روانشناسی رنگ درسینما
طراحی صحنه و لباس، شاید در نگاه آماتور تاثیر چندانی بر روند فیلم نداشته باشد اما حرفه ای های سینما خوب می دانند که قاب های آشنا به ذهن و مورد علاقه ی مخاطبان خاص، بی شک آمده از درایت و ذکاوت طراح صحنه ای باهوش هستند… حال براستی جایگاه یک طراح صحنه در سینمای ایران کجاست؟ این حرفه تا به کجا تفکیک و عنوان بندی شده است؟ این پرسش ها و دیگر کنجکاوی هامان را با “ محمد سال افزون ” طراح صحنه ی فیلم “ هفت دقیقه تا پاییز ” در میان گذاشتیم، او رنگهای استفاده شده در صحنه های سینما و تلویزیون ایران را دلمرده و غمگین می داند و… مشروح این گفت و گو را در ادامه از پی بگیرید:
آقای سال افزون گفت و گو را با یک سوال مشخص شروع می کنیم؛ طراحی صحنه درایران چه جایگاهی دارد؟
شما اگر نیم نگاهی به برخی از سریال های خارجی که همین الان مشتریان زیادی را هم در بین مردم دارد، داشته باشید، متوجه می شوید بخش عمده ای از جذب مخاطب به غیر از داستان و سوژه های همه پسند، به صحنه آرایی و طراحی صحنه بر می گردد.
دراین مجموعه هاییی که اشاره کردید، رنگ بندی به شدت اهمیت دارد… چنین نیست؟
بله.اصلا طراحی صخنه یعنی رنگ بندی و برش های زیرکانه وچیدمان مناسب.
چرا رنگ بندی ها درسینما و تلویزیون ما این چنین باعث دلمردگی است؟
بخشی از آن مربوط به سانسورهای سیاست مداران تلویزیون و سینما است و بخش دیگری به دلایل کاملا روانی.خوراک جامعه ما متاسفانه به رغم تلاش های ناچیز ما درست نیست. یعنی ما به لحاظ رنگ شناسی و کاربرد آن در روان آدم ها هنوز فاصله زیادی با اروپا و آمریکا داریم.مدتی است برنامه های جدیدی را اجرا می کنند اما نه کافی است و نه درست.نگاهی به خیابان ها و اتوبان ها کنید.درحال دیوارچینی و رنگ بندی توسط سنگ هستند.اما وقتی رنگ ها را نگاه می کنی همه آنها به نوعی تیرگی دارند.
اما در طراحی های شما درفیلم “هفت دقیقه تاپائیز”هم یک تیرگی کلی دیده می شود…
بله.گاهی اوقات فضای فیلم و روانشناختی صحنه اجازه نمی دهد که تو بتوانی هرکاری کنی.مثل اینکه به یک مجلس عزاداری بروی و لباس رنگی تن کنی.این درنگاه عرف کمی می لرزد.
منظورم درمجموع فیلم است.یعنی به نظر می آید دربرخی سکانس ها می شود مانورهایی داد ولی بنا به دلایلی نشده است.
حتما حس شما این گونه بوده و کاملا قابل احترام است. باید فیلم را برای بار چندم بازبینی کنم و با هم گپ بزنیم.
معمولا طراحی شما چه مراحلی دارد؟
اول سناریو را مطالعه می کنیم.طرح واسکیس ها مورد نظر را با کارگردان و تولید هماهنگ می کنیم.دستیاران مشغول به ساخت و ساز می شوند و کار را آماده تحویل می دهیم.
یعنی دکور توسط دستیاران شما ساخته می شود؟
خیر.طراحی طراح را مسئول دکور می سازد و تحویل گروه صحنه می دهد.دستیاران معمولا هنگام فیلمبرداری در صحنه حضور دارند تا کم وکاستی نباشد.
وتکلیف طراح صحنه در طول تولید چه می شود؟
تنها نظارت بر کار را عهده دارد.
خانم تهرانی به عنوان بازیگر و مشاور هنری در کار با شما همکاری می کردند.نقش ایشان به عنوان مشاور هنری چه بود؟
پاسخ این سوال شما را تهیه کننده محترم می دهند. اما با هم درمورد مسائل جزیی مشورت می کردیم.
مسائل جزیی صحنه؟
به نظر می آمد که ایشان در مورد همه امور هنری نظر می دادند اما به طور مستقیم پیشنهاداتشان را درمورد صحنه می شنیدم.
اختلافی بین شما وایشان وجود داشت؟
خیر.
پس مشکل خاصی نداشتید؟
ایشان دربرخی موارد بیش از آنچه در حیطه وظایفشان بود نظرمی دادند که من فقط جایگاه ها و حدود افراد را برای خودم وبرخی دیگر مشخص کردم.
آیا ایشان با ادعای اینکه خودشان طراح صحنه بودند وارد مطبوعات وخبرهای “هفت دقیقه تا پائیز” نشدند؟
این اخبار به اشتباه از سوی روابط عمومی فیلم خارج شده بود که با تذکرهای لازم رفع شد.
به عنوان طراحی جوان امسال در رده کاندیدای دریافت سیمرغ بلورین برای فیلم “هفت دقیقه تا پائیز قرار گرفتید.فکر می کنید این تشویق بتواند درروند کاری اتان موثر باشد؟
قطعا هر تشویقی برای هر کسی امیدواری به خصوصی خواهد آورد اما نکته اینجاست که آیا می توان از آن به صورت سودمندی بهره برد یا نه.پس از اعلام لیست کاندیدا متوجه شدم که باید سخت گیری بیشتری را در کارم داشته باشم واز خیلی از مسائلی که در تولید این فیلم صرف نظر کردم به راحتی چشم پوشی نکنم.