کتابی برای سبزها
جنبش‌های اجتماعی
نویسنده: جف گودوین و جیمز جسپر
جنبش‌ها چگونه زاده می‌شوند، به حیات خود ادامه می‌دهند و می‌میرند؟ این سوالی است که دکتر «سعید مدنی» پژوهشگر مسائل اجتماعی و فعال ملی- مذهبی تلاش کرده در کتاب جدید خود «جنبش‌های اجتماعی (پدیدآیی، فراز و فرود)» به آن پاسخ دهد. کتاب که اخیرا توسط نشر بازتاب منتشر شده بر خلاف معمول شامل مقدمه‌ای ۶۰ صفحه‌ای است که حدود نیمی از متن کتاب را به خود اختصاص داده، نیم دیگر کتاب نیز ترجمه‌ای است از کتاب «The Social Movement Reader» تالیف جف گود و جیمز جاسپر.
نویسنده مقدمه که علاوه بر پژوهشگری در حوزه مسائل اجتماعی، فعال سیاسی- اجتماعی نیز می‌باشد و در سالهای پیش و پس از انقلاب به عنوان تلاشگری در حرکت‌های دانشجویی و جنبش های دموکراتیک به ویژه جنبش سبز شناخته شده است، در مقدمه سعی کرده جمع‌بندی نسبتا مبسوطی از فعالیت و مطالعه درباره جنبش‌های اجتماعی و تلاش برای تحقق عدالت و آزادی ارائه دهد. او در پارگراف‌های اول کتاب و به نقل از آنتونیو نگری دیدگاه خود را نسبت به مبارزه سیاسی و دموکراسی سازی این‌گونه توضیح می‌دهد: «مقاومت امری جاودانه، پایدار و مستمر در جوامع است که متناسب با شرایط تاریخی هر جامعه در اشکال متفاوتی پدیدار می‌شود. لذا نیروهای متمایل یا عامل تغیر دایما باید این اشکال مقاومت را بازیابی و حتی بازتولید کنند. این مساله به خصوص در جوامع در حال گذار مثل ایران که امواج تغییرت اجتماعی همچون سونامی غیرقابل کنترلی سراسر جامعه را در بر گرفته، ضرورتی اجتناب ناپذیر است.»
دکتر مدنی در ادامه هدف خود از تدوین کتاب را این چنین منعکس می‌کند: «کتاب حاضر تلاش کرده تا به چند سوال مهم و اساسی و راهبردی درباره جنبش‌های اجتماعی پاسخ دهد و به بخش کوچکی از نیاز علاقه‌مندان و پژوهشگران در زمینه مورد بحث پاسخ دهد.»
در مقدمه کتاب که می توان آن را به عنوان کتابی مستقل نیز مورد نظر قرار داد، خواننده با روند تحول دیدگاه‌ها نسبت به جنبش‌های اجتماعی آشنا می‌شود و پس از آن ارزیابی منتقدانه دکتر مدنی را از نگاه و درک نیروهای سیاسی ایران نسبت به تحولات جامعه ایران بخواند.
مفهوم و تعریف جنبش اجتماعی و فرآیند تحول آن، مروری مختصر بر برخی جنبش های معاصر از جنبش‌های حقوق مدنی آفریقای جنوبی تا جنبش همبستگی لهستان، بررسی رابطه بحران‌های ساختاری نظام‌های سیاسی و پدیدآیی جنبش های اجتماعی از مسائلی هستند که در مقدمه مورد بحث قرار گرفته‌اند. نویسنده مقدمه در ادامه تلاش کرده تا مرزهای جنبش های قدیم و جدید را روشن کند و به همین دلیل بر رویکرد عقلانی کنش‌های جمعی جدید تاکید ویژه کرده است. سرمایه اجتماعی جنبش های اجتماعی نیز از مباحث مهم در مقدمه محسوب می شود که کمتر در منابع در این خصوص مطرح شده است. دکتر مدنی که سال‌ها در زمینه سرمایه اجتماعی مطالعه و در چند پژوهش میدانی در این خصوص مشارکت جدی داشته تلاش کرده تا این پدیده را در متن جنبش‌های اجتماعی و با نیم نگاهی به جنبش سبز تبیین کند و توضیح دهد. اعتماد نیروهای اجتماعی و سیاسی در متن جنبش های اجتماعی و درجه دوری و نزدیکی آنها به یکدیگر موضوعی بوده تا ذیل بحث درباره شبکه‌های اجتماعی مورد بحث قرار گیرد. دکتر مدنی در این بخش تلاش کرده تا نقش و اهمیت شبکه‌های اجتماعی و راز ماندگاری آنها در جریان سرکوب اجتماعی را توضیح دهد.
بخش دوم کتاب جنبش های اجتماعی منتخبی است از کتاب گودوین و جاسپر در این زمینه که در آن تلاش شده به 9 سوال مهم درباره پدیدآیی، فراز و فرود جنبش‌های اجتماعی پاسخ داده شود:
جنبش های اجتماعی کی و چرا ظهور می‌کنند؟
چه کسانی به عضویت جنبش درآمده یا حامی آن می‌شوند؟
چه کسانی در جنبش می‌مانند و چه کسانی می‌روند؟
مشارکت کنندگان چه فکر و احساسی دارند؟
چگونه جنبش‌ها سازماندهی می‌شوند؟
جنبش‌ها چه می‌کنند؟
چگونه دولت و رسانه ها جنبش را تحت تاثیر قرار می‌دهند؟
چرا جنبش‌ها افول می‌کنند؟
جنبش‌ها چه دستاوردهایی برای جامعه به ارمغان می‌آورند؟
در بخش پایانی کتاب برخی واژه‌ها و مفاهیم مهم تعریف شده‌اند.
مطالعه این کتاب به همه فعالان سیاسی، اجتماعی به خصوص آنها که دل در گرو ایران سبز و جنبش دموکراسی خواهی امروز آن دارند توصیه می‌شود.
کتاب «جنبش‌های اجتماعی؛ پدیدآیی، فراز و فرود» را نشر بازتاب منتشر کرده و در کتابفروشی‌های مقابل دانشگاه تهران در دسترس همگان قرار دارد.
دکتر سعید مدنی نویسنده و مترجم کتاب در پی حوادث سال 1388 و به اتهام حضور و فعالیت در جنبش سبز در سال 1390 بازداشت و با وجود محکومیت قبلی سه سال و نیم زندان و 10 سال محرومیت اجتماعی مجددا در دادگاه انقلاب اسلامی به شش سال زندان و دو سال تبعید به بندر عباس محکوم شد و هم‌اکنون پنجمین سال از 9 سال محکومیت خود را در زندان رجایی‌شهر سپری می‌کند.
شوهر عزیزم
نویسنده: جویس کرول اوتس
مترجم: ربابه جلایر
ناشر: شورآفرین
تعداد صفحات: ۱۲۴ صفحه
قیمت: ۱۸۰۰۰ تومان
«شوهر عزیزم» عنوان مجموعه‌داستانی است از جویس کرول اوتس نویسنده‌ی بزرگ آمریکایی که با ترجمه‌ی ربابه جلایر و از سوی نشر شورآفرین منتشر شده است.
جویس کرول اوتس (متولد ۱۹۳۸- نیویورک) نمایش‌نامه‌نویس، شاعر، و داستان‌نویس برجسته‌ی آمریکایی که جان آپدایک نویسنده‌ی بزرگ آمریکایی و برنده‌ی جایزه‌ی پولیتزر، «بانوی فرهیخته‌ی ادبیات معاصر» لقبش داده، بیش از بیست‌وپنج سال است که هر سال از سوی منتقدین در فهرست برندگان جایزه‌ی نوبل ادبیات قرار می‌گیرد. اوتس، در تمام دوران نویسندگی‌اش، همیشه جزو نویسنده‌های پُرفروش نیویورک‌تایمز بوده و بارها نیز نامزدی جوایز پولیتزر و منتقدان کتاب آمریکا بوده است. اوتس، جوایز بسیاری در طول دوران نویسندگی‌اش برای داستان‌ها و رمان‌هایش دریافت کرده، که مهم‌ترین‌هاشان عبارت است از: جایزه‌ی ملی کتاب ادبیات داستانی آمریکا، جایزه‌ی اُ.هنری، جایزه‌ی برنارد مالامود، جایزه‌ی اورنج، جایزه‌ی برام استوکر، جایزه‌ی روزنتال، جایزه‌ی نورمن میلر.
«شوهر عزیزم» مجموعه‌ی چهارده روایتِ نوآرگونه از جویس کرول اوتس است که شمای کلی کتاب به خوبی در عنوان کتاب تصویر شده و از همان ابتدا به خواننده هشدار داده می‌شود که: «شوهر عزیز، باید بگویم که من بچه‌ها را کُشته‌ام.» این جمله نشانگرِ زندگیِ آمریکایی‌هایِ سفیدپوستِ شهرنشینِ طبقه‌ی بالای جامعه‌ی آمریکایی است، که حتا در مقابلِ وحشت‌هایی که با یک خانه آن‌طرف‌تر یا یک تماس تلفنی فاصله دارد، مصونیت ندارد.
داستان‌های اوتس، ریشه‌یی عمیق در سنت‌های ادبی و روشنفکری آمریکایی دارد و دیدگاه‌های برجسته‌اش درباره‌ی فرهنگ معاصر آمریکا موجب شده تا این پروفسور علوم انسانی دانشگاه پرینستون جایزه‌ی ادبی نشریه‌ی شیکاگو تریبون را از آن خود کند. شخصیت‌های داستانی وی نیز کاملا ملموس و عادی است.
نشر شورآفرین با همکاری سینما تک موزه‌ی هنرهای معاصر برگزار کرد:
مراسم رونمایی از کتاب «گفت‌وگو با آرتور پن»
همراه با پخش فیلم بانی و کلاید
با حضور: مازیار اسلامی، بهنام حسینی
و مترجم کتاب: حسین کربلایی‌طاهر
کتاب «گفت‌وگو با آرتور پِن» از سری کتاب‌های سینمایی دانشگاه می‌سی‌سی‌پی است که نشر «شورآفرین» مجموعه‌ی کامل آن را در دست ترجمه و انتشار دارد. از این مجموعه، پیش‌تر، کتاب‌های گفت‌گو با برگمان، گفت‌وگو با تروفو، گفت‌وگو با تارکوفسکی، گفت‌وگو با آنجلوپولوس، گفت‌وگو با وودی آلن و گفت‌وگو با چاپلین منتشر شده بود.
«گفت‌وگو با آرتور پن» چهل‌وپنج سال از زندگی هنری و کاری آرتور پن، کارگردان سینما، تئاتر و تلویزیون آمریکایی را دربرمی‌گیرد که سرنوشتش هماورد شخصیت‌های برجسته‌ی فیلم‌هایش است. مصاحبه‌های انتخاب‌شده در این کتاب تلاشی است برای ارایه‌ی پرتره‌یی از پن با رعایت تسلسل وقایع زندگی او از این رشد، تا با او نه‌تنها بهعنوان یک فیلم‌ساز، بلکه به عنوان یک انسان با مرام‌های اخلاقی خاص خودش آشنا شویم.
آرتور پن (۲۰۱۰-۱۹۲۲) بهعنوان هنرمندی خلاق، صاحب اندیشه و خودآموخته که خود را «فردی که هرگز از یادگیری نمی‌ایستد» معرفی می‌کرد، همیشه در جدال با بوروکراسی هالیوودی و جنگ‌طلبی و سرمایه‌داری آمریکایی‌ها، خود را یک بیگانه در سینمای آمریکا می‌دانست. پن در شاهکارش «بانی و کلاید» با توانایی خاصی که گذشته، حال و آینده را در رابطه با دوران رکود اقتصادی جادوگونه پیوند می‌دهد، نه‌تنها در آمریکا، بلکه در تمام دنیا تبدیل به پدیده‌یی شد و به او اعتباری بخشید که تا آخر عمر با او همراه بود. شاید هیچ فیلمی در تاریخ سینمای آمریکا به اندازه‌ی «بانی و کلاید» بر ستون فقرات روحی و روانی تماشاگران و منتقدانش تااین‌حد تاثیر نگذاشته است.
مراسم رونمایی از کتاب «گفت‌وگو با آرتور پن» همراه با نمایش فیلم «بانی و کلاید» شاهکار آرتور پن، با حضور مازیار اسلامی (منتقد هنری، پژوهشگر و مترجم)، بهنام حسینی (منتقد، مترجم و مدرس دانشگاه) و مترجم کتاب حسین کربلایی‌طاهر روز سه‌شنبه، ۱۳ مرداد، ساعت چهار بعدازظهر، در سالن سینما تک موزه‌ی هنرهای معاصر واقع در خیابان کارگر شمالی (پارک لاله) برگزار شد.
نظر به درد دیگران
نویسنده: سوزان سونتاگ
مترجم: احسان کیانی خواه
ناشر: گمان
تعداد صفحات: ۱۸۸ صفحه
قیمت:۱۱۰۰۰ تومان
از جمله ویژگی‌های بارز زندگی مدرن ما یکی هم این است که فرصت‌های بی‌شماری داریم برای نظر انداختن به رویدادهای هولناک سرتاسر دنیا. تصاویر قساوت‌های بشری حالا با صفحه‌های تلویزیون و رایانه جلوی چشم هرکسی ظاهر می‌شوند. ولی آیا ممکن است بیننده با تصاویری که مرتب از بی‌رحمی‌ها و شقاوت‌ها می‌بیند به خشونت خو کند – یا بدتر، خشونت در وجودش برانگیخته شود؟ آیا چنین تصاویری که هر روز از مقابلِ دیدگانِ بیننده می‌گذرند، درک او را از واقعیت زایل نمی‌کنند؟ دل‌سوزاندن و همدلی با درد و رنج‌های مردمانی که در گوشه و کنار جهان گرفتار فجایع جنگ هستند چه معنایی دارد؟
سوزان سانتاگ سال‌ها پیش در کتاب کلاسیکش، «دربارهٔ عکاسی»، چهارچوب این مباحث را پایه‌ریزی کرده بود. اما کتاب «نظر به درد دیگران» بازاندیشیِ ژرفی است دربارهٔ هنرِ «رسانه‌ای» و درک انسان از تصاویر امروزی جنگ و فاجعه. او در این کتاب به ارزیابی دوبارهٔ مباحثی می‌پردازد از جمله اینکه عکس‌ها چطور می‌توانند اعتراض‌برانگیز باشند، به خشونت دامن بزنند یا بی‌اعتناییِ مردم را سبب شوند و در همین حال به تاریخچهٔ دور و درازی از بازنماییِ درد دیگران نظر می‌اندازد – از مجموعهٔ «فجایعِ جنگ» فرانسسیکو گویا گرفته تا اسناد عکاسی جنگ داخلی امریکا، به دار آویختن بی‌محاکمهٔ رنگین‌پوستان در جنوب امریکا، وقایع جنگ جهانی اول، جنگ داخلی اسپانیا، اردوگاه‌های مرگ نازی‌ها و…
این کتاب به چگونگی شعله‌ورشدن آتش جنگ در زمانهٔ ما (و درکِ مردم از آن) هم می‌پردازد و نمونه‌های تاریخی روشن و استدلال‌های مختلفی از منابعی غیرمنتظره پیش روی خواننده می‌گذارد. افلاطون، لئوناردو داوینچی، ادموند برک، وردزورث، بودلر و ویرجینیا وولف همگی در این تاملِ پرشور دربارهٔ درک مدرنِ ما از خشونت و قساوت حضور دارند. درست همانطور که «دربارهٔ عکاسی» شیوهٔ درک ما دربارهٔ وضعیتِ مدرن‌بودن را به پرسش می‌کشید، «نظر به درد دیگران» نه تنها تصورمان دربارهٔ کاربردها و معناهای تصاویر، بلکه نگرشمان دربارهٔ ماهیتِ جنگ، محدودیت‌های همدلی و وظایفِ وجدان را تغییر می‌دهد.
هایدگر واپسین
نویسنده: جولیان یانگ
مترجم: بهنام خداپناه
ناشر: حکمت
تعداد صفحات: ۲۰۸ صفحه
قیمت: ۱۵۰۰۰ تومان
فلسفه «هایدگر واپسین» اغلب فهم ناپذیر تلقی شده است. کتاب جولیان یانگ در حالی که پیچیدگی ها و ژرفای اندیشه هایدگر را نادیده نمی گیرد با زبانی سلیس و ساده می کوشد به توضیح اندیشه های فلسفی او بپردازد. یانگ در کتاب خود دیدگاه های هایدگر را درباره «فقدان خدایان»، «خشونت تکنولوژی» و «بی خانمانی» انسان که به گمان او نشانه های فلاکت مدرنیته اند به بوته آزمون می گذارد و به این اندیشه هایدگر می پردازد که چیرگی بر «فراموشی هستی» ذات چرخش به سوی وجودی پسا-فلاکتی و حقیقتاً پسا-مدرن را شکل می دهد. کتاب یانگ منبعی ارزشمند برای دانشجویان و پژوهشگران آثار هایدگر به شمار می رود.
همانگونه که از عنوان کتاب پیداست، این کتاب به بررسی فلسفه هایدگر واپسین می پردازد. مراد نویسنده از «هایدگر واپسین»، در یک برآورد اولیه، هایدگری است که بنا به شرح خودش «چرخشی» اساسی را از فلسفه نخستین خود یعنی فلسفه هستی و زمان(۱۹۲۷) صورت داد، چرخشی که در سال ۱۹۳۰ آغاز و در خلال سالهای ۱۹۳۶-۸ کامل شد. آنچه که نویسنده از عبارت «هایدگر واپسین» مراد می کند هایدگر «اتمام یافته»، یا به تعبیر بهتر، هایدگری است که در «مسیر تفکرِ» خود تا جایی که باید پیش رفته بود. گه گاهی نیز جنبه هایی وجود دارند که جریان بحث در آنها به متونی می رسد که مربوط به پیش از دوره «واپسین» می شوند. از این رو، گرچه بیشتر بحث نویسنده به متونی محدود شده است که پس از سال ۱۹۳۶ به نگارش در آمده اند، اما درنگی در خود راه نداده که به هنگام لزوم به آثار نخستین نیز نیم نگاهی داشته است.
هستی، حقیقت و متافیزیک، فلاکت مدرنیته، پزشک فرهنگ، فقدان خدایان، ذات تکنولوژی مدرن، تکنولوژی باستان، تکنولوژی مدرن، اقامت گزیدن چیست؟ مرگ، ذات انسان، چرخش، طرد ماشین ستیزی، علم طبیعی، سرنوشت باوری، تسلیم پیشگی، اخلاق اقامت گزیدن، چهارگانه، خدایان، نگاهداری و تِخنه، نگاهبان بودن، مراقبت از «زمین»، مراقبت از «آسمان»، مراقبت از «میرندگان»، پرورش نیروی نجات بخش، دوست داشتن همسایه، یگانهای مقاومت، از جمله موضوعات و مباحثی هستند که نویسنده در این کتاب به آنها پرداخته است.
پرسش‌های اساسی فلسفه
نویسنده: سیمون بلک برن
مترجم: مریم تقدیسی
ناشر: ققنوس
تعداد صفحات: ۲۷۲ صفحه
قیمت:۱۴۰۰۰ تومان
نویسنده در این کتاب بیست پرسش فلسفی را برای بررسی و پاسخ انتخاب کرده است. وی در پیشگفتار کتاب درباره چگونگی انتخاب این بیست پرسش نوشته است: «بیست پرسشی که در اینجا انتخاب کرده‌ام از جمله پرسش‌هایی هستند که اغلب به ذهن مردان، زنان و کودکان متفکر خطور می‌کنند. این پرسش‌ها به نظر می‌رسد به طور طبیعی و از طریق تفکر ایجاد می‌شوند. ما پاسخ‌ها را جست‌و‌جو می‌کنیم. ولی فلسفه برخلاف دیگر رشته‌های تحصیلی به جای پاسخ دادن، پرسش برمی‌انگیزد. پاسخ‌های این زمینه اغلب قطعی نیستند و به‌ندرت مورد توافق قرار می‌گیرند. چنین چیزی شاید برای آن دسته از ما که بهعنوان فیلسوف رسمی کار می‌کنیم تأسف‌برانگیز یا خجالت‌آور باشد، ولی به نظر من این‌طور نیست. دلیل این امر تا حدودی می‌تواند این باشد که پرسش‌هایی که در وهله اول ساده به نظر می‌رسند، پس از تفکر به سؤالات کوچک دیگری تجزیه می‌شوند.»
بلک‌برن، در این کتاب به پرسش‌هایی درباره ماهیت انسان و آزادی او پاسخ داده است. در ادامه نیز «چه می‌دانیم؟» دیگر پرسش بنیادینی است که بلک‌برن در صدد پاسخ‌گویی به آن برآمده است. وی در این بخش و در پاسخ به این سؤال نوشته است: «چه می‌دانید؟ در واقع بسیار زیاد. شرط می‌بندم که مانند من نام خودتان و والدینتان را می‌دانید. احتمالاً این را هم می‌دانید که دراز کشیده‌اید یا نه، در کدام کشور زندگی می‌کنید، رئیس جمهور فعلی آمریکا کیست، و بسیاری چیزهای دیگر شبیه این‌ها.
