آرمین عارفی
ایالات متحده در برابر تهدید به بستن تنگه هرمز ازسوی جمهوری اسلامی تصمیم گرفته طی یک اقدام استثنایی ناوهای خود را در خلیج فارس مستقر سازد. یک روز قبل از تصویب تحریم تاریخی صادرات نفتی ایران، ناو هواپیمابر آمریکایی “آبراهام لینکلن” از تنگه هرمز عبور کرد و وارد خلیج فارس شد. این ناو که می تواند تا ۸۰ هواپیما و هلیکوپتر را بر عرشه خود جا دهد، مورد اسکورت ناو موشک انداز “کیپ سنت جرج” و دو ناوشکن دیگر قرار گرفت.
بدین ترتیب با ورود این ناو به خلیج فارس، آخرین قطعه از پازل ناوگان قدرتمندی که دو ناو هواپیمابر دیگر نیز آن را تشکیل می دهند تکمیل شد: ناوهای هواپیمابر “کارل وینسون” و “جان سی استنیس”، چهار ناو و ناوشکن ضد موشک “اجیس” و همچنین تعداد زیادی زیردریایی، و چندین ناوچه و شناور تهاجمی و پشتیبانی. فرانسوا ژره، رییس مؤسسه تحلیل های استراتژیک در فرانسه، در این خصوص می گوید: “این استقرار نیرو در نوع خود کاملاً استثنایی است. این ناوگان دو و نیم برابر بزرگ تر از یک ناوگان متعارف آمریکایی است. این اقدام نشان از افزایش قابل توجه قدرت ایالات متحده در منطقه دارد.” جمهوری اسلامی نیز در اواخر ماه دسامبر به نوبه خود در برابر خطر اعمال تحریم های جدید علیه برنامه هسته ایش، اقدام به انجام یک نمایش نظامی در خلیج فارس کرد.
ناوچه فرانسوی
با این حال، آمریکا تکذیب می کند که قصد نمایش قدرت داشته است. جان کیربی، سخنگوی پنتاگون اظهار داشت: “ناو آبراهام لینکلن روز ۲۲ ژانویه طی یک اقدام روتین وارد تنگه هرمز شد تا عملیات امنیت دریایی را به انجام برساند.” با این حال، این مسأله که ناوهای هواپیمابر آمریکایی این بار ازسوی ناوهای بریتانیایی و فرانسوی همراهی می شوند یک مسأله تصادفی نیست. به گفته وزیر دفاع بریتانیا، ناوچه “اچ ام اس آرجیل” که مجهز به موشک های برد کوتاه است و همچنین ناوچه فرانسوی جزو اسکورت ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن در زمان گذر از تنگه هرمز بوده اند.
براساس اطلاعات به دست آمده، ناوچه فرانسوی همان ناوچه “موت پیکه” است که به گفته یک منبع فرانسوی، مسؤولیت اسکورت ناوهای هواپیمابر را برعهده ندارد، ولی برای ورود به خلیج فارس راهی جز همراهی ناو هواپیمابر به دلیل اندازه بزرگ آن نداشت. برعکس، لندن خاطرنشان کرد که این اقدام یک مفهوم سیاسی دارد. به گفته وزارت دفاع، حضور ناوهای فرانسوی و بریتانیایی در کنار گروه هوا-ـ دریای آمریکا نشان از “تعهد بین المللی در باز نگاه داشتن تنگه هرمز براساس قوانین بین المللی” دارد.
حملات نامتقارن
حکومت تهران در برابر تهدیدهای کشورهای غربی دایر بر تحریم صادرات نفت ایران چندین بار هشدار داده که تنگه هرمز را خواهد بست. با توجه به اینکه تحریم های اروپایی علیه نفت ایران به تصویب رسیده، آیا جمهوری اسلامی توانایی اجرای نقشه خود را دارد؟ فرانسوا ژره می گوید: “امکانات جنگی متعارف و متقارن ایالات متحده بسیار فراتر از جمهوری اسلامی است. ولی اگر تهران تصمیم به آغاز جنگی به شیوه نامتقارن بگیرد، این موضوع به صورت قابل توجهی موجب دردسر آمریکایی ها خواهد شد.”
درحقیقت، فاصله ۱۲۰ کیلومتری میان سواحل عمان و شهر بندعباس به تهران این امکان را می دهد که از مین های دریایی یا موشک های با برد کوتاه و ارتفاع پایین استفاده کند. این موشک ها که بردی میان ۱۰ تا ۵۰ کیلومتر دارند، در صورتی که توسط شناورهای ساحلی یا قایق های کوچک مجهز به راکت انداز مورد استفاده قرار گیرند، می توانند بی نهایت خطرناک ظاهر شوند. این گزینه واشنگتن را بسیار نگران کرده است.
ازسوی دیگر نفت کش هایی که نقل و انتقالات نفت جهانی را برعهده دارند مجهز به رادارهای ضدموشک نیستند. فرانسوا ژره در پایان می گوید: “ناوهای آمریکایی ای که قرار است از آنها پشتیانی کنند دارای رادارهای اشعه ای هستند که می تواند حملات را تا ۱۰ کیلومتر بالای سطح دریا ردیابی کند. ولی بر زیر دریا کنترلی ندارند.”
منبع: لوپوئن، ۲۴ ژانویه
