۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما از نظر منتقدان (۱۰)
جادوگر شهر اوز و شمال از شمال غربی
تاکنون بارها لیست فیلم های برتر تاریخ سینما منتشر شده است. به واقع کدام فیلم بهترین است: “محله چینی ها” یا “دیوانه از قفس پرید”؟ “جادوگر شهر اوز” یا “آواز در باران”؟ نظر هر کس دراین رابطه متفاوت است، ولی جیل کین و جیم پیازا، از منتقدان برجسته هنر هفتم، لیستی از ۱۰۱ فیلم برتر تاریخ سینما را تهیه کرده اند. این لیست در سال ۲۰۰۸ منتشر شد و اکنون نیز مورد بازبینی قرار گرفته است.
۷- جادوگر شهر اوز [محصول ۱۹۳۹، آمریکا]
فیلم “جادوگر شهر اوز” به کارگردانی “ویکتور فلمینگ” براساس داستانی تحت عنوان “جادوگر شگفت انگیز شهر اوز” نوشته “فرانک باوم” ساخته شده است. او این داستان را در سال ۱۹۰۰ نوشت.
بازیگران: “جودی گارلند” در نقش دوروتی؛ “ری بالجر” در نقش مترسک؛ “جک هیلی” در نقش آدم آهنی؛ “برت لار” در نقش شیر ترسو.
داستان فیلم: دختر کوچکی به نام دوروتی که در ایالت کانزاس زندگی می کند، بر اثر گردباد به سرزمین اعجاب آور اوز پرتاب می شود. او باید به دیدن جادوگر شهر اوز برود تا بتواند به منزل خود بازگردد. در بین راه با مترسک، آدم آهنی و شیر ترسو آشنا می شود که آنها نیز هریک آرزویی دارند.
این فیلم نیز به مانند فیلم “بر باد رفته” [۱۹۳۹] یک نقطه عطف در فرهنگ مردمی آمریکا محسوب می شود.
این فیلم گرچه با نقدهای مثبت بسیاری روبرو شد، ولی در اکران اول در گیشه موفقیت چندانی کسب نکرد. بودجه فیلم [۲ میلیون دلار] تا آن زمان گران ترین پروژه شرکت مترو گلدن مایر محسوب می شد.
گرچه این فیلم در دوازدهمین مراسم جایزه اسکار نامزد دریافت شش جایزه اسکار، ازجمله اسکار بهترین فیلم شد، ولی درنهایت توانست ۲ جایزه کسب کند: اسکار بهترین موسیقی فیلم برای هربرت استاتهارت و اسکار بهترین ترانه بخاطر ترانه “بر فراز رنگین کمان” که توسط جودی گارلند خوانده شد. در آن سال جایزه اسکار بهترین فیلم به “بر باد رفته” که آن نیز ساخته ویکتور فلمینگ است تعلق گرفت.
پس از موفقیت کارتون “سفید برفی و هفت کوتوله” [۱۹۳۷] به شرکت گلدن مایر پیشنهاد شد که داستان “جادوگر اوز” را به صورت فیلم درآورد.
ابتدا ریچارد تورپ برای کارگردانی فیلم انتخاب شد، ولی مروین لی روی، تهیه کننده، پس از ده روز فیلمبرداری متوجه شد که دیدگاه او چندان بچگانه نیست و احتمالاً برای مخاطبان اصلی فیلم یعنی کودکان چندان جذاب نخواهد بود. به همین دلیل او را با جرج کیوکر جایگزین کرد و همه چیز را از نو آغاز نمود. جرج کیوکر نیز بخاطر پروژه جدیدش “بر باد رفته” مجبور شد از کارگردانی این فیلم انصرف دهد، ولی یکی از دلایل موفقیت این فیلم پیشنهادات بسیار سازنده او بود. تازه پس از آن بود که ویکتور فلمینگ به عنوان کارگران این فیلم انتخاب شد. او به طور کامل خود را وقف ساخت این فیلم کرد، ولی در هفته های پایانی از استودیو سلزنیک با او تماس گرفته شد تا ادامه ساخت “بر باد رفته” را برعهده گیرد، زیرا جرج کیوکر و کلارک گیبل با یکدیگر اختلاف شدیدی پیدا کرده بودند. کلارک گیبل گفته بود که اگر ویکتور فلمینگ کار را ادامه ندهد، کلاً از بازی در “بر باد رفته” انصراف خواهد داد. پس از آن، کینگ ویدور برای ساخت قسمت انتهایی فیلم انتخاب شد و رهنمودهای لازم را از ویکتور فلمینگ دریافت کرد. ویدور پس از پایان فیلمبرداری، به این دلیل که معتقد بود کار اصلی را فلمینگ در ساخت این فیلم انجام داده، نخواست نامش در تیتراژ ظاهر شود.
صحنه مشهوری که دوروتی در کانزاس ترانه “بر فراز رنگین کمان” را می خواند توسط ویدور ساخته شده.
صحنه ابتدا و انتهای فیلم که در کانزاس می گذرد با تکنیک سپیا [قهوه ای مایل به قرمز] و صحنه هایی که در سرزمین اوز می گذرد تماماً رنگی با استفاده از سیستم تکنی کالر ساخته شده اند.
برخی از تکنیک های جلوه های ویژه این فیلم، مانند صحنه گردباد که خانه دوروتی را با خود می برد، در نوع خود برای اولین بار مورد استفاده قرار گرفتند.
مارگارت هامیلتون در نقش جادوگر سرزمین غربی، در اولین روز بازی اش دچار سوختگی درجه دو در صورت و درجه سه در دستانش شد. اگر گریم او که حاوی مس بود را زودتر پاک نمی کردند، بی شک سوختگی او بسیار شدیدتر بود. او شش هفته بعد مجدداً در سر صحنه حاضر شد.
روزهای فیلمبرداری قدری طولانی و خسته کننده بود. بازیگران از ساعت ۵ صبح تا ۸ شب کار می کردند. آرایش موهای جودی گارلند هر روز می بایست مانند روز قبل باشد؛ ماسک ری بالجر در نقش مترسک به دلیل نور زیاد و گرمای موجود در استودیو مشکلاتی را برای او به وجود آورده بود؛ لباس برت لار در نقش شیر ۴۵ کیلوگرم وزن داشت و مایه عذاب او شده بود.
صحنه هایی از این فیلم که در ابتدا ۱۲۰ دقیقه بود بریده شد. این صحنه ها بیشتر مربوط به جادوگر بدجنس غرب بود که به نظر می رسید برای کودکان قدری وحشتناک باشد.
التون جان ترانه “خداحافظ جاده زرد آجری” را از داستان این فیلم اقتباس کرده است. مایکل جکسون نیز به همراه دایانا راس در فیلمی به نام “ویز” [سال ۱۹۷۸] در نقش مترسک به ایفای نقش پرداخته بود.
زمانی که این فیلم به روی اکران آمد، از آن به عنوان بزرگ ترین رویداد پس از سفر “چارلز لیندبرگ“، هوانورد آمریکایی، یاد می شد.
۶- شمال ازطریق شمال غربی [محصول ۱۹۵۹ آمریکا]
فیلم “شمال ازطریق شمال غربی” به کارگردانی “آلفرد هیچکاک” سرآمد شاهکارهای او محسوب می شود.
بازیگران: “کری گرانت” در نقش راجر تورن هیل؛ “اوا ماری سنت” در نقش اِو کندال؛ “جیمز میسون” در نقش فیلیپ واندام.
داستان فیلم: راجر تورن هیل (کری گرانت) کارمند آژانس تبلیغاتی به اشتباه در دام جاسوسان خارجی می افتد. آنها او را با شخص دیگری اشتباه گرفته اند و او توسط افراد فیلیپ واندام (جیمز میسون) ربوده می شود. آنها قصد دارند راجر را بکشند، ولی او موفق به فرار می شود و برای زنده ماندن تلاش می کند.
سکانس مربوط به تعقیب راجر تورن هیل بوسیله هواپیما به خوبی نشان دهنده هنر و نبوغ کارگردان فیلم است.
آلفرد هیچکاک که معمولاً در صحنه کوتاهی از فیلم های خود ظاهر می شود، در دومین دقیقه درحالی که اتوبوسی را ازدست داده در فیلم ظاهر شده.
اکثر صحنه های تعقیب و گریزی که در کوه راشمور در ایالت داکوتای جنوبی می گذرد، درواقع در استودیو برداشته شده است.
کری گرانت قبل از این فیلم تصمیم گرفته بود که دیگر بازیگری نکند، ولی هیچکاک از او خواهش کرد که این نقش را بپذیرد. کری گرانت پس از اینکه مدتی از ساخت فیلم گذشت، سردرگم شده بود و چندین بار از هیچکاک پرسید آیا می داند دقیقاً چه می کند. او پس از اینکه فیلم به موفقیت دست یافت، در کافه تریای استودیو مترو گلدن مایر جلوی پاهای سلطان تعلیق سجده زد و از هیچکاک بخاطر دادن چنین نقش زیبایی به او تشکر کرد.
هیچکاک قصد داشت نقش اِو کندال را به گریس کلی بدهد، ولی او به دلیل ازدواج با شاهزاده موناکو از بازی در این نقش خودداری کرد. هیچکاک به دنبال بازیگری بود که شخصیت سرد و بی تفاوتی داشته باشد.
هیچکاک در صحنه تعقیب و گریز بوسیله هواپیما، تراولینگ بسیاری زیبایی را به نمایش گذاشته.
بخشی از سناریو از یک داستان واقعی اقتباس شده است.
این فیلم دارای صحنه اشتباه بسیار معروفی است: کودکی که در کافه نشسته زودتر از شلیک گلوله گوش های خود را می یرد.
این فیلم در سی و دومین مراسم اسکار نامزد دریافت ۳ جایزه اسکار شد، ولی جایزه ای دریافت نکرد.
۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما از نظر منتقدان (قسمت اول)
۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما از نظر منتقدان (قسمت دوم)
۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما از نظر منتقدان (قسمت سوم)
۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما از نظر منتقدان (قسمت چهارم)
۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما از نظر منتقدان (قسمت پنجم)
۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما از نظر منتقدان (قسمت ششم)
۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما از نظر منتقدان (قسمت هفتم)
۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما از نظر منتقدان (قسمت هشتم)
۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما از نظر منتقدان (قسمت نهم)
