وبسایت فرارو از جزئیاتی در مورد تخصیص یارانه به مطبوعات در دولتهای محمود احمدینژاد خبر داده که بر اساس آن، روزنامههای طرفدار دولت و در صدر آنها روزنامههای کیهان و ایران بیشترین یارانه را به خود اختصاص دادهاند. نحوه تخصیص یارانه به خودیها و حامیان دولت آن قدر نامتعارف و غیرمنطبق با تیراژ بوده که به عنوان مثال، روزنامه گمنام و کمتیراژ “عصر ایرانیان” به مدیریت بیژن نوباوه در عرض سه سال ۹۰۰ میلیون تومان یارانه دریافت کرده و یا اینکه در سال اول وزارت سید محمد حسینی، ۵ روزنامه کیهان، وطن امروز، رسالت، جوان و عصر ایرانیان یک چهارم کل یارانه مطبوعات را به خود اختصاص دادهاند.
رکوردداری کیهان و ایران
وبسایت فرارو یکی از رسانههای منتسب به حامیان شهردار تهران است. شهرداری تهران یک گروه رسانهای بسیار بزرگ را در قالب موسسه همشهری در اختیار دارد و تعدادی رسانه هم به طور غیرمستقیم به این مجموعه و محمدباقر قالیباف وابستهاند. روزنامه تهرانامروز از این مجموعه رسانهها، از ابتدای امسال به دلیل آنچه مشکلات مالی اعلام شد، منتشر نمیشود و حالا فرارو افشا کرده که در دولت احمدینژاد، “پول نفت بر سفره برخی رسانهها” ریخته شده است.
بنا بر این گزارش، محمدعلی رامین، معاون مطبوعاتی جنجالی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سالهای ۸۸ و ۸۹، بالغ بر ۲۰ میلیارد تومان را به یارانه مطبوعات اختصاص داده بود. اما از این مبلغ در سال ۸۸، حدود ۵ میلیارد تومان تنها به دو روزنامه رسیده است: ایران و کیهان!
روزنامه ایران از نشریات موسسه ایران و رسانه رسمی دولت است. ایران که با ۳۲ صفحه تمام رنگی و ضمیمههای بسیار با قیمت پایینی عرضه میشود، از روزنامههای پرتیراژ کشور است و در آن سال ۲.۲ میلیارد تومان یارانه گرفته است. اما روزنامه کیهان غیررنگی که تیراژش هم بسیار پایینتر است، ۴۰۰ میلیون تومان بیشتر از ایران یارانه گرفته است؛ یعنی ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان برای یک سال.
به این ترتیب در سال اول وزارت سید محمد حسینی، ۵ روزنامه کیهان، وطن امروز، رسالت، جوان و عصر ایرانیان یک چهارم کل یارانه مطبوعات را به خود اختصاص دادند و ۵ میلیارد تومان یارانه گرفتند. بیش از۲ میلیارد تومان هم سهم روزنامه ایران شد و در حدود ۱۲ میلیارد تومان باقیمانده بین ۱۰۰ روزنامه دیگر تقسیم شده است.
در همان سال، یارانه روزنامه همشهری(متعلق به شهرداری) ۱۵۰ میلیون تومان، جام جم(متعلق به صدا و سیما) ۹۰۰ میلیون تومان، جمهوری اسلامی ۳۰۰ میلیون تومان و اطلاعات هم حدود یک میلیارد تومان بوده است.
روند بخششهای خارج عرف و بدون ضابطه در سالهای بعد هم ادامه داشته و به عنوان مثال وطن امروز، روزنامه تندروی حامی احمدینژاد، در سال ۸۹ نزدیک به یک میلیارد تومان از دولت یارانه گرفته است؛ یعنی مبلغی بسیار بیشتر از جام جم، همشهری، جمهوری اسلامی، اطلاعات، رسالت، شرق و خراسان.
سه روزنامه کمتیراژ اما همسوی دیگر هم مبالغ هنگفتی به عنوانی یارانه دریافت کردهاند. روزنامه گمنام عصر ایرانیان با مدیریت بیژن نوباوه، نماینده مجلس طی سالهای ۸۸ تا ۹۰ در مجموع ۹۰۰ میلیون تومان یارانه گرفته و در همین مدت، حدود یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان نصیب روزنامه کم تیراژ رسالت(ارگان غیررسمی هیات موتلفه) شده و روزنامه کم تیراژ جوان(متعلق به سپاه پاسداران) هم نزدیک به ۲میلیارد تومان یارانه نقدی گرفته است. در حالی که به روزنامه شرق، در این بازه زمانی حدود ۴۰۰ میلیون تومان و به روزنامه اعتماد، ۳۰۰ میلیون تومان داده شده است.
فرارو در گزارش خود آورده است: “اینکه روزنامهای با تیراژی کمتر از ۵۰ هزار نسخه[کیهان]، در دریافت یارانه رکورد بزند و یا روزنامهای که تنها در برخی مناطق و دکههای تهران توزیع میشود و کل تیراژش 3هزار نسخه[عصر ایرانیان] نیست از روزنامهای مثل همشهری و جام جم و اطلاعات بیشتر یارانه می گیرد، از جمله مصادیق مهرورزی های عادلانه دولت دهم است. اما اگر شعار دولت یازدهم «اعتدال» است و وزارت ارشاد مدعی شفاف سازی و رفتار حرفه ای در قبال مطبوعات، باید لیست دقیق پرداخت یارانه در دولت گذشته (اگر وجود داشته باشد!) و لیست دولت فعلی، را منتشر کند تا مردم در جریان واقعیتها قرار گیرند.”
جدول یارانه پرداختی به روزنامه ها در سالهای ۸۸ ، ۸۹ و ۹۰
مبلغ دریافتی
۶ میلیارد تومان
۲.۲ میلیارد تومان
۱.۵ میلیارد تومان
۲.۲ میلیارد تومان
۸۰۰ میلیون تومان
۴۰۰ میلیون تومان
۷۰۰ میلیون تومان
۳۰۰ میلیون تومان
۳۰۰ میلیون تومان
۲۰۰ میلیون تومان
۲.۵ میلیارد تومان
۵.۸ میلیارد تومان
حمایتهای پیدا و پنهان
محمدعلی رامین که از ۱۰ آبان ۱۳۸۸ تا ۲۹ آذر ۱۳۸۹ معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد بود، رکورددار تذکر، توبیخ و توقیف مطبوعات در میان مدیران دولتی است و به رقیبی برای سعید مرتضوی در دستگاه قضایی تبدیل شد. او پیش از این به صراحت عنوان کرده که ماموریت او مدیریت “فتنه رسانهها” بوده است. اکنون مشخص شده که این مدیر تندروی دولتی در کنار برخورد با رسانهها و روزنامهنگاران منتقد، رضایت رسانههای همسو را هم با پرداخت یارانههای کلان جلب میکرده است.
اما یارانه مطبوعات همه آن چیزی نیست که در دولتهای احمدینژاد نصیب همراهان و نزدیکان شده است. روزنامه ایران در آذر ماه سال گذشته فاش کرد که وطن امروز، روزنامه مهرداد بذرپاش، در سالهای ۸۷ تا ۹۰، در موسسه ایران چاپ میشده و از این بابت ۸۷۰ میلیون تومان به این موسسه بدهکار است. حتی عنوان شد که مدیرانِ وقت، مبلغ بدهی روزنامه وطنامروز را با حداقل هزینهها محاسبه کردهاند و اگر “هزینه های واقعی” را درنظر میگرفتند، میزان بدهی “خیلی بیشتر” میشده است.
به این ترتیب بود که وطن امروز در تابستان ۹۲ پس از تغییر دولت، به دلیل مشکلات مالی به انتشار خود پایان داد و چندی بعد دوباره به دکهها برگشت.
اکنون اگرچه بخشی از جزئیات اعطای یارانه به رسانههای حامی دولت احمدینژاد افشا شده اما دقیقا مشخص نیست که سایر حمایتهای پیدا و پنهان نصیب چه رسانههایی شده است.