بروز اختلاف میان اصولگرایان درباره نظر آیت‌الله خامنه‌ای پیرامون برجام هم‌چنان ادامه دارد: نقل‌قول‌های مختلف در باره نظر رهبر جمهوری‌اسلامی پیرامون برجام، تحصن مقابل مجلس و در نهایت نقش اعضای دفتر او در تصویب موافقت‌نامه.
در آخرین موارد از اظهارنظرها پیرامون نقش رهبر جمهوری‌اسلامی در پرونده هسته‌ای، علی لاریجانی گفت که این مساله “پرونده رهبری” است. به گفته رئیس مجلس نهم برای تصویب برجام در مجلس با “کلان کشور و نظام” هماهنگ‌شده بود. او خطاب به منتقدان گفت که “مطمئن باشید مسائل کلان از قبل بررسی می شود و مربوط به چند دقیقه نیست”.
برخی اصولگرایان به روند بررسی و تصویب برجام در مجلس انتقاد دارند. به عقیده آن‌ها کنار گذاشتن گزارش کمیسیون برجام، ارائه طرحی با حمایت رئیس مجلس و سپس ارسال آن به کمیسیون امنیت ملی، جلسه لاریجانی با علی شمخانی - دبیر شورای عالی امنیت ملی کشور - و علی‌اصغر حجازی - از اعضای دفتر آیت‌الله خامنه‌ای - و سخنان رئیس مجلس در این‌باره و در نهایت ممانعت از مطرح شدن پیشنهادهای منتقدان از جمله مواردی است که به علی لاریجانی منتسب می‌شود.
در پاسخ به این انتقادها اما رئیس مجلس نهم گفت: “من در رسیدگی به پرونده هسته‌ای دخالتی ندارم. این پرونده، پرونده رهبر معظم انقلاب است”.
هم‌زمان حمید رسایی - از نمایندگان منتقد برجام - در گفت‌وگو با وب‌سایت رجانیوز، نزدیک به جبهه پایداری، خبر از آن داد که لاریجانی در جلسه غیرعلنی پیش از تصویب برجام “دو پهلو سخن می‌گفت”، به این معنا که “هم می‌گفت که من نمی‌خواهم بگویم رهبری نظرشان این است و هم طوری صحبت می‌کرد که در شورای عالی امنیت ملی به جمع‌بندی این طرح دوفوریتی رسیده‌ایم”.
رسایی همچنین اضافه کرد که لاریجانی در پایان سخنان خود “گفت که چند روز قبل آقای حجازی با من تماس گرفت و گفت که چرا مجلس زودتر تکلیف برجام را مشخص نمی‌کند”. رسایی افزود: “ببینید این حرف روی ذهن مخاطب چه تاثیری می‌گذارد. خصوصا وقتی یک عده‌ای هم در کف مجلس راه بروند و بگویند با دفتر چک شده نظر دفتر این است، نظر رهبری این است”.
این مساله در زمان بررسی برجام در مجلس نیز مطرح شده و با اعتراض برخی نمایندگان مواجه شده بود. مهدی کوچک‌زاده، از اعضای جبهه پایداری در مجلس، این مساله را فاش کرده و گفته بود که تصمیم مجلس در واقع “تبعیت از لاریجانی، شمخانی و حجازی” بوده است.
این نماینده مجلس همچنین مدعی شده بود که علی لاریجانی به وی گفته “کشور تصمیم گرفته” طرح یک فوریتی نمایندگان درباره برجام باید تصویب شود و سپس “آقای باهنر هم نزد من آمد و گفت: دیشب آقایان لاریجانی٬ حجازی و شمخانی جلسه داشتند و تصمیم گرفته شد این طرح تصویب شود”. گرچه علی لاریجانی در پاسخ به تذکر کوچک‌زاده، دخالت آیت‌الله خامنه‌ای در تصویب این طرح را تکذیب کرده بود.
کوچک‌زاده چند ساعت بعد اما در صفحه اینستاگرام خود نوشت که تشکیل جلسه سه‌جانبه “صحت نداشته و کذب” است، گرچه “متاسفانه این ادعا و نظایر آن که در جلسه غیرعلنی روز یاد شده ابراز شد، در آرای نمایندگان تأثیر گذاشت که به نظرم قابل رسیدگی بیشتر می‌باشد”.
رهبر جمهوری‌اسلامی در دیدار با اعضای مجلس خبرگان پیرامون نظر خود درباره برجام گفته بود: “من در مورد نحوه‌ی بررسی و اینکه آن را رد کنند یا تصویب کنند هیچ توصیه‌ای به مجلس ندارم و این، نمایندگان ملت هستند که باید تصمیم بگیرند”. پس از آن و به دنبال انتشار نقل‌قول‌هایی پیرامون نظر آیت‌الله خامنه‌ای درباره برجام نیز دفتر او اطلاعیه‌ای صادر کرده و در آن با اشاره به مواضع اتخاذ شده از سوی او در چند سخن‌رانی، اعلام کرده بود: “انتساب هر مطلبی که خارج از این چارچوب باشد، فاقد اعتبار است”.
افشای برگزاری جلسه سه‌جانبه میان علی لاریجانی، علی شمخانی و علی‌اصغر حجازی پیش از تصویب طرح در مجلس اما موجب شد که دفتر آیت‌الله خامنه‌ای بار دیگر بیانیه‌ای در این زمینه صادر کند. این بیانیه از “اطلاع‌رسانی و بیان مطالب غلط و مغشوش مبنی بر نقش مستقل برخی از مسئولین دفتر” رهبر ایران در جریان بررسی طرح برجام انتقاد کرده و آن‌ها را “خلاف واقع و فاقد اعتبار” توصیف کرده بود.
این مساله مورد توجه روزنامه کیهان و حسین شریعتمداری نیز قرار گرفت. مدیرمسئول روزنامه کیهان - که توسط آیت‌الله خامنه‌ای انتخاب می‌شود - در سرمقاله روز پنج‌شنبه این روزنامه نوشت: “ادعاهای مطرح شده در جلسه روز سه‌شنبه مجلس شورای اسلامی در رأی مثبت برخی از نمایندگان به طرح یاد شده بی‌تأثیر نبوده است. چرا که نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی اگرچه سلیقه‌های سیاسی متفاوتی دارند ولی آنجا که پای نظر رهبر معظم انقلاب در میان باشد، کمترین تخطی و زاویه‌گرفتن از آن را برنمی‌تابند. نگاهی به ترکیب آرا به وضوح نشان می‌دهد تعداد نمایندگانی که به طرح مورد اشاره رأی منفی داده‌اند، همان‌هاهستند که با استناد به بیانات صریح رهبر معظم انقلاب در صحت ادعاهای مطرح شده درباره جلسه خصوصی شب گذشته تردید جدی داشته‌اند و خروجی آن جلسه ادعایی را باور نداشته و با نظرات حضرت آقا در تناقض آشکار ارزیابی کرده‌اند”.
این سرمقاله البته با واکنش روابط عمومی مجلس نهم مواجه شد. این نهاد در اطلاعیه‌ای روزنامه کیهان را به روایت “انحرافی و صد و هشتاد درجه خلاف واقع” متهم کرد و نوشت: “این اقدام کیهان اگر با این احتمال بررسی شود که اطلاعات کافی در اختیار داشته و چنین خلاف‌گویی می‌کند که بسیار مایه تاسف و عین بی‌صداقتی است و اگر با این احتمال باشد که اطلاعات کافی نداشته، سوال این است که چرا بدون اطلاع، دیگران را آماج تهمت قرار می‌دهد”.
مساله دیگری که به اختلاف میان اصولگرایان دامن زد، انتشار نظر آیت‌الله خامنه‌ای درباره تحصنی بود که برخی مخالفان برجام مقابل مجلس آغاز کرده بودند. این تحصن پس از شش روز با دخالت نیروی انتظامی و سپس به گفته برخی اصولگرایان با انتقال پیغام آیت‌الله خامنه‌ای مبنی بر نارضایتی از ادامه آن، پایان یافته بود.
این تحصن با ابتکار یکی از طلاب حوزه علمیه قم به نام عمارلو آغاز شد و سپس برخی دیگر از منتقدان برجام نیز به او پیوستند. عمارلو پس از پایان دادن به تحصن خود خبر از آن داده بود که “از طریق سردار ساجدی‌نیا پیام دفتر رهبر انقلاب را دریافت کردم[…] دفتر ایشان خبر داده است معظم‌له با تدبیر خود خواستار پایان این اجتماع شده‌اند”.
روزنامه کیهان نیز در گزارش خود به “پیام صمیمانه” آیت‌الله خامنه‌ای به متحصنین اشاره کرده بود که از طریق حسین شریعتمداری به آن‌ها منتقل شده است: “صدای شما را مسئولین شنیدند و پیامتان را دریافت کردند، مصلحت به ادامه تحصن نیست”.
پیامی که به نوشته روزنامه کیهان “برخی رسانه‌ها با تحریف چگونگی پایان تحصن مقابل مجلس، پیام محبت‌آمیز صادر شده خطاب به متحصنین را به‌عنوان مخالفت رهبر معظم انقلاب با اقدام آنان معرفی کرده‌اند”.
اما تیتر نشریه “خط حزب‌الله” - که توسط وب‌سایت آیت‌الله خامنه‌ای منتشر می‌شود - بار دیگر بر اختلاف‌ها دامن زد. این نشریه با تیتر “نارضایتی رهبر انقلاب از تحصن مقابل مجلس” به انعکاس این خبر پرداخت. مساله‌ای که البته با واکنش برخی اصولگرایان در فضای مجازی مواجه شد و آن‌ها به انتقاد از نشریه خط حزب‌آلله و دفتر آیت‌الله خامنه‌ای پرداختند.
این افراد مواضع نشریه خط حزب‌الله و بعضی اعضای دفتر آیت‌الله خامنه‌ای را “خرج کردن از رهبری” و “زیر سوال بردن اعتبار دفتر” توصیف کرده بودند.
در نهایت نیز روز گذشته برخی رسانه‌های اصول‌گرا اقدام به انتشار “خبری فوری” به نقل از “جناب آقای وحید از دفتر آقا” کردند که براساس آن رهبر ایران گفته بود: “آقا فرمودند ادامه‌ی این تحصن، نه اقدام به تحصن و یا تحصن‌های دیگر”. خبری که البته انعکاسی در وب‌سایت خود ایت‌الله خامنه‌ای نداشت، اما علاوه بر وب‌سایت‌ها در حساب‌های کاربری برخی سایت‌ها - نظیر رجانیوز - در تلگرام نیز منتشر شد.
این البته نخستین بار نیست که گروه‌هایی از اصولگرایان به انتقاد از نشریه خط حزب‌الله و مواضع آن می‌پردازند. پیش از این برخی تحلیل‌های این نشریه درباره چگونگی بررسی و نقد برجام از سوی منتقدان نیز با واکنش‌های منفی بخش‌هایی از اصولگرایان - در فضای مجازی - مواجه شده بود.
این نشریه نخستین بار، تیرماه سال جاری منتشر شد و وب‌سایت آیت‌الله خامنه‌ای آن را نشریه “جامعه حزب‌الله” توصیف کرده بود که قرار است هر هفته منتشر شود و می‌کوشد “با بهره‌گیری بی‌واسطه از اندیشه‌ها و بیانات” رهبر جمهوری‌اسلامی اقدام به پیشنهاد “راهبردها، رویکردها و مواضع مناسب با رویدادهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی کشور، منطقه و جهان” کند. به گفته وب‌سایت آیت‌الله خامنه‌ای قرار است “با اتکا به شبکه‌ی گسترده‌ی جوانان مومن و انقلابی کشور و بر بستر انگیزه‌ی انقلابی” این نشریه به دست مخاطبان برسد.
به نظر می‌رسد تصویب برجام در مجلس و حواشی به وجود آمده پیرامون این مساله، بیش از همه دامن اصولگرایان را گرفته. انتقادها و اختلاف‌هایی که حتی به دفتر آیت‌الله خامنه‌ای هم رسیده و بعضی از اعضای آن را هدف گرفته است و عدم موضع‌گیری شفاف رهبر جمهوری‌اسلامی درباره برجام، یکی از اصلی‌ترین دلایل این مساله است. آیا آیت‌الله خامنه‌ای می‌تواند در نهایت راهی برای حل این اختلاف‌ها - که به نظر می‌رسد دامنه‌دار نیز شده - بیابد؟
اختلاف در برجام به دفتر خامنه‌ای هم رسید
