سیمای یک جامعه شناس مردمی

بهروز کاظمی
بهروز کاظمی

» آشنایی با یوسف اباذری

حالا بسیاری از مردم این نام را می‌شناسند: “یوسف اباذری”. هر چند که شهرت فعلی دکتر یوسفعلی اباذری با سخنرانی انتقادی او پیرامون “پدیده پاشایی” گره خورده است اما بسیاری از دانشجویان جامعه‌شناسی و اهالی مطبوعات سال‌هاست که با او آشنا هستند. این معروفیت تا جایی است که وقتی برخی از هواداران محمد خاتمی در سال ۱۳۸۸

پویشی را برای دعوت از او برای حضور مجدد در انتخابات ریاست جمهوری راه انداختند از دکتر اباذری به عنوان یکی از سخنرانان اصلی همایش دعوت کردند. چرا که بُرد سخنان او را در میان جامعه دانشگاهی تخمین می‌زدند.

مشهور است که او لقب “ماندلا” به محمد خاتمی داد و بعد ها از ملت را تشویق کرد به حسن روحانی درس بدهند.

دکتر یوسف اباذری جامعه‌شناس ایرانی و استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تهران است. ایشان تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی رشته ارتباطات در سال ۱۳۵۲ در دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی به پایان رساند و سال‌ها پس از آن و در سال ۱۳۶۷ مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته جامعه‌شناسی از دانشگاه تهران اخذ نمود.او تحصیلات در رشته جامعه‌شناسی را تا مقطع دکترا ادامه دادو پس از پایان تحصیلات به عنوان استاد دانشگاه مشغول به کار شد. عنوان رساله او در دوره کارشناسی ارشد “رابطه دین با فلسفه و جامعه‌شناسی” و در دوره دکتری “خرد جامعه‌شناسی” است.

 

از دکتر اباذری مقاله‌های متعددی در حوزه‌های علوم انسانی منتشر شده است (دانلود مقالات). او را بیش‌تر با پژوهش در آثار فرمالیست‌های روس به خصوص میخائیل باختین می‌شناسند. تأثیر فلسفه بر ادبیات از دیگر موضوعات مورد علاقه‌ی اوست. اباذری پیش از این عضو شورای نویسندگان مجله‌ی ارغنون و سردبیر مجله‌ی علوم اجتماعی بوده است.

روز سه‌شنبه گذشته (۱۸ آذر) و در تالار “ابن خلدون” دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران مراسمی با عنوان “پدیدارشناسی فرهنگی یک مرگ” و پیرامون پدیده مرتضی پاشایی برگزار شد. دکتر اباذری در کنار حمیدرضا جلایی‌پور، محمد سعید ذکایی و نعمت‌الله فاضلی یکی از سخنرانان این برنامه بود که سخنرانی متفاوت و نقدهای تند او با سرعتی عجیب به بحث اصلی شبکه‌های اجتماعی تبدیل شد. بحث‌هایی که در آن‌ها نظرات موافق و مخالف فراوانی پیرامون سخنان اباذری مطرح شد.

 

 

اباذری در ابتدای سخنان خود به فیلم “ماهی‌ها در سکوت می‌میرند” اشاره کرد. فیلمی که در مورد مصیبت‌های مردم سیستان و بلوچستان ساخته شده است. اباذری ضمن یادآوری وضعیت اسفبار مردم این منطقه، از جامعه و مدیران جمهوری اسلامی بابت اهمیت ندادن به این مسئله مهم انتقاد کرد.

پس از آن اباذری به نقد موسیقی مرتضی پاشایی و هواداران او پرداخت. انتقادهای تندی که منجر به واکنش و مباحثه جدی بین برخی از حاضران و اباذری شد.

چند ساعت پس از این جلسه فایل این سخنرانی در فیس بوک روز آن منتشر شد و با استقبال عجیب مخاطبان شبکه‌های اجتماعی مواجه گردید. ساعاتی پس از انتشار این سخنرانی موج جدیدی شبکه‌های اجتماعی را فرا گرفت. موج “سخنرانی انتقادی یوسف اباذری”.

این سخنرانی تا جایی اثرگذار شد که نسخه‌های اینترنتی فیلم ماهی‌ها در سکوت می‌میرند که تا قبل از آن مجموعاً کمتر صد بار دیده شده بودند به یک‌باره با استقبال مردم مواجه شده و هزاران نفر به دیدن این فیلم نشستند. پس از آن کمپینی در حمایت از مردم سیستان و بلوچستان شکل گرفت و از مردم خواسته شد برای کمک‌های مالی و معنوی به مردم این منطقه بشتابند.

فارغ از نگاه موافقان و مخالفان، سخنان اباذری موجی در شبکه‌های اجتماعی راه انداخت که کمتر کسی می‌توانست آن را باور کند. موجی که این بار بیش از بیان احساسات، مردم را درگیر تفکر و مطالعه و گفت و گو کرد. اتفاقی که تا پیش از این کمتر سابقه داشت.