با مدیرعامل کرسنت به گفتگو نشسته و قراردادی را به جریان انداخته که دولت احمدی نژاد سه سال پیش با سروصدای بسیار آن را نشانه فساد دولت سابق خوانده بود، چیزی نبود که از عهده هر روزنامه و یا هر گروه سیاسی برآید.
کیهان در افشای این خبر چند نکته دیگر را هم فاش کرد. اول آن که بر اساس شنود جلسه محمد رضا رحیمی [نامزد وزارت کشور و فعلا معاون حقوقی رییس جمهور و همان کس که پرونده کرسنت را برملا کرده و بابت لغو آن ادعا کرده بود که دویست میلیارد دلار به کشور سود رسانده است] به دلیل دوستی با کردان در جلسه گفتگو با مدیرعامل کرسنت حضور داشته است.
علی کردان در پاسخگوئی به افشاگری کیهان نامه تندی نوشت و شنیده شد در پی تهدید مدیر کیهان به این که افشاگری های جدیدی در کار خواهد بود، مقامات بالاتر پادرمیانی کردند و حملات متقابل متوقف شد..
اگر این افشاگری به اندازه کافی دولت را به رعایت برخی از ظواهر عرفی و قانونی متوجه نکرد، انتصاب مصطفی پورمحمدی [وزیر سابق کشور] به ریاست سازمان بازرسی کشور توسط رییس قوه مقننه خود نشانه ای معنادار بود. به علاوه، در فاصله این ضربه تا پایان تعطیلات مجلس و اوج گیری دوباره زمزمه استیضاح کردان، حوادثی هم در وزارت کشور گذشت که نشان داد هشدار ها بر کردان اثر ندارد و وی به ترتیبی که کاملا معلوم بود به دستور رییس جمهور صورت گرفته سردار افشار را نیز از معاونت سیاسی و رییس ستاد انتخابات برکنار کرد و با قدرت به تغییر استاندارانی پرداخت که به گفته دولتیان احمدی نژاد انتظار داشت که پورمحمدی آن ها را از وزارت کشور دور کند اما وی تعلل کرده بود.
کردان زمانی این اقدام را انجام داد که دویست نماینده مجلس در نامه ای برای نخست بار در جمهوری اسلامی یک وزیر برکنار شده را مورد تجلیل قرار داده و پورمحمدی را یکصدا فردی اصولگرا و قوی توصیف کرده بودند.
موتور روش شد
با این مقدمات و در ظاهر با پافشاری علی مطهری نماینده اصولگرای تهران که در هیچ زمانی از مخالفت با وزارت علی کردان دست برنداشت، اما در عمل با پشتیابی بانفوذترین نمایندگان مجلس، رییس جمهور در مقابل این انتخاب قرار گرفت که یا کردان را مجبور به استعفا کند و یا با خطر رای اکثریت مجلس علیه وزیر خود روبرو شود. احمدی نژاد در این زمان به تحلیلی تازه متوسل شد. به نظر وی رای اعتماد مجلس به کردان و استیضاح بعدی وی یک توطئه بوده برای سرنگونی دولت وی. چرا که فقط در چنین صورتی مطابق اصل 136 قانون اساسی، قبل از انتخابات ریاست جمهوری وی مجبور می شود که تمامی وزیرانش را در برابر مجلس قرار دهد و برایشان رای اعتماد بخواهد. کاری که در وضعیت فعلی پیداست که به زیان دولت و رییس آن تمام می شود و غیرممکن است تمام وزیران وی رای اعتماد بگیرند.
به این ترتیب محمود احمدی نژاد اعلام داشت که با تمام نیرو برای دفاع از وزیر کشور در مقابل استیضاح برمی خیزد و به مجلس می رود. از سوی دیگر کردان و دوستش محمد رضا رحیمی در مقام معاون پارلمانی و حقوقی رییس جمهور این وظیفه را به عهده گرفتند که به هر ترتیب با مجلسیان کنار آیند و شرایط را به گونه ای آماده کنند که سرانجام احمدی نژاد و کردان قوی تر از پیش از جلسه استیضاح به در آیند. سه شنبه پیش چنین به نظر می رسید.
این سئوال که از سه شنبه هفته گذشته تا این سه شنبه چه شد، در رسانه های چند روز گذشته بارها تکرار شده است. آفتاب یزد به یادآورده که سه‌شنبه 7 آبان ماه 87 روزنـامـه اصـولـگرای رسالت در صفحه نخست خود گزارشی از نشست مشترک هیئت دولت با استانداران منتشر نمود که در ابتدای آن آمده بود: “ محمود احمدی نژاد در نشست مشترک هیئت دولت با استانداران طـی سخنـانی با دفاع از علی کـردان وزیـر کشور، اعلام کرد که روز اسـتـیضاح برای دفاع از وی به مجلس می‌رود.” در بخش دیگری از این خبر که به نقل از خبرگزاری فارس در این روزنامه به چاپ رسید آمده بود: “استیضاح، حق قانونی نمایندگان است اما من در روز استیضاح از وزیر کشور در مجلس دفاع خواهم کرد.“
اما دوشب قبل رئیس جمهور در گفتگویی تلویزیونی اعلام کرد چون استیضاح کردان را قبول ندارد در جلسه روز سه‌شنبه مجلس شرکت نخواهد کرد.
وی در دفاع مجدد از وزیر کشور خود تصریح کرد “به عقیده من آقای کردان مظلوم واقع شد چرا که تاکنون به کسی تا این حد توهین نشده بود” و در بخش دیگری از اظهارات خود گفت: “ از صبحی که ایشان مشغول کار شد درباره مدرک او بحث های زیادی کردند و ماجرا تا امروز نیز ادامه داشته است. چقدر لطیفه و جوک ساختند و تحقیر و توهین انجام شد.”
پاسخ این سئوال که چرا احمدی نژاد به مجلس نمی رود از زبان یک عضو جناح راستی کمیسیون امـنیت ملی مجلس ”بی فایده بودن” دفاع از کردان ذکر شده است. کرمی راد گفته رئیس جمهور پس از اطمینان از جدیت مجلس در عزل کردان، تصمیم به عـدم حـضـور در جلـسه امروز گرفته اسـت.
علی کرمی‌‌راد از امضا کنندگان طرح استیضاح وزیر کشور در گفتگو با ایلنا افزوده: “رسایی، زارعی و آقا تهرانی که روز یکشنبه برای قانع کردن رئیس‌‌جمهوری به عزل یا استعفای وزیر کشور، به دیدار محمود احمدی نژاد رفته بودند به رئیس‌‌جمهوری اعلام کردند که اگر استعفا صورت نگیرد، اجماع عمومی مجلس بر استیضاح کردان اسـت.“
تیر خلاص
اما آن چه می توانست تیر خلاصی به وزارت علی کردان و در عین حال به روابط مجلس و دولت، و در مرحله ای بالاتر در روابط احمدی نژاد با جناح راست به حساب آید، حادثه ای بود که روز پنجشنبه در مجلس رخ داد و این بار افشای آن به عهده یک نماینده دیگر جناح راست افتاد، نماینده عضو فهرست رایحه خوش خدمت که گروه اصلی هوادار احمدی نژاد بودند.
عوض حیدر پورنماینده مردم شهرضا در مجلس شیشه عمر وزارت عوضعلی کردان را در دست داشت، وقتی که سیلی محکمی در گوش مدیر کل دفتر دولت در مجلس نواخت که صدای آن همه جا پیچید و اعلام داشت این کار را کرده که صدایش بپیچد. افشای این که نماینده دولت [کارمند محمد رضا رحیمی معاون پارلمانی و حقوقی رییس جمهور که به این گونه امور هم شهرت دارد] خواسته است در مقابل چک پنج میلیونی به نماینده مجلس، از وی امضای دومی هم بگیرد که استیضاح وزیر را پس گرفته است، دیگر چیزی نبود که بتوان از آن گذشت. مگر رحیمی که باز هم با صدور نامه ای سعی خود کرد و این بار با تمسخر کیهان روبرو شد.
در پاسخ نامه معاون حقوقی و امور مجلس رییس جمهور نوشته شده بود که مطالب مطرح شده توسط نماینده شهرضا کذب محض است. اما نماینده شهرضا ایستاد که رئیس جمهور باید با مسببین این اقدام در دفتر دولت در مجلس برخورد کند.
نمانیده افشاگر در پاسخ ادعای رحیمی ضمن نادرست خواندن وی گفت: “بنده دقیقا آن برگه‌ها را که نماینده دولت داد خواندم و امضا کردم؛ وقتی آقای عباسی نامه رسید و نامه انصراف از استیضاح را به من داد، این دو نامه را روی هم گذاشته بود و عباسی کسی است که او را آدم ضعیفی می‌دانم. او وقتی آن دو برگه را به من داد، متوجه شدم که برگه دوم برگه انصراف از استیضاح است، اما آن را مطرح نکردم و امضا کردم تا ببینم برخورد دوستان ما در دفتر دولت در مجلس به چه صورت است و 5 دقیقه پس از امضا کردن آن نامه به آقای عباسی مراجعه کردم و از وی خواستم که برگه رسید را به من بدهد.“
این نماینده مجلس خاطر نشان کرد: “مدیر کل دولت آدم ضعیفی است و فکر می‌کنم در این مسیر هم ضعیف‌کشی خواهد شد و شاید آنقدر عدالت و انصاف وجود نداشته باشد که با ریشه فتنه برخورد شود. در این میان عباسی ضرر کرد، عباسی گریه کرد و خطاب به من با اشاره به جانباز بودن خود گفت “مرا ببخش” من هم خطاب به عباسی گفتم که او را بخشیدم و اصلا نمی‌خواهم موضوع شما را مطرح کنم.“
در این میان کوشش رحیمی به سنگ خورد چرا که علی لاریجانی در واکنشی که نشان می داد به صحت کدام بخش از گفته ها اطمینان یافته ورود عباسی را به مجلس ممنوع کرد. چاره ای نمانده جز آن که احمدی نژاد هم عباسی را برکنار کند.
سپس، صدای حیدر پور عضو رایحه خوش خدمت در فضای مجلس پیچید که خطاب به احمدینژاد رئیس‌جمهور گفت: ”اگر شما با آقای کردان برخورد کرده و او را از کار برکنار کردید، به قول دوستان فعال در عرصه کامپیوتر 5 میلیون رأی برای انتخابات آینده «سیو» می‌کنید و چنانچه روز سه‌شنبه بخواهید از ایشان دفاع کنید، دیگر شما در واقع بر شاخ نشسته‌اید و بن می‌برید. ما غصه می‌خوریم که وضعیتی پیش بیاید که معاون حقوقی شما مطالبی کاملا نادرست و دروغ را به بنده نسبت بدهند و پیش از آنکه به بنده داده شود در رسانه‌ها منتشر شود.“
وی افزود: “اگر آقای احمدینژاد خودش آقای کردان را برکنار نکند، بداند که روز سه‌شنبه در مجلس کسی به دفاع ایشان گوش نمی‌دهد و دفاع آقای احمدینژاد از کردان مساوی با از بین بردن میلیون‌ها رأی برای دولت اصولگرا و آقای احمدینژاد خواهد بود.“
نماینده مردم شهرضا در مجلس گفت: “برای احمدینژاد غصه می‌خورم و دلم می‌سوزد که وزیر کشورش آنطوری باید امضا بگیرد و معاون حقوقی و امور مجلسش هم یک مشت حرف کذب و دروغ منتشر کند و به رسانه‌ها بفرستد. “
چنین بود که برای احمدی نژاد چاره ای نماند جز آن که خود را از جلسه استیضاح کنار بکشد.
پایان ماجرا
سرانجام روز موعود نزدیک شد. تا آخرین ساعات دیشب کسانی از رهبران جناح راست و افراد با نفوذ کوشش داشتند تا بلکه با گفتگو با احمدی نژاد و کردان کاری کنند که موضوع به جلسه استیضاح نکشد. آیا در زمانی که شهر و نمایندگانش در خواب بوده اند این گفتگو ها به نتیجه رسیده و صبح با اعلام خبر استعغا کردان، هواداران احمدی نژاد نفسی می کشند؟
همان روزنامه رسالت در حالی که در ماه های اخیر سردرگم ترین دوران خود را می گذارند در آخرین سرمقاله خود [در حالی که سعی کرده است نه رییس دولت را ناراضی کند و نه مجلسیان را] نوشته: “احمد توکلی اخیرا گفته است احمدی نژاد مثل موتور بنزی است که روی ژیان کار گذاشته باشند، من می خواهم این نکته را اضافه کنم که احمدی نژاد همچنین مرد دوربرگردان هاست. خاطرم هست روزی که شهردار بود معضل ترافیک بخشهایی از شهر تهران را با چند دوربرگردان ساده حل کرد.مسئله کردان نیز با یک دوربرگردان رئیس جمهور قابل حل است و این موتور بنز پشت چنین راه بندان هایی متوقف نمی شود.“
اما این دور برگردان حتی زمانی که هواداران با نفوذ باقی مانده رییس جمهور در مجلس [آقا مرتضی تهرانی، رسائی و… به دیدار احمدی نژاد رفتند تا به وی خبر بدهند که هیچ راهی برای گذر از مجلس نیست و بهترست به استعفا تن بدهد که بیش از این دولت ضعیف نشود] کار نکرد و خواست حداکثر زور خود را به کار گیرد چرا که در آخرین پیامش گفت “مترصد این هستند که برای دولت، مسئله و مشکل ایجاد کنند و ظاهراً قصد دارند دولت را از اکثریت انداخته و کلیت آن را با مشکل مواجه کنند” اما هم نمایندگان میانجی به رییس جمهور قول دادند و هم حسین شریعتمداری در سرمقاله خود وعده داد مجلس استیضاحی دیگر را نپذیرد که دولت ناگزیر نباشد برای تمام وزیران رای اعتماد بگیرد.
اعتماد در گزارش امروز خود نوشته: “از فاطمی به بهارستان، از بهارستان به…؟ امروز ظهر که کردان از بهارستان بیرون می آید، به راننده اش می گوید کجا برود؟ اصولگرایان مجلس اطمینان دارند کار آقای وزیر در مجلس تمام شده است و باید آدرس جایی به جز وزارت کشور را برای برگشت بدهد؛ شاید آدرسی در حوالی پاستور. اما در غیاب «حامی بزرگ» گویا وزیر کشور همچنان امیدوار است موفق شود رای پارلمان نشینان را تغییر داده تا مگر «آب رفته به جوی را بازگرداند»، اما… ظاهراً قهر سیاسی احمدی نژاد نه تنها به کام اصولگرایان تلخ نیامده که به فال نیک هم گرفته اند تا با خیال آسوده تر فرش قرمز وزارت را از زیر قدم های کردان جمع کنند.”