خبرگزاری دولتی ایرنا، روز جمعه از قول یکی از منابع دیپلماتیک خود خبر داد که وزیر خارجه روسیه در در دیدار با وزیر خارجه ایران بر پایبندی مسکو به اجرای تعهدات خود در زمینه تحویل موشکهای اس300 به ایران تاکید کرده است.
این خبرگزاری در گزارش خود نوشته بود: “در ملاقات دوجانبه روز پنجشنبه وزرای خارجه ایران و روسیه موضوع تحویل این سامانه پدافند هوایی به ایران مطرح شد. طرف روس در این دیدار بر پایبندی مسکو بر اجرای تعهدات خود در این زمینه و تحویل سامانه پدافند هوایی اس-۳۰۰ پس از تکمیل آن به ایران تأکید کرد.”
دیروز همچنین از قول فرزاد اسماعیلی فرمانده قرارگاه پدافند هوایی ایران اعلام شد که “روسیه در حال عمل به وعده خود درباره تحویل سامانه دفاع موشکی اس۳۰۰ پیش از پایان سال جاری میلادی است.”
چند روز پیش از آن هم خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران، نوشته بود: “شرکت روسی تولید کننده تسلیحات نظامی ضمن اشاره به تحویل سامانه دفاع موشکی اس ۳۰۰ به ایران، اعلام کرده است که این سامانه دفاع موشکی زمانی به ایران تحویل داده می شود که توافقنامه تجاری بین دو کشور منعقد شود.”
ماجرای قرارداد فروش موشکهای اس۳۰۰ به ایران و بازی چند ساله روسیه با طرف ایرانی همچنان ادامه دارد. اواخر فروردین ماه گذشته اعلام شد که ممنوعیت فروش موشکهای اس۳۰۰ به ایران توسط ولادیمیر پوتین لغو شده است. در آن زمان دیمیتری پسکوف سخنگوی رئیس جمهوری روسیه گفته بود که با امضای لغو ممنوعیت فروش اس-۳۰۰ به ایران، تحویل این موشک‌ها هرلحظه ممکن است انجام شود.
با اینهمه در روزهای بعد از لغو ممنوعیت فروش موشک‌ها به ایران، همچنان اخبار متفاوتی از روسیه به گوش می‌رسید. از جمله نیکلای پاتروشف، رئیس شورای امنیت ملی روسیه گفته بود : “تاریخ تحویل این سامانه‌ها به ایران، به شرکت سازنده بستگی دارد.”
سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه نیز تاکید داشت که که مسکو در آینده نزدیک سامانه موشکی اس ۳۰۰ را به ایران تحویل نمی‌دهد. او گفته بود: “ تجهیز ایران با سیستم دفاع موشکی اس ۳۰۰ موضعی نیست که در آینده نزدیک محقق شود. این نکته بسیار مهم است که تصمیمات سیاسی و قانونی که چنین گشایشی را بوجود آورده اند گرفته شوند. “
خبرگزاری فارس نیز در همان روزها از قول ریباکف نوشته بود: “از آنجا که قرارداد مدت‌ها قبل بسته شده، طبیعی است که غیرممکن است که در قالبی که داشته، اجرا شود.” او تاکید داشت: “برای اجرای قرارداد، لازم است تا اوضاع در خصوص شکایت ایران علیه طرف روسی روشن شود. انتظار داریم که این مسئله به صورت دوجانبه حل شود. نمی‌توانم از طرف ایران صحبت کنم، اما ما می‌گوئیم که علاقمندیم که این مسئله را حل کنیم.”
این اظهارات نشان می داد که بر خلاف خوشبینی‌های اولیه مقامات ایرانی نسبت به اجرای تعهدات روسیه، این کشور هنوز هم حاضر به اجرای قرارداد اولیه خود با ایران نیست. روزنامه دولتی ایران طی خبری در همان ایام نوشته بود: “با فرمان پوتین به نظر می‌رسید که مسیر حل اختلاف هموار شده است اما با سخنان اخیر مقامات روسی، بدبینی به اجرایی شدن تعهد کرملین افزایش یافت و برخی کارشناسان معتقدند که سرنوشت نیروگاه هسته ای بوشهر در انتظار اس- 300 خواهد بود و مسکو کسب منافع سیاسی- اقتصادی از غرب را بر عمل به تعهدات قانونی خویش در قبال ایران ترجیح خواهد داد.”
البته نظر مقامات بلندپایه نظامی ایران چیز دیگری بود. برای نمونه سرتیپ پاسدار حسین دهقان، وزیر دفاع ایران با اشاره به دستور پوتین درباره لغو ممنوعیت فروش اس-۳۰۰ به ایران گفته بود: “این فرمان ترجمان اراده سیاسی رهبران دو کشور برای توسعه و ارتقای سطوح همکاری در تمام زمینه‌ها است.” او تاکید داشت: “تهدیدات فرامنطقه ای و گسترش فعالیت های تروریستی گروه های تکفیری ضرورت گسترش و تعمیق این همکاری ها را افزایش داده و همواره به عنوان یکی از محورهای اساسی رایزنی و همکاری میان ایران و روسیه مورد اهتمام و توجه بوده است.” علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران هم معتقد بود: “خوشبختانه و در چارچوب مذاکرات فشرده و پیگیریهای مستمری که انجام شد دستور لغو حکم ممنوعیت فروش موشکهای پدافندی اس-۳۰۰ با حسن نیت رییس جمهوری روسیه صادر شد.”
تلاش مسئولان نظامی ایران برای دستیابی به موشکهای اس۳۰۰ روسی در حالی است که به گفته منابع نظامی ایران، آنها موفق به طراحی و تولید موشکهای قویتر و مفیدتر از اس۳۰۰ شده‌اند. بر اساس یکی از گزارش‌های منتشر شده در منابع نزدیک به سپاه پاسداران، موشک های باور۳۷۳ که برای جایگزینی اس۳۰۰ طراحی شده است، قدرتمندتر هستند: “در مقایسه با سامانه اس-۳۰۰ مورد سفارش ایران، باور-۳۷۳ توانایی درگیری با اهداف متنوعی را دارد که این به دلیل ماهیت متفاوت تهدیدات پیش روی ایران در قیاس با روسیه است. باور-۳۷۳ علاوه بر توانایی درگیری با اهداف به اصطلاح آیرودینامیک نظیر هواپیما، توانایی درگیری با موشکهای بالستیک، کروز و همچنین موشکهای دیگر را داشته و انهدام اهداف با سطح مقطع راداری پایین به طور ویژه در طراحی آن مورد توجه بوده است.”
منابع نظامی ایران توضیح نداده‌اند که باوجود تولید موشک های باور۳۷۳ که بهتر از مدل روسی آن است، چرا باز هم به دنبال دریافت موشکهای روسی بوده و حتی از احتمال دریافت این موشک‌ها نیز ابراز خوشحالی می‌کنند.
