آیا فرانسه نماینده خود را به ایران اعزام خواهد کرد؟ ژاک شیراک در نظر دارد تا با اعزام نماینده ای به تهران به مذاکره پیرامون مسایل مربوط به لبنان که درحال حاضر یک بحران دولتی [تقویت شده توسط متحدان ایران] را تجربه می کند بپردازد. این درحالی است که قبل از پایان دوره ریاست جمهوری ژاک شیراک در ماه می، کنفرانس بسیار مهمی در خصوص کشور سدر با حضور فواد سینیوره، نخست وزیر لبنان، در پاریس برگزار خواهد شد [25 ژانویه].
به نقل از روزنامه لوموند، رییس جمهور فرانسه به اعزام فیلیپ دوست بلازی [وزیر امور خارجه] فکر کرده بود، ولی اعزام رییس دیپلماسی فرانسه در نظر مسؤولین امریکایی که عرصه را برای فعالیت ها و جاه طلبی های هسته ای جمهوری اسلامی تنگ تر کرده اند، چندان قابل توجه نبوده است. به علاوه عربستان سعودی، در کنار دیگر کشورهای عربی، به هیچ وجه از اعزام یک مسؤول عالی رتبه استقبال نکرده و آن را احترام بیش از حد به ایران قلمداد کرده است.
البته پاریس هنوز از اعزام نماینده خود منصرف نشده است. روز گذشته ژان باپتیست ماتئی، سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه، در این رابطه اظهار داشت: “مسأله اعزام نماینده به ایران درحال بررسی است، ولی تا جایی که من می دانم هنوز هیچ تصمیم جدی در این رابطه گرفته نشده است. مطمئناً هرگونه اقدام در این زمینه پس از مشورت با شرکای فرانسه، به ویژه در منطقه، انجام خواهد شد.” دولت فرانسه درخصوص پرونده هسته ای ایران با جامعه بین الملل توافق نظر کامل دارد و مذاکرات احتمالی فرستاده فرانسه به ایران صرفاً مسایل مربوط به لبنان و درگیری های بین اسراییل و فلسطین را دربر خواهد گرفت.
ازطرف دیگرکوندولیزا رایس، وزیر امور خارجه امریکا در سفر به عربستان خاطرنشان کرده است که یک ماه پس از اعمال مجازات و تحریم نسبت به حکومت آیت الله ها هنوز هیچ اقدامی برای کاهش تنش های ایران و ایالات متحده ازسوی ریاض انجام نشده است. روز گذشته مطبوعات سعودی نوشتند علی لاریجانی چند ساعت قبل از دیدار کوندولیزا رایس از ریاض، نامه ای ازطرف آیت الله خامنه ای و محمود احمدی نژاد به ملک عبدالله تسلیم کره. از طرف دیگر، مقامات سعودی همچنین افزوده اند که در خلال این دیدار که سعود الفیصل [وزیر امور خارجه عربستان] و شاهزاده بندر بن سلطان [سفیر عربستان در امریکا تا سال 2005] نیز در آن حضور داشته اند، علی لاریجانی حامل پیام خیرخواهانه ای برای واشنگتن بوده است.
دیدار حزب الله از ریاض
سعود الفیصل طی یک کنفرانس مطبوعاتی با خانم رایس اظهار داشت: “دراینجا مسأله وساطت مطرح نیست. برخوردهای بین ایالات متحده و ایران نیز از مناقشات اتمی ریشه نمی گیرند. قطعنامه تصویب شده سازمان ملل از ایران می خواهد که فعالیت های غنی سازی خود را به حال تعلیق درآورد تا بدین ترتیب بتوان مذاکرات را ازسر گرفت.” ازطرف دیگر، ایران نیز درخواست وساطت از عربستان را تکذیب کرده است.
لاریجانی در پایان دیدار خود از ریاض به بحث پیرامون “راه هایی” که می توانند روابط بین شیعه و سنی را بهتر کنند پرداخت؛ مسأله ای که مقامات سعودی را بیش از هر چیز نگران کرده است. به گفته یکی از نزدیکان کاخ آل سعود، “مقامات سعودی نیز مانند فرانسوی ها کاملاً مایلند تا روابط با ایران به حالت عادی خود بازگردد”. ریاض به عنوان”مرکز تسنن” از تأثیرات روزافزون ایران در نزد شیعیان عراق و لبنان [ازطریق حزب الله] واهمه دارد. یک دیپلمات غربی در این مورد می گوید: “اگر تهران و ریاض درخصوص مسأله ای با هم به نتیجه برسند، مطمئناً بر سر پرونده هسته ای نخواهد بود، بلکه بر سر مسایلی خواهد بود که روابط بین شیعه و سنی را دربر می گیرند.”
دیدار اخیر نفر دوم حزب الله از ریاض به خوبی نشان دهنده این نکته است. روز 27 دسامبر شیخ نعیم قاسم [معاون دبیرکل حزب الله] به همراه محمد فنیش، وزیر سابق انرژی [وابسته به فراکسیون حزب الله] مهمان ملک عبدالله بودند. به واقع که دیدار مسؤولین عالی رتبه این جنبش شیعه لبنانی در ریاض بسیار تعجب آور و استثنایی است. این دیدار که بدون حمایت ایران امکان پذیر نبود در زمانی برگزار شد که تنها چند ماه از انتقادات شدید ریاض نسبت به”ماجراجویی” حزب الله علیه اسراییل می گذشت. ولی از آن زمان تاکنون، هرج و مرج در عراق تشدید یافته و سعودی ها از این واهمه دارند که شاید طغیان های خونبار عراق موجب اختلاف و تفرقه دائمی بین شیعه و سنی شوند.
منبع: فیگارو، ژانویه 2007
مترجم: علی جواهری