سرانجام دو جوانی که به جرم زورگیری دستگیرشده و دستگاه قضایی وعده اعدام و تدارک مراسم اجرای حکمشان را داده بود، صبح روز شنبه، یکم بهمن ماه، در پارک هنرمندان تهران به دار آویخته شدند؛ روزنامه نگاران حاضر در محل به روز می‌گویند ماموران پلیس تلاش کردند مانع تصویر برداری “بدون محدودیت” روزنامه نگاران شوند و عکاسان و خبرنگاران را مورد ضرب و شتم قرار دادند.
انتشار تصاویری از این مراسم در خبرگزاری‌های داخلی که علاوه بر لحظه‌های قبل از اعدام، جمعیتی را هم در حال تماشای مراسم اعدام نشان می‌دهد با واکنش گسترده کاربران ایرانی در شبکه‌های اجتماعی روبرو شد. نهادهای مدافع حقوق بشر اعدام‌های دیروز را “نمایش وحشت” توسط حاکمیت خوانده و گفته‌اند که مسئولان جمهوری اسلامی “خود مهم‌ترین عوامل ترویج خشونت در جامعه هستند.”
از ارتکاب جرم تا اعدام؛ ۴۹ روز
به گزارش خبرگزاری‌های رسمی، علیرضا مافی‌ها و محمدعلی سروری، دو جوان متهم به “زورگیری” که به گفته دادگاه، در آذر ماه سال جاری با همکاری دو نفر دیگر و با استفاده از سلاح سرد یک شهروند تهرانی را مورد حمله و ضرب و جرح قرار داده بودند، در محوطه پارک هنرمندان تهران اعدام شدند.
به نوشته خبرگزاری مهر، ۱۱ آذرماه سال‌جاری یکی از شهروندان هنگام ورود به شرکتی در خیابان خردمند مورد حمله چهار زورگیر موتورسوار قرار گرفت و فیلم این زورگیری هم در اینترنت منتشر شد.
در این فیلم کوتاه که با یک دوربین مداربسته ثبت و در یوتیوب منتشر شده است، تهدید یک فرد با قمه و گرفتن کیف او با توسل به زور دیده می‌شود.
به دنبال انتشار این ویدئو و شکایت فرد شاکی، دو تن از متهمان دستگیر و از سوی شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب دادسرای عمومی و انقلاب تهران به اعدام محکوم شدند.
از زمان ارتکاب جرم در آذرماه تا اعدام این دو نفر فقط ۴۹ روز گذشت.
به گزارش خبرگزاری مهر، از شامگاه روز جمعه، ضلع شمال غرب پارک هنرمندان داربست کشی شده بود. بر روی داربست‌ها با پارچه نوشته‌هایی اعلام شده بود که “این محوطه، محل اعدام دو سارق زورگیر است.”
بر اساس این گزارش حدود ساعت پنج صبح دو جرثقیل برای اجرای حکم وارد محوطه شدند.
تصاویر منتشر شده از مراسم اعدام این دو نفر در خبرگزاری‌ها جمعیت محدودی را در حال تماشای مراسم اعدام نشان می‌دهد.
مهر، همچنین نوشته که از حدود ساعت ۵ و ۳۰ دقیقه جمعیت زیادی در محل اجرای حکم جمع شده بودند.
اما روزنامه بهار، چاپ تهران در گزارش امروز خود از این اعدام نوشته است “پارک خانه هنرمندان خیلی شلوغ نبود، البته به نسبت اعدام‌های دیگر. بیشتر کسانی هم که بودند یا هم‌محله‌ای اعدامی‌ها بودند یا دوستانشان.”
انتخاب پارک هنرمندان برای محل اجرای حکم اعدام با اعتراض شماری از کاربران ایرانی در شبکه‌های اجتماعی روبرو شده است. حتی خبرگزاری مهر هم نوشته که “برخی اهالی به محل اجرای حکم گله داشتند و می‌گفتند نباید پارکی که محل اجتماع هنرمندان است برای اجرای حکم اعدام انتخاب می‌شد.”
یک روزنامه نگار حاضر در مراسم اعدام این دو نفر، به روز گفت:“پلیس اجازه نمی‌داد عکاسان طوری تصویربرداری کنند که خانه هنرمندان مشخص باشد.”
او گفت وقتی خبرنگاران به سمتی رفتند که بتوانند همزمان از خانه هنرمندان و از مراسم اعدام عکس برداری کنند “پلیس با ممانعت از این کار به ضرب و شتم آن‌ها پرداخت.”
افراط مقامات قضایی بر مشکلات می‌افزاید
پس از انتشار فیلمی که دو جوان اعدام شده را در حال “زورگیری”خیابانی نشان می‌داد، صادق آملی لاریجانی، رییس قوه قضاییه، اعلام کرد که “مجازات‌های بدیل دیگری نیز در این زمینه [زورگیری] وجود دارد اما دستگاه قضایی با توجه به ضرورت بالا بردن هزینه اعمال شرورانه و برخورد قاطع، مجازات اعدام را انتخاب کرده است.”
لاریجانی همزمان وعده داد که پلیس با عاملان این حمله و نمونه‌های مشابه با سرعت و قاطعیت برخورد می‌کند.
در ۲۵ آذر ماه و چند روز پس از اظهارات لاریجانی، احمدرضا رادان، جانشین فرماندهی نیروی انتظامی که خود از متهمان بازداشتگاه غیرقانونی کهریزک است، با حمایت از این سخنان رییس قوه قضاییه گفت: “بنده و سردار فرماندهی ناجا بعد از مصاحبه آیت‌الله لاریجانی ریاست قوه قضائیه بسیار به وجد آمدیم.”
به دنبال این اظهارات، مهرانگیز کار، حقوقدان ایرانی در مطلبی که در روز چاپ شد با اشاره به انطباق ناپذیری “زورگیری” با مجازات اعدام نوشت: “افراط مقامات قضائی در تاکید بر مجازات‌های نامتناسب با جرم بر مشکلات می‌افزاید.”
به گفته او نقدهای حقوقدانان و جامعه‌شناسان بر حذف مجازات نسبت به تبهکاران دلالت ندارد و بلکه برضرورت تناسب مجازات با جرم و پیشگیری از جرم از طرق مقتضی استوار است.
اعدام به خاطر جلوگیری از “تکرار اعتراضات”
در واکنش به اعدام‌های روز شنبه در پارک هنرمندان، سازمان حقوق بشر ایران، از جمله سازمان فعال در حوزه مجازات مرگ، با “وحشیانه” توصیف کردن اعدام این دو جوان و محکوم کردن آن اعلام کرد: “اعدام‌های امروز یک نمایش وحشت توسط حکومت ایران بود. مقامات حکومت ایران خود مهم‌ترین عوامل ترویج خشونت در جامعه هستند.”
محمود امیری مقدم، سخنگوی این سازمان حقوق بشری با اشاره به موج اعدام‌های ملأ عام گفت:“اعدام و بخصوص اعدام در ملأ عام مهم‌ترین وسیله حکومت ایران برای ایجاد ترس در جمع است.”
به گفته او “موج جدید اعدام در ملأ عام نشانگر این است که حکومت ایران در حال آمده سازی جامعه برای انتخابات ریاست جمهوری تابستان آینده است. با ایجاد ترس و وحشت بین جوانان ایرانی، رهبر حکومت آقای علی خامنه‌ای سعی می‌کند تا از تکرار اعتراضات ضّد حکومتی پس از انتخابات ۸۸ جلوگیری کند.”
اعدام در ملاء عام از جمله ویژگی‌هایی است که جمهوری اسلامی و چند حکومت دیگر را از بقیه کشورهای اعدام کننده دنیا متفاوت می کند.
این نحوه اجرای مجازات مرگ در ایران، در دو سال گذشته نسبت به سالهای قبل از آن رشد چشمگیری داشته است. تنها در سال ۲۰۱۱ میلادی حداقل ۶۵ اعدام در ملاء عام در ایران اجرا شد که ۵۹ موردش توسط رسانه‌های رسمی اعلام شد.
انتشار فیلم‌ها و تصاویر اعدام‌های در ملاء عام چندین بار دیگر در ایران جنجال‌برانگیز شده است.
