همزمان با آخرین روز از دورتازه مذاکرات مقامات وزارت خارجه دولت حسن روحانی در مناقشه هسته ای با گروه ۱+۵ در ژنو، نماینده رهبر جمهوری اسلامی در سپاه پاسداران و برخی از فرماندهان نظامی خواستار ایستادگی برابر “استکبار” شدند و اعلام کردند که “نباید امید زیادی به سرانجام مذاکرات داشته باشیم.”
در همین ارتباط معاون امور بسیج و تبلیغات دفاعی ستاد کل نیروهای مسلح درباره نتایج مذاکرات هسته ای تاکنون، گفت: “قبل از اینکه آثار مثبت قابل توجهی از این مذاکرات داشته باشیم به نظر من این مذاکرات با ابهام روبروست. کسانی که در برابر ما قرار گرفته‌اند مایل نیستند امورات براساس عدالت و حقوق قانونی و بین‌المللی که ما از آن برخوردار هستیم، حل و فصل شود.”
سرتیپ پاسدار مسعود جزایری همچنین اضافه کرد: “گروه ۱+۵ و کسانی که در برابر ما قرار گرفته‌اند، تلاش میکنند جلوی منابع قدرت ما از جمله مسائل اقتصادی را بگیرند. ما در عین اینکه باید تلاش کنیم بهترین مذاکره در چارچوب مصالح نظام داشته باشیم، نباید امید زیادی نیز به سرانجام مطلوب نسبت به این مذاکرات داشته باشیم.”
نماینده رهبر جمهوری اسلامی در سپاه پاسداران نیز همزمان با این اظهارات در مراسم “عزاداری دهه آخر صفر” جمعیت موتلفه اسلامی گفت: “در مذاکرات ما طرفدار مذاکره هستیم و معتقدیم تیم هسته‌ای در چارچوب اصول پیش می‌رود اما در مقابل جبهه کفر و استکبار وجود دارد که به هیچ قیمتی حاضر نیست کوتاه بیاید و این یک مساله و مشکل اساسی ما با آنها است.”
اوبا گفتن اینکه “عزت و اقتدار در سایه تبعیت از رهبری و استقامت در مقابل زیاده‌خواهی‌های استکبار جهانی به دست می‌آید” افزود: “مشکل آمریکا با ما در مساله هسته‌ای نیست و مردم امروز متوجه شده‌اند که مساله هسته‌ای بهانه است. آمریکایی‌ها علاوه بر سعی خود نتوانسته‌اند جلوی نفوذ ایران در منطقه را بگیرند.”
نماینده آیت الله علی خامنه ای در جمع اعضای موتلفه اسلامی از تشکل های اصولگرا و منتقد دولت کنونی،بار دیگر موضوع “تقابل دو دیدگاه برون گرا و درون گرا” را چالش کنونی برای جمهوری اسلامی دانست.
علی سعیدی گفت: “دیدگاه اول میگوید اگر ما به دنبال توسعه و پیشرفت بوده و می‌خواهیم اعتبار بین‌المللی پیدا کرده و آرامش و آسایش می‌خواهیم باید جذب جامعه جهانی شویم و در چارچوب مقررات بین‌المللی حرکت کرده و نسخه‌ای که بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول برای ما می‌نویسد را تبعیت کنیم که مبانی این دیدگاه بر اساس عقلانیت ابزاری است. دیدگاه دوم اما معتقد است اگر بخواهیم انقلاب اسلامی را حفظ کرده و استقلال و حاکمیت ولایت فقیه را پایدار نگه داریم و همچنان نفوذ استراتژیک جبهه انقلاب حفظ شود باید با همه توان در برابر استکبار بایستیم و مبنای این دیدگاه عقلانیت دینی است.”
این البته نخستین بار نیست که علی سعیدی این چالش در جمهوری اسلامی را مطرح کرده است، او ۵ آذرماه نیز در شهر قم دیدگاه درون گرا را مطابق نظر رهبر جمهوری اسلامی دانسته وگفته بود: “مهمترین چالش پیش روی نظام اسلامی، تقابل دو دیدگاه برون گرا و درون گراست، دیدگاه اول به دنبال جذب در جامعه جهانی به منظور رسیدن به پیشرفت است و می گوید که راهی جزجذب شدن در این جامعه برای ما وجود ندارد.در مقابل دیدگاه دوم که همان ماهیت و اساس نظام انقلابی ایران است، با تکیه بر گفتمان نبوی و علوی که تبلور آن در گفتمان امام راحل و مقام معظم رهبری می باشد.”
او با گفتن اینکه “در دیدگاه برون گرا، دیپلماسی تعامل بر دیپلماسی تقابل ترجیح دارد” تاکید کرده بود: “دیدگاه درون گرا اصل و اساس بر ایستادگی در برابر نظام سلطه و تعامل با کشورهای مستقل و غیرمتعهد شکل گرفته است. دیدگاه برون گرا از ابتدای پیروزی انقلاب و در ۳۵ سال گذشته در برخی مسوولین وجود داشته است، اما امروز پیام انقلاب اسلامی با ایستادگی ملت غیور کشورمان در برابر مستکبران در سراسر منطقه و جهان گسترش یافته است.”
اظهارات اخیر این دو مقام ارشد در نهادهای نظامی اما در حالی است که پیش از این نیز در پی تمدید مذاکرات هسته ای با گروه ۱+۵ مقامات بلندپایه سپاه با انتشار مقالات و گفت و گوهایی این مذاکرات را بی نتیجه خوانده بودند.
از جمله ۸ آذرماه رییس اداره سیاسی سپاه پاسداران طی اظهاراتی در جمع اعضای بسیج استان مازندران گفته بود: “۱۳ ماه مذاکره و چندین دور مذاکره مداوم نتیجه‌ای جز تمدیدی هفت ماهه نداشت. امروزه آمریکا در تفکر سرگرم ساختن ایران است و می‌بینیم بعد از ماه‌ها مذاکره، سرنوشت مذاکرات هنوز مبهم است چرا که آمریکا به دنبال حل مسئله نیست.”
سرتیپ پاسدار رسول سنایی راد اضافه کرد بود که “از اصل مذاکره و تیم مذاکره‌کننده به طور کامل حمایت می‌کنیم ولی اعتقاد داریم در شیوه بهره‌برداری از ابزار مذاکره قدری تعجیل شده است.”
او با گفتن اینکه “دشمن امروز درصدد افزایش تحریم‌ها است” همچنین تاکید کرده بود: “ساخت درونی قدرت و اقتصاد مقاومتی راهبرد مهم امروز نظام است. برای مقابله با دشمن باید روی پای خود بایستیم و با تقویت وحدت ملی و روحیه همکاری و همدلی، برای کسب رضایت مردم تلاش کنیم.”
همزمان سرتیپ پاسدار یدالله جوانی نیز طی مقاله ای با عنوان “فرجام مذاکرات” تاکید کرده بود که”دولت‌ها و تیم‌های مذاکره‌کننده ایرانی، بر مبنای سیاست‌ها و خطوط قرمز نظام، پای میز مذاکرات حضور پیدا میکنند و هدف آنان چیزی جز دفاع از حقوق ملت ایران از موضع عزت و اقتدار نیست، بر این اساس، تفاوتی بین تیم‌های مذاکره‌کننده ایرانی در دولت‌های خاتمی، احمدی‌نژاد و روحانی، به‌صورت مبنایی وجود ندارد.”
به نوشته رییس سابق اداره سیاسی سپاه “غربی‌ها می‌پندارند که ایران به دلیل فشار تحریم‌ها، چاره‌ای جز عقب‌نشینی ندارد و به ناچار با قبول خواست آنان، به توافق نهایی تن می‌دهد. این پنداشت غربی‌ها، ریشه در دروغ بزرگ آنان دارد که مرتب تکرار میکنند؛ جمهوری اسلامی تحت فشار تحریم‌ها پای میز مذاکره آمد. این دروغ در حالی گفته می‌شود که منطق مذاکره ایران، همان است که گفته شد و جمهوری اسلامی هرگز تسلیم زورگویی‌های آنان نمی‌شود.”
مشاور عالی نماینده رهبر جمهوری اسلامی در سپاه همچنین اضافه کرده بود: “از گفته‌های صریح مقامات آمریکایی، هدف آنان از حفظ تحریم‌ها مشخص است. آنان میخواهند در پرتو همین فشارها به‌زعم خود، پس از بی‌خاصیت کردن برنامه هسته‌ای ایران و تنزل این فعالیت‌ها به سطح کاریکاتوری، خواست خود در حوزه‌های دیگر مانند برنامه موشکی ایران و یا مسائل در حوزه‌های تروریسم و حقوق بشر را به جمهوری اسلامی تحمیل کنند!”
این موضع گیری ها اما پس از آن مطرح می شود که رهبر جمهوری اسلامی ۶ آذرماه در اولین اظهاراتش پس از تمدید مذاکرات جمهوری اسلامی با گروه ۱+۵ در مناقشه ای هسته ای به مدت هفت ماه دیگر، این تمدید مذاکرات را یک بهانه و برای جلوگیری از پیشرفت جمهوری اسلامی عنوان کرد.
آیت الله علی خامنه ای در اظهارات خود در دیدار با “اعضای مجمع عالی بسیج مستضعفین” گفته بود: “حالا مذاکرات را تمدید کردند، همه بدانند - هم آن کسانی که طرف مذاکره‌اند، هم این کسانی که در داخل نگران این مسئله‌اند و نگاهشان به این مذاکرات است - که اگر این مذاکرات به نتیجه نرسد، آن که بیش از همه ضرر میکند ما نیستیم، آمریکایی‌ها هستند.”
او همچنین تصریح کرده بود که “مسئله‌ی هسته‌ای یک بهانه است، بهانه‌های دیگری هم در کنار این هست. مسئله‌ی اصلی این است که استعدادهای ملّت ایران بتدریج بُروز و ظهور پیدا کرده است، دارد پیشرفت میکند در همه‌ی ابعاد؛ ابعاد سیاسی، ابعاد علمی، ابعاد گوناگون اجتماعی، و دارد اقتدار پیدا میکند، اینها از این ناراضی‌اند، از این ناراحتند، جلوی این را میخواهند بگیرند؛ تحریم و فشار هم به همین نیّت است، تحریم و فشار اقتصادی به خاطر همین است که بلکه بتوانند از تلاشهای رو به گسترش ملّت ایران جلوگیری کنند؛ لذا تحریم میکنند، فشار می‌آورند، فشار اقتصادی می‌آورند.”
او با گفتن اینکه “اگر به توافق هم نرسیدیم، آسمان به زمین نمی‌آید، دنیا به آخر نمیرسد” اضافه کرده بود: “میگوید امنیّت اسرائیل باید حفظ شود. اوّلاً اسرائیل روزبه‌روز ناامن‌تر خواهد شد؛ چه توافق هسته‌ای بشود، چه نشود؛ این را بدانید امنیّت اسرائیل تأمین نخواهد شد چه توافق هسته‌ای بشود و چه نشود.”
البته رهبر جمهوری اسلامی در اظهارات خود همچنین بر این موضوع نیز تاکید کرده است که با “تمدید” و ادامه مذاکرات دولت جمهوری اسلامی با گروه ۱+۵ مخالف نیست. او از ابتدای شروع به کار دولت حسن روحانی و شروع مذاکرات در مناقشه هسته ای اعلام کرده است که به مذاکرات “خوش بین نیستم” اما “مخالفتی هم ندارم”.
دور تازه مذاکرات هسته ای مقامات وزارت خارجه دولت حسن روحانی با گروه ۱+۵ در ژنو روز گذشته پس از سه روز (از ۲۴ تا ۲۶ آذر ماه) جلسات فشرده در سطح معاونین پایان یافت.
عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه درباره نتایج این دور از مذاکرات گفت: “در موقعیتی نیستیم که مذاکرات را قضاوت کنیم، اما فضای جلسات فضای بسیار خوبی است، اما برای اینکه به را‌ه حل برسیم هنوز فاصله وجود دارد.”
