استان سیستان و بلوچستان یک بار دیگر در آستانه سفر رئیس دولت به این استان، با حمله نیروهای مسلح به نظامیان حکومتی ناآرام شد. در تازه‌ترین مورد گروه جیش‌العدل مسئولیت کشته‌شدن چند مقام ارشد سپاه پاسداران در شمال شهر سراوان را به عهده گرفته است.
عبدالستار دوشوکی، از مرکز مطالعات بلوچستان در لندن در مصاحبه با روز می‌گوید تندروهای درون حاکمیت و مخالفان مسلح آنها می‌کوشند تلاش‌های “تبعیض‌زدایانه” استاندار اصلاح‌طلب سیستان و بلوچستان را زیر سئوال ببرند.
روز دوشنبه، ۸ دی‌ماه، قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه پاسداران از کشته شدن دو عضو ارشد این نهاد به همراه یک بسیجی در مرز سراوان به دست “اشرار مسلح” خبر داد.
به گفته معاون امنیتی و انتظامی استاندار سیستان و بلوچستان این سه نفر عصر روز یک‌شنبه، در پی تیراندازی افراد مسلح به سمت خودروی حامل آنها کشته شده‌اند.
علی‌اصغر میرشکاری همچنین گفته است مهاجمان پس از این اقدام به خاک کشور همسایه گریختند.
اسامی کشته‌شدگان به گزارش خبرگزاری ایرنا، سرگرد اکبر عبدالله‌نژاد، ستوان سوم، قدرت‌الله ماندنی و یک بسیجی به نام موسی نصیری بیات عنوان شده، اما خبرگزاری فارس خبر داده که درجه نظامی فرد اول سرهنگ و دومی سروان است.
این سه نفر هر سه از نیروهای لشگر ۱۹ سپاه فجر استان فارس بوده و به گفته روابط عمومی قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه، برای “کمک به مردم محروم و فراهم سازی امنیت در حال انجام مأموریت بودند.”
همزمانی ناآرامی‌ها با سفر روحانی
حمله به خودرو حامل مقامات سپاه دو روز قبل از سفر حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی به بندر چابهار در این استان صورت گرفته است.
معاون اجرایی رییس دولت با اعلام اینکه امروز سه‌شنبه، ۸ دی ماه، حسن روحانی به چابهار سفر می کند گفته است این سفرها به طور معمول برای پیگیری “پروژه‌های کلان و راهبردی در استان‌های مختلف” صورت می‌گیرد.
سراوان در ۳۴۰ کیلومتری جنوب شهر زاهدان و در همسایگی پاکستان واقع و درگیری اخیر نیز در شمال این شهر و در شصت کیلومتری نقطه صفر مرزی انجام شده است.
عبدالستار دوشوکی به روز می‌گوید: “اگرچه درگیری‌ها در منطقه سراوان و سرباز در طی ماه‌های اخیر وجود داشته، اما نکته درخور تامل و قابل قیاس با موارد مشابه گذشته، همزمانی این نوع عملیات با سفرهای ریاست جمهوری به استان است که معمولا چند روز قبل از سفر رئیس جمهور صورت می‌گیرد. در گذشته نیز موارد مشابهی صورت گرفته است.”
به گفته رئیس مرکز مطالعات بلوچستان: “جناح اصولگرا در استان و بخصوص دادگستری استان و نیروهای امنیتی نیز در بازتولید خشونت و ادامه دور باطل اعدام و درگیری و کشتار سهیم هستند.”
جیش العدل پیشتر تهدید کرده بود
حدود شش هفته پیش دو تن از اعضای جیش‌العدل به نام‌های محمود شه‌بخش و وحید شه‌بخش در زندان زاهدان اعدام شدند. در آن زمان جیش العدل از گروه های مسلح مخالف جمهوری اسلامی تهدید به انتقام گیری کرده بود.
دو روز پیش، شنبه، ۶ دی‌ماه ، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران نیز از اعدام سه بلوچ در زندان زاهدان از جمله به جرم “محاربه” خبر داد.
آقای دوشوکی با بیان اینکه “می‌توان از درگیری اخیر سراوان به عنوان انتقامجویی جیش‌العدل از اعدام‌های اخیر یاد کرد” می افزاید: “اگرچه علی اوسط هاشمی، استاندار تلاش می‌کند تا از طریق تعامل با بخش‌هایی از جامعه بلوچ، سیاست تبعیض‌زدایی و خشونت‌زدایی را دنبال کند، اما نیروهای خشونت‌گرا از هر دو جناح افراطی یعنی جیش‌العدل و افراطیون اصولگرا تلاش در ناکامی این سیاست دارند.”
گزارش شده که در طی هفته‌های اخیر چندین عملیات مسلحانه از جمله بمب‌گذاری کنار جاده‌ای بر علیه خودروهای نیروهای امنیتی و نظامی، توسط جیش العدل صورت گرفته است.
استان سیستان و بلوچستان اگر چه به دلیل تجارت مواد مخدر و حضور نیروهای مسلح، هر از چند گاهی به محل درگیری‌های نظامی تبدیل می‌شود، اما برخوردهایی از این دست اخیرا رو به شدت گذاشته است.
بعد از ربوده شدن چند مرزبان ایرانی توسط گروه جیش‌العدل در اسفندماه سال ۹۲ امنیت ۳۰۰ کیلومتر در نوار مرزی سیستان و بلوچستان به قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه پاسداران سپرده شد.
سپاهیان استان فارس در نوار مرزی چه می‌کردند؟
از انقلاب سال ۵۷ به این سو یکی از سیاست‌های جمهوری اسلامی در مناطق مرزی کشور استفاده از نیروهای نظامی غیر بومی برای کنترل امورات مختلف و به ویژه امورات نظامی بوده که همواره اعتراض و انتقاد فعالان این مناطق را به دنبال داشته است.
سال گذشته همزمان با ماجرای گروگان‌گیری در مرز شرقی، صدیق حسین‌زاده، روزنامه‌نگار ساکن استان سیستان و بلوچستان به روز گفته بود: “ما قوانین مشخصی داریم و مردم بلوچ جز اجرای قانون چیز بیشتری نمی‌خواهند. دولت باید از مردم بومی جهت تامین امنیت مرزاستفاده نماید و گویا دولت جدید برنامه‌ای هم برای جذب و استفاده از نیروهای بومی در نیروی انتظامی و مرزبانی دارد.”
حالا که یک بار دیگر خبر کشته شدن اعضای سپاه دیگر استانها در سیستان و بلوچستان منتشر شده، عبدالستار دوشوکی می‌پرسد: “چرا سه کادر برجسته از سپاه فجر استان فارس که احتمالا با جغرافیا و خطرات منطقه کوهستانی شمال غربی سراوان آشنایی چندانی نداشته‌اند، در آن منطقه پرخطر حضور داشتند؟”
او می افزاید: “جمهوری اسلامی ادعا می کند هزار بلوچ به بسیج عشایری و نیروهای انتظامی و مرزبانی پیوسته‌اند. حال چرا با وجود هزاران بسیجی بلوچ در مناطق مرزی، نیروهای سپاه از استان‌های دیگر برای امنیت مرزها به بلوچستان می‌آیند؟”
