لکه ننگی به نام کهریزک باز سازی می شود

لیلا طیری
لیلا طیری

» فرمانده نیروی انتظامی خبر داد

در حالی که هیات ویژه دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی از برکناری و تحت تعقیب قرار گرفتن مسئولان متخلف بازداشتگاه کهریزک خبر داده،سردار احمدی مقدم،فرمانده نیروی انتظامی از احداث زندان جدیدی در این محل سخن گفته است.این خبر در شرایطی اعلام شده که تاکنون هیچ مقامی مسولیت جنایت های صورت گرفته در این بازداشتگاه مخوف را که به گوانتاناموی ایران معروف شده برعهده نگرفته است.

 

این بازداشتگاه که تحت نظر نیروی تحت نظارت احمدی مقدم اداره می‌شد، هفته گذشته به علت«غیر استاندارد‌« بودن به دستور آیت‌الله علی خامنه‌ای تعطیل شد؛البته تاکنون نه مسولان قوه قضائیه و نه هیچ یک از مقامات دیگر جمهوری اسلامی  توضیح نداده اند منظور از غیراستاندارد بودن چیست و در این مورد کاملا سکوت کرده اند.

 

بازداشتگاه کهریزک که در جنوب شرقی تهران قرار دارد، بعد از کودتای انتخاباتی 22 خرداد محل بازداشت تعداد زیادی از مردم معترض بود که در آن تحت شکنجه قرار گرفتند و برخی از آنان زیر شکنجه کشته شدند. ابعاد شکنجه و رفتارهای وحشیانه در این بازداشتگاه به حدی گسترده بوده که رییس کمیته سیاسی فراکسیون خط امام مجلس اعلام کرده است: بازداشتگاه کهریزک لکه ننگی به دامن قضایی جمهوری اسلامی بود که آثار آن تا سالیان سال پاک نخواهد شد.

به گفته انصاری، نماینده زنجان در مجلس، «با آزادی برخی از بازداشتی‌های کهریزک و روشن شدن ابعاد فاجعه مشخص شده  اتفاقاتی که در این بازداشتگاه رخ داده، بسیار فراتر از آنچه که تصور می‌شده، بوده است.»

هیات ویژه شورای عالی امنیت ملی پس از تحقیقات خود در مورد این بازداشتگاه اعلام کرد:تمامی افراد خاطی اعم از مسئولان و ماموران انتظامی و قضائی مربوطه از مسئولیت‌های خود برکنار و پرونده‌های انتظامی و قضائی آنان برای رسیدگی به تخلفات و اتهامات تشکیل می‌شود.

با این حال هویت گردانندگان و شکنجه گران این بازداشت گاه اعلام نشده است. به باور ناظران تا زمانی که هویت این افراد اعلام نشود و در دادگاه علنی مورد محاکمه قرار نگیرند افکار عمومی به خبر برکناری مسئولین این بازداشتگاه و تشکیل پرونده تخلفات برای آنان به دیده شک و تردید خواهند نگریست.

گزارش دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، مسئولان مرتبط را موظف کرده علاوه بر جبران «زیان‌های» وارد شده به افرادی که نسبت به حقوق آنان «تعدی» صورت گرفته، تسهیلات لازم برای رسیدگی به شکایات آنان هم فراهم کنند.اما اینکه چگونه به این شکایات رسیدگی خواهد شد و اینکه چرا خانواده های کسانی که در این بازداشتگاه مخوف کشته شده اند حتی اجازه برگزاری مراسم سوگواری در مساجد را ندارند و به شدت تحت فشار هستند،در این گزارش مورد اشاره قرار نگرفته است.

 

بازداشتگاهی جدید به جای کهریزک

از سوی دیگر درحالیکه هنوز تکلیف قربانیان و شکنجه گران بازداشتگاه کهریزک مشخص نیست سرتیپ اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده نیروی انتظامی اعلام کرد: “نیروی انتظامی در حال ساخت یک بازداشتگاه استاندارد در محل بازداشتگاه کهریزک است که تا یک ماه دیگر آماده بهره برداری می شود و تحت نظارت سازمان زندان ها اداره خواهد شد.”

به گفته احمدی مقدم«بازداشتگاه کهریزک متعلق به نیروی انتظامی است و این بازداشتگاه موقت و فوری برای نگهداری مجرمان خطرناک و اراذل و اوباش دستگیر شده در طرح امنیت اجتماعی ساخته شده بود.»

او گفت: “پس از دستگیری های روز 18 تیر ماه تعداد افراد بازداشتی در بازداشتگاه کهریزک بیش از حد مجاز افزایش یافت و همین مسئله باعث به وجود آمدن شرایطی نامناسب در این بازداشتگاه شده بود و علت تعطیلی بازداشتگاه هم همین موضوع است.”

 

احمدی مقدم بدون توضیح در مورد این«شرایط نامناسب»حضور سردار رادان در شکنجه بازداشت شدگان در بازداشتگاه کهریزک را تکذیب کرده و گفته است: شایعات این چنینی علیه سردار رادان واقعیت ندارد و شان ایشان اجازه نمی دهد که در بازداشتگاه حضور یافته و اقداماتی این چنینی انجام دهد.

این در حالیست که بسیاری از نجات یافتگان این زندان،در مورد حضور سردار رادان،در جریان شکن هجا شهادت داده و گفته اند«وقتی صدای هلیکوپتر او می آمد،زندانیان بر خود می لرزیدند.»

رادان در جریان عملیات موسوم به برخورد با«اراذل و اوباش»هم نقش فرماندهی را به عهده داشت.در آن دوران نیز به گفته شاهدان عینی،افراد زیادی در شرایطی مشابه جان خود را از دست دادند.

اینک به گفته احمدی مقدم بازداشت شدگان بازداشتگاه کهریزک به زندان اوین منتقل شده اند.

 

کهریزک در دایره المعارف های جهان

همزمان مصطفی محقق داماد، استاد کرسی فقه و حقوق و فلسفه و عضو شورای علمی مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی، ضمن انتقاد شدید از عملکرد آیت‌الله شاهرودی در قوه قضائیه، از قرار گرفتن مدخل بازداشتگاه کهریزک در کنار مدخل‌های زندان‌های گوانتانامو و ابوغریب در دایرةالمعارف‌های جهان خبر داده است.

او در نامه ای که در روزنامه اطلاعات منتشر شده ، اعلام کرده که به خاطر «تاخیر» در تعطیلی بازداشتگاه کهریزک، نام این بازداشتگاه به نام «حکومت دینی ایران» وارد دایره‌المعارف‌های جهان شده است.

 

اسناد غیر قانونی بودن کهریزک

از سوی دیگر حمید درخشان‌نیا، قائم مقام دادگستری کل استان تهران، اسنادی منتشر کرده که نشان می‌دهد بازداشتگاه کهریزک دو سال پیش از سوی مقام‌های قوه قضائیه «غیراستاندارد» شناخته شده بود.

بر اساس گزارش  خبرگزاری ایلنا، پنج سند منتشر شده از سوی این مقام دادگستری نشان می‌دهد که در سال ۱۳۸۶ برخی از اعضای «هیات نظارت بر حفظ حقوق شهروندی» در بازدید از این بازداشتگاه، شرایط آن را غیراستاندارد ارزیابی کردند. این هیات در گزارش آبان ماه سال ۱۳۸۶ خود اعلام کرده که راه‌اندازی بازداشتگاه کهریزک «غیرقانونی» بوده و باید «متهمان به بازداشتگاه‌های قانونی» تحویل داده شوند . در گزارش این هیات، نام و مکان بازداشتگاه کهریزک با عنوان «بازداشتگاه ۲۱۰ نیروی انتظامی واقع در ۱۰ کیلومتری جنوب شرقی کهریزک» آمده است.

 سلیمانی نیز در پاسخ به این نامه اعلام کرده بود که بازداشتگاه کهریزک تحت‌نظر اداره کل زندان‌های تهران نیست و «هیچ حکم مسئولیتی هم تاکنون از این طریق صادر نگردیده است.» اسناد مکاتبات دیگر مقام‌های دادگستری استان تهران با مقام‌های زندان استان تهران نیز نشان می‌دهد که در سال ۱۳۸۶ این بازداشتگاه جزء فهرست زندان‌ها و بازداشتگاه‌های دادگستری این استان نبوده ،با این حال ده ها نفر تحت عنوان«اراذل و اوباش» در این زندان تحت شکنجه قرار گرفتند و برخی ازآنان نیز جان خود را از دست دادند.