اعضای طالبانِ افغانستان می‌گویند با مقامات و روحانیون ایران، به رغم تفاوت‌های عمیق ایدئولوژی اسلامی بین دو طرف، دیدار کرده‌اند. برخی از تحلیلگران می‌گویند این دیدار تلاش ایران برای افزایش نفوذ در افغانستان در آستانه خروج نیروهای بین‌المللی از آن کشور را نشان می‌دهد.
بنا بر بیانیه طالبان که در کابل منتشر شده، دو گروه از نظامیان طالبان به دعوت دولت ایران به این کشور سفر کرده‌اند. یک گروه سفر سه روزه نامشخص داشته و گروه دیگر در یک کنفرانس اسلامی شرکت کرده است.
جانان موسی‌زی سخنگوی وزارت امور خارجه افغانستان در مورد این مذاکرات چیز زیادی بیان نکرد.
وی گفت، دولت کابل با جمهوری اسلامی ایران در تماس است تا این گزارش‌ها را مورد تایید قرار دهد اما او گفت پیش از شنیدن حرف آنها نیازی به صحبت بیشتر در مورد این مسئله نمی‌بیند.
داوود مرادیان، مشاور سیاسی پیشین حامد کرزی گفت، این تماس‌ها سال‌ها بصورت بی‌صدا وجود داشته است. اما پیشرفت‌های علنی اخیر برای افغانستان نگران‌کننده است، چون به نظر می‌رسد طالبان قصد دارد خود را به عنوان یک جایگزین سیاسی برای دولت کنونی نشان دهد.
مرادیان گفت: “این امر خیلی نگران کننده است، چون این مسئله اقتدار دولت افغانستان را زیر سئوال می‌برد. حالا طالبان خود را به نمایش گذاشته است و در حال تبدیل شدن به نوعی دولت موازی است، با دولت کنونی کابل رقابت می‌کند؛ افغانستان نمی‌تواند اجازه دهد یک دولت رسمی در کابل و یک دولت بالفعل در قطر داشته باشد.”
دولت‌های افغانستان و آمریکا امیدوارند با باز شدن دفتر نمایندگان طالبان در قطر، مذاکرات صلح برای پایان خشونت‌ها در آن‌جا برگزار شود. تا به این‌جا، هنوز مذاکرات صلحی انجام نگرفته است. در عوض، حملات سالانه بهاری طالبان بخصوص امسال بسیار سنگین بوده است.
الکس واتانکا از موسسه خاورمیانه در واشنگتن دی‌سی گفت، ایران به دنبال ایفای نقش بیشتر در منطقه است؛ احتمالا هم‌گروه شدن با شرکای بالقوه در روسیه و هند.
وی گفت: “به نظر من ایرانیان، می‌توانند روش خود را داشته باشند، می‌توانند نقش‌آفرین اصلی باشند، اما این اتفاق نخواهد افتاد. برای همین سعی می‌کنند گزینه‌های کلی خود را ارزیابی کنند و روشن است که نمی‌توانید این را که طالبان یک واقعیت موجود در افغانستان است، انکار کنید.”
واتاناکا افزود، اگر دولت تهران نشان دهد که می‌تواند بر طالبان در افغانستان تاثیر داشته باشد، می‌تواند به عنوان یک شریک غیرقابل اجتناب در حل درگیری حضور داشته باشد.
اما مرادیان گفت، این سوءبرداشت از وضعیت است، تنها در صورتی منافع مشترک خواهیم داشت که دولت افغانستان هم در مذاکرات حضور داشته باشد. وی گفت این فقط طالبان است که از تماس با ایران سود می‌برد.
مرادیان گفت: “کاری که آنها می‌کنند افزایش پناهنگاه‌هایشان است. از پاکستان مطمئن هستند، حالا یک دفتر در قطر دارند و به زودی دفتری هم در تهران خواهند داشت.”
گزارش‌های مبتنی بر مذاکرات طالبان با ایران زمانی منتشر می‌شود که این گروه حملات خود علیه نیروهای امنیتی افغانستان را افزایش داده است. روز دوشنبه، یک بمبگذار انتحاری هیات نظامی آمریکایی را در شرق افغانستان هدف قرار داد و موجب کشته شدن کودکان و سربازان بین‌المللی شد.
نیروهای بین‌المللی قرار است افغانستان را تا پایان سال 2014 ترک کنند. آخرین حملات به عنوان آزمونی برای نیروهای امنیتی افغانستان محسوب می‌شود، که پس از خروج نیروهای بین‌المللی کنترل کامل کشور را بر عهده خواهند گرفت.
منبع: صدای آمریکا - 3 ژوئن 2013