اعتراضهای مردمی در مصر٬ تجمع میلیونها نفر در میدان التحریر ودر نهایت برکناری و بازداشت محمد مرسی٬ رییسجمهوری٬ و اعضای ارشد اخوانالمسلمین٬ علاوه بر انعکاس جهانی٬ در میان ایرانیان نیز بازتاب زیادی داشت و تا آنجا پیش رفته که برخی اصولگرایان، دلیل اصلی وضعیت کنونی مصر را نبود “ولایتفقیه” در این کشور دانسته اند.
در روزهای گذشته کاربران ایرانی در شبکههای اجتماعی اظهارنظرهای مختلفی درباره اتفاقات مصر کردهاند. همانطور که بسیاری از سیاستمداران نیز اقدام به موضعگیری در مقابل اعتراض مردم و برکناری مرسی کردند.
این اظهارنظرها از آن جهت اهمیت دارد که جمهوریاسلامی اعتراضهای سالهای گذشته در کشورهای عربی را “بیداری اسلامی” خوانده و از آن حمایت کرده بود. به نظر مسوولان جمهوریاسلامی این اعتراضها٬ در واقع اعتراض به آمریکا و همچنین حمایت این کشورها از اسراییل بود.
اکنون اما٬ به نظر میرسد که اوضاع تغییر کرده و بعد از برکناری مرسی٬ انتقادها از وی توسط روحانیون شدت پیدا کرده است. گرچه تاکنون دلایل مختلفی برای برکناری مرسی عنوان شده٬ اما از نظر روحانیون اصولگرا دلیل اصلی برکناری وی٬ نبود “ولایتفقیه” در این کشور بوده است.
سایت رجانیوز٬ در این زمینه نوشته است: “این روزهای میدان «التحریر» قاهره، در میدان «آزادی» تهران هم به وقوع میپیوست اگر رهبر انقلاب برای تامین نظر چند نفر از فعالان سیاسی کشور و برخی نامزدهای انتخاباتی، «قانون» رسمی کشور را نادیده میگرفت و فصل الخطابی به نام صندوق رای را به اردوکشی خیابانی تقلیل میداد. اتفاقی که این روزها در مصر میبینیم و خونهایی که در خیابانهای قاهره بر زمین ریخته میشوند و حکومتی که با کودتا دست به دست میشود، نتیجه عدم پذیرش صندوق رای به عنوان فصل الخطاب تعیین مسئولان سیاسی یک کشور و تلاش برای وزنکشی سیاسی از طریق اردوکشیهای خیابانی است… اگر ایستادگی حضرت آیتالله خامنهای و پافشاری ایشان بر صیانت دقیق و جدی از آرای مردم نبود، هر روز خیابانهای تهران نظارهگر جوی خونِ افرادی بودند که در آتش اردوکشی خیابانی طرف های مختلف، جان خود را از دست میدادند. هر چند همان معدود هموطنانی هم که در فتنه جان خود را از دست دادند، حاصل کینهتوزی و لجبازی سران فتنه و حامیانشان بودند و «باید» در دادگاه پاسخگوی اعمال غیرقانونی خود باشند و محاکمه شوند اما اینکه آمار کشته شدگان به روزانه صدها نفر نرسید و آرامش این روزهای کشور، همه و همه مدیون مقاومت حضرت آیتالله خامنهای در برابر بدعتهای غیرقانونی است. در واقع، نتیجه عملی مدلی را که میرحسین موسوی در سال ۸۸ بدنبالش بود، امروز میتوان در کف خیابانهای مصر دید”.
در همین حال رسانههای اصولگرا طی روزهای گذشته اقدام به انتشار سخنانی از آیتالله خامنهای کردهاند که وی در آن خطاب به مردم مصر هشدار میدهد: “به آمریکا و ناتو اعتماد نکنید. آنان هرگز به مصالح شما و منافع ملت شما نمیاندیشند. همچنین از آنان نترسید. آنان پوشالیاند و بهسرعت ضعیفتر نیز شدهاند. حاکمیت آنان بر جهان اسلام، صرفاً محصول ترس و جهل ما در ۱۵۰ سال گذشته بوده است. به آنان امید نبندید و از آنان حساب نبرید. تنها به خدای متعال اعتماد کنید و فقط مردم خود را باور کنید”.
روزنامه کیهان نیز به نقل از مفتی اعظم سوریه نوشته است: “اخوانالمسلمین، آحاد ملت مصر را درک نکرد و الازهر را به میدانی تنگ و بسته تبدیل کردند، همانطوری که روابط با ایران و سوریه را به دلیل اینکه این دو کشور حامی مقاومت هستند درک نکردند”.
این روزنامه پیش از این نیز در سرمقالهی خود به انتقاد از محمد مرسی و اخوان المسلمین پرداخته و سیاستهای آنان را در مصر اشتباه توصیف کرده بود.
از سوی دیگر احمد خاتمی٬ امام جمعه موقت تهران٬ نیز اینگونه درباره اتفاقهای مصر موضعگیری کرد: “مصر خواستگاه بیداری اسلامی و مردم مصر مسلمان و دلداده اسلام هستند و در طول این یکسال نیز در انتخاباتهای گوناگون شرکت کردند تا به نمایندگان مسلمان رأی بدهند اما متأسفانه آنها که از این بیداری اسلامی بیرون آمدند آنچنان بد عمل کردند که بار دیگر کودتا شد و کودتاچیان حاکم شدند. آنها به جای اینکه جهان اسلام را به وحدت دعوت کنند از تکفیریهای آدمکش حمایت کردند آنها حتی در عرصه سیاسی نیز با رژیم صهیونیستی گونهای رفتار کردند که با شعارهای قبلی خودشان متناقض بود. قرارداد کمپ دیوید را تأیید کردند و ایرانهراسی و شیعههراسی راه انداختند. نتیجه این عملکرد حضور دهها میلیون نفر در خیابانها و کودتای دوباره بود اینها پس از ۸۰ سال کار تشکیلاتی نه به درد دنیای مردم خوردند و نه به درد آخرت”.
محمدرضا نقدی٬ رییس سازمان بسیج نیز دلیل این اتفاق را اعتماد به آمریکا توصیف کرد و گفت: “مردم هر هفته لوله گاز مصر را به اسرائیل منفجر می کردند و دولت مرسی ترمیم می کرد، آنها برای حمایت از غزه تجمع می کردند و مرسی راه را کنترل می کرد، آنها سفارت رژیم جعلی اسرائیل را اشغال می کردند و او آن را با عذرخواهی بازگشایی می کرد، مردم خواهان دفاع از مقاومت در سوریه بودند و او سفارت سوریه را تعطیل می کرد و همین رفتارها نیروی دفاعی مردمی و جوانان مصر را از کنار مرسی پراکنده کرد”.
اما شاید یکی از تندترین مواضع در این زمینه را امام جمعه قم اتخاذ کرد. محمد سعیدی٬ امام جمعه موقت این شهر درباره اتفاقهای مصر گفت: “بدون شک جنایات مصر و حوادث صیدای لبنان، حاصل نشستهای شومی چون نشست دوحه بود و سکوت و همراهی محمد مرسی، با این جنایات مشخص بود. دست انتقام الهی از آستین ملت مصر بیرون آمد و سیلی محکمی به صورت وی زد و پرده از شخصیت و حزب او در پیشگاه مردم جهان برافتاد و این موجود کثیف به نتیجه اعمال خود رسید”.
در دنیای مجازی اما اوضاع به گونهای دیگر است. بسیاری از کاربران ایرانی معتقدند که برکناری مرسی٬ نتیجه یک کودتای نظامی بوده است. در این میان حامیان جریان اصلاح طلب٬ به انتقاد از رفتار مخالفان مرسی پرداخته و معتقدند که مخالفان دولتی که با انتخابات آزاد سرکار آمده، باید از طریق صندوقهای رای حرف خود را بزنند و دولت را تغییر دهند.
گروهی دیگر از کاربران ایرانی نیز به حمایت از برکناری مرسی پرداختهاند. آنها این برکناری را زمینهساز برقراری مجدد سکولاریسم در این کشور دانسته و بر این عقیدهاند که اقدامات محمد مرسی و اخوانالمسلمین در زمانی که قدرت را در دست داشتهاند٬ به روند دموکراسی لطمه زده است.